ABD Anayasa Mahkemesi yargıçları Haziran sonundan bu yana ilk defa toplandı. Yeni dönem, mahkemenin etrafında dönen etik kaygılarla bugün başladı.
Bugün tartışılan tek dava, düşük seviyeli uyuşturucu satıcılarının hapis cezalarıyla ilgili federal bir yasadaki "ve" bağlacının anlamıyla ilgili. Bu karar, her yıl verilen binlerce hapis cezasının uzunluğunu etkileyecek.
Mahkemenin ayrıca yaz boyunca biriken yüzlerce temyiz başvurusundan da kurtulması bekleniyor.
Mahkemenin bu dönem görüşmeyi kabul ettiği 34 dava arasında silah hakları, federal kurumların yetkileri, sosyal medya düzenlemeleri, OxyContin üreticisi Purdue Pharma'nın iflas anlaşması, Cumhuriyetçiler’in çizdiği seçim bölgelerinin yasallığı gibi önemli davalar bulunuyor.
Mahkeme eski yasaları ve kararları dijital çağa uygulamakla uğraşmaya devam ettiği için gelecek aylar sosyal medya için önemli bir dönem olacak.
Bazı davalar da muhafazakarların, federal düzenleme denetleme kurumlarını sınırlamaya yönelik baskılarıyla mahkemeyi karşı karşıya getiriyor. Mahkeme yarın, Tüketici Finansal Koruma Bürosu'nu sekteye uğratabilecek bir itirazı görüşecek.
Muhafazakar yargıçlar son iki yılda önemli kararlarda iddialı olduklarını gösterdiler. Mahkeme, anayasal kürtaj hakkını tanımayı sona erdirdi, silah haklarını genişletti, federal kurumların yetkilerini kısıtladı, üniversiteye girişte pozitif ayrımcılığı reddetti ve dini hakları genişletti.
Kürtajla bağlantılı konular yine gündemde
Bir alt mahkemenin kürtaj hapı mifepristonun erişilebilirliğini kısıtlayan kararına Biden yönetiminin yaptığı temyiz başvurusunu dinlemelerini istemesi nedeniyle, kürtaj bu dönem de yargıçlar için ön plana çıkabilir.
Mahkeme bugün ayrıca, kürtaj sağlayıcılarının videolarını gizlice kaydeden kürtaj karşıtı aktivistlerin, kadın sağlığı kuruluşu Planned Parenthood'a ödemeleri gereken 2 milyon dolardan fazla tazminatı iptal etme talebini reddetti.
Planned Parenthood, David Daleiden ve grubu Center for Medical Progress'i komplo kurmak, gizli dinleme ve diğer iddialarla mahkum ettirmişti. Davadaki tazminat kararlarının çoğu 2022’de alt mahkemece onaylanmıştı. Alt mahkeme, sanıkların gizli kayıtla ABD Anayasası uyarınca ifade özgürlüğü haklarını kullandıkları argümanını reddetmişti.
Aile içi şiddet ve silah edinme hakkı da görüşülecek
Silah hakları konusunda ise yargıçlar bu dönem, aile içi şiddete karışan kişilerin silah bulundurmasını yasaklayan 1994 tarihli federal yasanın, ABD Anayasası'nın ikinci ek maddesinde düzenlenen silah bulundurma ve taşıma hakkını ihlal edip etmediğine karar vermeye hazırlanıyor.
Daha büyük bilinmeyenler arasında, Anayasa'nın ayaklanma maddesi nedeniyle eski Başkan Donald Trump'ın yargılanması ya da 2024 seçimlerinde aday olamaması ile ilgili herhangi bir ihtilafın mahkemeye ulaşıp ulaşmayacağı yer alıyor.
Yargıç Elena Kagan'ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamaya göre, davaların yanısıra, yargıçlar ilk kez mesleki ahlak kurallarını tartışıyor; ancak konu ile ilgili anlaşmazlıklar sürüyor.
Etik standartları belirleme çabası, yargıçların bazı eylemlerini sorgulayan bir dizi haberden kaynaklanıyor. Bu haberlerin çoğu Yargıç Clarence Thomas'a ve onun zengin muhafazakar bağışçılarla olan seyahat ve diğer mali bağlarını açıklamamasına odaklanıyordu. Yargıçlar Samuel Alito ve Sonia Sotomayor da ayrıca inceleme altındaydı.
Yargıçlar, geleneğe uygun olarak yıllık dönemlerini Ekim ayının ilk Pazartesi günü açıyor.
Yeni dönemin başlangıcına denk gelen Pazartesi günü ABD Posta Servisi, 2020 yılında hayatını kaybeden liberal Yargıç Ruth Bader Ginsburg'un yer aldığı bir posta pulu çıkarıyor. Trump, Ginsburg'un yerine Amy Coney Barrett'i atayarak şu anki muhafazakar çoğunluğu oluşturdu.
Her ne kadar tartışmalar eskisinden çok daha uzun sürse de, mahkemede hayat son iki yılda aşağı yukarı COVID-19 öncesi normal haline döndü. Corona virüsü salgınının yol açtığı bir diğer değişiklik ise halen uygulanıyor. Mahkeme tüm tartışmaların ses kaydını canlı olarak yayınlıyor; ancak kameralar hala yasak.
Bugünkü davayı tek bir bağlaç etkileyebilir
Yeni dönemin ilk tartışması, metamfetamin satma suçunu kabul ettikten sonra 13 buçuk yıl hapis cezasına çarptırılan mahkum Mark Pulsifer'in, dönemin Cumhuriyetçi Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan iki partili 2018 yasası kapsamında daha hafif bir ceza alma teklifini içeriyor. Yasa, şiddet içermeyen bazı uyuşturucu suçlularının cezalarını azaltmayı amaçlıyor.
Pulsifer, İlk Adım Yasası olarak adlandırılan yasa kapsamında yeniden yargılanmaya uygun olduğunu savunuyor. Pulsifer'in 2013 yılında aldığı ağır uyuşturucu mahkumiyetinin ceza indiriminden yararlanmasını engelleyip engellemediğini belirlemek için yasanın uygunluk kriterlerinin nasıl yorumlanacağı, binlerce başka mahkumun cezasını da etkileyeceğinden riskli bir karar.
Yasa, hakimlerin zorunlu asgari cezadan vazgeçmesine izin vermek için temel olarak önceki suçların ciddiyetine bakan üç kriteri “ve” bağlacıyla listeliyor. Asıl soru, kriterlerin herhangi birinin mi yoksa tamamının mı karşılanıp karşılanmaması gerektiği. Yani Anayasa Mahkemesi yasadaki “ve” bağlacının “veya” anlamına gelip gelmediğini görüşecek.
Forum