Terör ve de Rusya’nın uyguladığı yaptırımlar, Türkiye’nin zaten zor durumda olan ekonomisinin daha da kötüleşmesine neden oluyor. Uzmanlar, IŞID ile bağlantılı bir intihar bombacısının geçen hafta Sultanahmet Meydanı’nda Alman turist kafilesinin ortasında düzenlediği intihar saldırısıyla 10 turistin ölümüne neden olmasının turizm sektörünü de kötü etkileyeceğini söylüyor.
Türkiye’nin turizm sektöründen gelen yıllık 34 milyar dolarlık gelirinin yaklaşık yüzde 15’ini Alman turistler sağlıyor.
Turizm uzmanı Refet Kayakıran “Kim Türkiye’ye gelmek ister artık?” diye soruyor. Almanya’dan gelen tur iptallerine dikkat çeken uzman, bombalı saldırıdan sonra Türk turizminin bittiğini söylüyor.
İntihar saldırısı, tam da ekonominin Türkiye’nin geçtiğimiz Kasım ayında Suriye sınırında bir Rus jetini düşürmesinin yarattığı diplomatik kriz nedeniyle Rusya’nın başlattığı yaptırımların etkilerini görmeye başladığı günlerde geldi.
Türkiye, Suriye’de isyancılarla savaşan hükümet yanlısı güçlere destek veren uçağın hava sahasını ihlal ettiğini ileri sürmüş, bu iddia Rusya tarafından reddedilmişti.
Rusya’nın yaptırımları büyük ölçüde Türkiye’nin turizm, tarım ve bankacılık sektörlerini hedef alıyor.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Washington’da geçen hafta yapılan bir toplantıda, “Rus ekonomik yaptırımları nedeniyle Türkiye 2016’da 3.1 milyar dolarlık ticaret kaybı yaşayacak” dedi.
Rusya’nın yaptırımlarıyla birleşen terör korkusunun bir dalga etkisi yaratacağını söyleyen Kayakıran, bunun yalnızca otel ve tatil köylerini değil, dükkan sahiplerini, esnafı, taksi şoförlerini ve sokak satıcılarını da olumsuz etkileyeceğini belirtiyor.
Bu kayıpları karşılamanın yıllar süreceğini söyleyen uzman, genel kaybı rakamsal olarak belirlemenin de hiç kolay olmadığını düşünüyor.
Rusya, Türk meyve ve sebzelerinin, kümes hayvanlarının, hatta tuzun ithalatını bile yasaklamış bulunuyor.
Tüm Bostan Sebze Meyve Komisyoncu ve Tüccarlar Federasyonu (TÜMESKOM) Başkanı Burhan Er, “Meyve ve sebze ihracatımızın yüzde 60’ını Rusya’ya yapıyoruz” diyor. Çok şey kaybettiklerini söyleyen Er, Rusya’nın kendileri için çok büyük bir pazar olduğunu söylüyor.
Moskova ayrıca Türkiye’yi ziyaret edecek vatandaşları için charter uçuşlarını da yasaklamış bulunuyor.
Istanbul’un turistik semti Laleli’de ağırlıklı olarak deri ürünleri, giysi, halı ve hediyelik eşya satan dükkanlarda yaptırımlar kendini çoktan hissettirmiş bile.
Laleli esnafından Zafer Soylu, Rusya’yla işlerinin daha önceden de yavaşlamaya başladığını, ancak Rus uçağının düşürülmesinin durumu daha da kötüleştirdiğini söylüyor. Soylu, çevredeki birçok dükkanın kapanmak zorunda kalacağını belirtiyor.
Endüstri uzmanlarına göre Rus turisti kaybetmek, Türkiye’ye yılda 3 milyar dolara malolacak. Yalnızca 2014 yılında Türkiye’ye Rusya’dan gelen turist sayısı 4,5 milyondu.
Türk Tarım Bakanlığı, geçen hafta yaptığı açıklamada, Rusya’nın Türk tarım ürünlerine getirdiği yasağın maliyetinin 764 milyon dolar olduğunu söyledi.
Moskova, Türkiye’ye doğal gaz ihracatını sağlayacak olan yeni boru hattı “Türk Akım” projesini de askıya aldığını açıkladı. Rusya devlet nükleer şirketi Rosatom, Akkuyu’da yapılması planlanan 20 milyar dolarlık nükleer santral inşası işini de durdurdu.
Türkiye’yi Moskova’da temsil etmiş eski bir ticaret görevlisi olan Aydın Sezer, Amerika’nın Sesi’ne, Rus yaptırımlarının Türkiye’ye maliyetinin hükümetin söylediğinin dört katı olduğunu ve zararın yıllık 12 milyar dolar olacağını belirtti.
Türkiye’nin en büyük finans kuruluşlarından biri olan İş Bankası, bir raporunda, Rus yaptırımlarının başta ihracat olmak üzere ticaret ve inşaat alanlarını vuracağını belirtti. En iyimser tahminle Türkiye’nin yıllık kaybının 4,4 milyar dolar olacağının yazılı olduğu raporda, en kötü senaryoda bu rakamın 7,3 milyar dolara ulaşabileceği belirtildi.
Devlet verilerine göre Türkiye’nin 2015 yılında Rusya’ya olan ihracatı yaklaşık 4 milyar dolardı. İhracatta ilk üç sırayı meyve ve sebze, tekstil ve motorlu araçlar alıyor.
Türkiye’nin Rusya’dan ithalatı ise 2014 yılında 25 milyar doları aştı. 2015 yılında ise bu rakam 21 milyar doların biraz üstünde gerçekleşti. Petrol ve doğal gaz ithalatı 2014 yılında 16 milyar dolarken bu kalem geçtiğimiz yıl 13 milyar dolar tuttu. Demir, çelik ve diğer metal ürünleri de listenin başlarında yer alıyor.
Türkiye ve Rusya, Suriye’de Rusya’nın devlet başkanı Beşar Esad’ı, Türkiye’nin ise Esad’ın Sünni karşıtlarını desteklediği temsili savaşın iki karşı tarafında yer alıyor. Türkiye aynı zamanda IŞİD’e karşı başlatılan uluslararası koalisyon ile olan işbirliğini artırmış bulunuyor.
