Haftanın son seansına başlayan Wall Street’ işe Kuzey Kore ile gerçekleşen toplantıdan pozitif etkilenmiş görünüyor, ancak yatırımcılar ve birçok ABD bazlı şirketin hisseleri Başkan Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergilerini arttıracağını açıklamasının ardından yükseldi.
Başkan Trump dün en önemli ticari ortakları Avrupa Birliği, Meksika ve Kanada’ya uygulanan gümrük tarifelerini yükselteceğini açıkladı. Bu açıklamalar salı günü Beyaz Saray’ın Çin’e 50 milyar dolarlık ek gümrük vergisi uygulanacağını açıklamasının ardından gelen ikinci büyük ticari savaş haberi oldu. Gerek Avrupa Birliği, gerekse ABD’nin NAFTA ortakları Kanada ve Meksika bu yaptırıma gerekli cevabı vereceklerini açıkladı. Kanada Başbakanı Justın Trudeau’nun dün yaptığı açıklamaya göre Başbakan bu ay içinde Başkan Trump ile NAFTA konusunda görüşecek.
Ticaret Odası Başkanı Tom Donahue, bu sabah CNN’e yaptığı açıklamada, Başkan Trump’un bu kararının 2 buçuk milyonun üzerinde Amerikalının işini kaybetmesine yol açabileceği uyarısında bulundu.
ABD’in NAFTA’dan ayrılmasının yalnızca ilk yıl 1,8 milyon Amerikalı’nın işini kaybetmesine, Çin’e uygulanan gümrük vergileri 134 bin iş kaybına, çelik ve alüminyuma uygulanacak vergilerin de otomotiv sektöründe 470 bin Amerikalının iş kaybetmesine yol açabileceği bildiriliyor. Bu açıklamalara cevap veren Amerika Ticaret Bakanı Wilbur Ross, Başkan Trump’un kararının ABD ekonomisinin sadece %1’ini etkileyeceğini, gümrük vergilerinin ABD işçilerini korumayı amaçladığını savundu.
Bu haberlerin ardından bu sabah işe ABD ekonomisi oldukça pozitif açıklamalarla güne başladı.
2008-2009 yıllarında Amerikan ekonomisini derinden etkileyen kriz döneminde %10 a yükselen işsizlik oranı, bu sabah Amerika Çalışma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamalara göre rekor düşük seviyeye indi. Son 18 ayın da en düşüş seviyesine, yani %3,8 e düşen işsizlik oranı, 1969’dan bu yana ilk kez de 2000 yılının nisan ayında bu seviyede idi.
Hafta başında belirtmiştik, Mayıs ayı istihdam tahminleri yaklaşık 160 bin civarında idi, ancak bu sabah verilen bilgilere göre Mayıs ayında 223 bin yeni istihdam sağlandı. Bakanlıktan gelen bilgilere göre bir önceki yıla oranla maaşlarda da %2,7’lik bir artış gerçekleşti.
Uzmanlar Başkan Trump’un vergi reformunun pozitif etkilerinin hissedildiğini düşünüyor ve nisan ayında sağlanan 159 bin yeni istihdam ve Mayıs ayının rekor istihdam oranın bu vergi reformunun doğrudan etkisi olduğunu söylüyor. Rapora göre 2017’den 2018’e kadar ortalama ayda 191 bin yeni istihdam sağlanmış.
Buna rağmen, yeni oluşturulan istihdamın önemli bir kısmını part-time işler oluşturuyor. Bu birçok kişi için yeterli gelir sağlamıyor.
Bakanlıktan gelen açıklamalar, 12-13 Haziran’da toplanacak olan Fed Merkez Bankası toplantısında banka başkanı Jerome Powell’in faiz oranlarını yükseltmesine ve ekonominin faz yüklenmesine sebep olabilir.
Toronto bazlı Çaptial Economics şirketinin baş ekonomisti Paul Ashworth “Amerikan ekonomisinin genel anlamda iyi durumda olduğunu ve Fed’in bu yıl boyunca faiz oranlarını 3 kez daha yükseltmesinin normal karşılanacağını” belirtiyor.
İstihdam raporuna bakıldığında yaratılan 223 bin istihdamın kış mevsimini geride bırakan Amerika’da önemi bir çoğunluğunun inşaat sektöründe olduğunu gösteriyor. Perakende ve hizmet sektöründe de artış kaydedilmiş.
