Kongre Binası isyanı ve ikinci azil davasından sonra bile eski Başkan Donald Trump'a verilen Cumhuriyetçi destek nedeniyle bazı muhafazakar isimler partide kendilerine yer olup olmadığını sorguluyor.
Dönemin Başkan Yardımcısı Mike Pence'in eski yardımcısı Olivia Troye, "Cumhuriyetçi Parti şu anda gerçekten karanlık bir yerde" diyenlerden. Troye, benzer şekilde düşünenlerle birlikte kendilerini artık siyasi olarak "evsiz" hissettiklerini söylüyor.
Trump yönetiminin Corona virüsü salgınını ele alma biçimini protesto etmek için istifa eden Olivia Troye, şimdi yeni kurulan ve Trump müttefiklerini devirmek ve "ilkeli muhafazakarlar"ı seçmek için çalışan bir siyasi eylem komitesi olan Cumhuriyetçi Sorumluluk Projesi'nin direktörü.
Troye "Cumhuriyetçi Parti'yi bir gecede rehabilite edeceğimizi söylemiyorum; bundan çok uzağız" dese de birkaç yıldır partinin hangi yöne gitmek istediğine baktıklarını belirtiyor.
Partide büyük bir çatışma yaşanıyor. Trump, Senato Azınlık Lideri Mitch McConnell'ı, Cumhuriyetçi liderin kendisini azil duruşmasında aklamak için oy kullanmasından sadece günler sonra sert bir şekilde hedef aldı.
Salı günü Trump, McConnell'i "aksi, huysuz ve somurtkan" olarak nitelendirerek Senato Cumhuriyetçileri’ni yeni bir lider bulmaya çağırdı ve bir sonraki seçimde görevdeki Cumhuriyetçiler’e karşı rakiplerini desteklemekle tehdit etti.
McConnell geçen hafta Trump'ın azil davasında "suçsuz" oyu vermiş olsa da, daha sonra Senato kürsüsünden eski başkanı eleştirdi ve 6 Ocak'taki olayları provoke etmekten “fiilen ve ahlaken sorumlu" olduğuna dair hiçbir soru işareti olmadığını söyledi.
Bu arada, ayaklanmayı kışkırtma suçundan Trump'ın azli yönünde oy veren yedi Cumhuriyetçi senatör, parti içinden şiddetli eleştirilere maruz kalıyor. Kuzey Carolina'dan Richard Burr ve Louisiana'dan Bill Cassidy eyaletlerindeki Cumhuriyetçi Parti örgütü tarafından sansürlendi. Pennsylvania'dan Pat Toomey ve Maine'den Susan Collins de kınama tehdidiyle karşı karşıya.
Parti içi çatışmalar, anketlerin Trump'ın Cumhuriyetçiler arasında önemli bir güç olmaya devam ettiğini gösterdiği sırada yaşanıyor. İsabetli tahminleriyle tanınan Quinnipiac Üniversitesi’nin hafta başında yayınlanan anketine göre, Cumhuriyetçiler’in yüzde 75'i eski başkanın partide önemli bir rol oynadığını görmek istediklerini söyledi.
Cumhuriyetçi Parti anlaşmazlığı
Pazar günü, Trump'ın müttefiki Rupert Murdoch'a ait muhafazakar bir yayın organı olan Wall Street Journal gazetesinin yayın kurulu, Trump'ın partiyi böleceği uyarısı yaptı.
Yayın kurulu, "Ülke, Trump başkanlığını geride bırakıyor ve Cumhuriyetçi Parti de bunu yapana kadar, boşlukta kalacak" diye yazdı.
Trump’ın eski kampanya danışmanı Jason Miller ise parti içi bir anlaşmazlık olduğuna dair işaretleri reddetti ve "Ülkedeki halka dayalı aktivistlerin nerede olduğu ile Washington'daki liderlerin çoğu arasında bir ayrım olduğunu görüyorum" dedi.
Trumpçılığın çok köklü olduğuna inananlar, üçüncü bir parti olasılığını da tartışıyor. 2016'da bağımsız başkan adayı olarak yarışan Cumhuriyetçi Evan McMullin, eski Kongre üyeleri ve partiden yetkililerle görüşmelere liderlik ediyor.
Amerikan Üniversitesi Kongre ve Başkanlık Çalışmaları Merkezi Direktörü David Barker, Trump karşıtı Cumhuriyetçiler tarafından kurulan yeni bir partinin, oyunun kurallarını değiştirebileceğini söyledi.
"Bazı yerlerde toplam oyların yüzde 15-20'sini yönetmeye başlayabilir" diyen Barker, Trump'ın Cumhuriyetçi Partisi'nden geri kalanın “kesinlikle ezilmeye başlayacağını savundu.
Kongre baskını için komisyon
Temsilciler Meclisi, 11 Eylül saldırılarını 15 ay boyunca inceleyen ve kapsamlı bir rapor yayınlayan komisyona benzer şekilde, Kongre baskınını araştırmak için bağımsız bir komisyon kurmaya karar verdi. Bu sayede Trump aklanmasına rağmen, suçluluğu büyük olasılıkla odak noktasında kalmayı sürdürecek. 11 Eylül raporu, ülkenin yasalarında ve terörle mücadelede operasyonel çerçevede değişikliklere yol açtı.
Bazı Cumhuriyetçi Kongre üyeleri komisyona desteklerinin işaretini verdiler. Demokratlar için komisyon, Trump'ı sorumlu tutmaya yardımcı olabilir ve ülke 2022 ara seçimlerine doğru giderken eski başkanın siyasi nüfuzunu azaltabilecek bilgileri ortaya çıkarabilir.
11 Eylül komisyonunun eski başkanı Cumhuriyetçi Thomas Kean, Kongre baskınını soruşturmak üzere komisyon kurmak için partilerüstü bir çağrı yayınlayarak, amacın eski başkanı sorumlu tutmak olmaması gerektiğini söyledi.
Kean, "Bu, Başkan Trump'ı yakalamak için bir komisyon değil. Böyle bir olayın yeniden yaşanmasını önlemek için bilgi edinme komisyonu" dedi. Kean, Kongre kararını iki partili bir şekilde hazırlarsa ve ülkeyi her şeyin üstünde tutacak dürüstlüğe sahip erkek ve kadınları tayin ederse, o zaman hiç kimsenin"kan davası” olduğu iddiasında bulunamayacağını söyledi.
Cezai soruşturmalar
Birden fazla ceza soruşturması, sivil devlet soruşturmaları ve kendisini cinsel saldırı ile suçlayan iki kadının hakaret davalarının getirdiği medyanın ilgisi, Trump'ın Cumhuriyetçi Parti siyasetini ne kadar etkilemeye devam edeceğini de belirleyebilir.
Trump şu anda partisi içinde popülerliğini sürdürüyor. Salı günü yayınlanan Morning Consult / Politico anketi, başkanlığa tekrar aday olursa Cumhuriyetçiler’in yarısından fazlası Trump'ı önseçimlerde destekleyeceğini gösteriyor.
Trump’ın eski danışmanı Miller, "Trump, Cumhuriyetçi Parti'nin bugünü ve geleceğidir. Cumhuriyetçi veya Demokrat olsun, ileri gelen siyasetçilerin desteği önemli değil. Başkan geri adım atmayacak" şeklinde konuşuyor.
Demokrat Temsilciler Meclisi üyesi Bennie Thompson ve NAACP sivil haklar örgütü Salı günü Trump, avukatı Rudy Giuliani ile aşırı sağ gruplar Oath Keepers (Yemin Muhafızları) ve Proud Boys’a (Gururlu Çocuklar), Ocak'ta ABD Kongre Binası'ndaki şiddet olaylarını kışkırtmak için komplo kurmak suçlamasıyla dava açtı.
Trump hakkında ayrıca, Georgia eyaletinde iki yeni soruşturma yürütülüyor. Trump’ın Georgia’daki seçim sonuçlarını bozmaları için eyalet yetkililerine telefonda baskı yaptığı iddia ediliyor. Trump, olası vergi ve sigorta dolandırıcılığıyla ilgili olarak New York'ta bir ceza soruşturmasıyla karşı karşıya.
Amerikan Üniversitesi'nden Barker’a göre, bunların herhangi birinin Trump'ın siyasi geleceğini etkileyip etkilemeyeceğini söylemek zor. Barker, Cumhuriyetçiler’in çok sayıda soruşturma ve seçim kayıplarına rağmen Trump'ın arkasında durduklarına dikkat çekiyor.
Kongre ve Başkanlık Çalışmaları Merkezi Direktörü David Barker, "Suç soruşturmaları onu yakalayıp hapse yollamadıkça, muhtemelen hayatta kalacağını ve nüfuz sahibi olacağını söyleyeceğim. Parmaklıklar ardındansa çok fazla etkiye sahip olması zor olacak" dedi.
