ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Hamas'ın Cumartesi günü öğlene kadar Gazze'de elinde tuttuğu rehinelerin tamamını serbest bırakmaması halinde İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının iptal edilmesi gerektiğini ancak kararın İsrail'e ait olduğunu söyledi.
Trump, İsrail'i üç haftalık ateşkesi ihlal etmekle suçlayan Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki rehinelerin serbest bırakılmasını daha da geciktireceğini açıklamasına yanıt verdi.
ABD Başkanı, son olarak aşırı kilo kaybına uğradıkları görülen üç rehinenin serbest bırakılmasının ardından İsrail'in Cumartesi günü öğlene kadar tüm rehinelerin serbest bırakılmasını talep etmesinin ya da savaşı yeniden başlatmasının zamanının geldiğini söyledi.
Trump, “Tüm rehineler Cumartesi günü saat 12.00’ye kadar bırakılmazsa, ki bu bence uygun bir zaman, (ateşkes) iptal edilsin. Bırakın kıyamet kopsun” dedi.
Son kararın İsrail'e ait olduğunu belirten Trump, "Ben kendi adıma konuşuyorum. İsrail bunu geçersiz kılabilir" diye konuştu. Rehinelerin serbest bırakılmaması halinde ABD'nin Hamas'a karşılık verip vermeyeceği sorulduğunda Trump, “Hamas ne demek istediğimi anlayacaktır” ifadesini kullandı.
Bu yorumlar, Trump'ın Fox News televizyonuna verdiği bir mülakatta, savaştan zarar gören bölgenin ABD tarafından “sahiplenilmesi” planı kapsamında Gazze'deki Filistinliler’in geri dönme hakkına sahip olmayacağını söylemesinin ardından geldi.
Salı günüyse üst düzey Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri Reuters ve Agence France-Presse'e yaptığı açıklamada, ABD Başkanı'nın sözlerinin kırılgan ateşkesi zorlaştırdığını söyledi.
Ebu Zuhri, “Trump, her iki tarafın da saygı göstermesi gereken bir anlaşma olduğunu ve mahkumları geri getirmenin tek yolunun bu olduğunu unutmamalı” dedi.
Hamas yetkilisi, “Tehdit dilinin hiçbir değeri olmadığını ve sadece meseleleri daha karmaşık hale getirdiğini” kaydetti.
ABD'nin Gazze'nin kontrolünü ele geçirerek burayı “Ortadoğu'nun Rivierası” haline getirme planını açıklamasının üzerinden bir hafta geçmeden Trump, Fox News kanalından Bret Baier'e verdiği ve Pazartesi günü yayınlanan röportajda, Gazze'deki Filistinliler’in bölgeye geri dönme hakları olup olmayacağı sorusuna “Hayır, olmayacak” yanıtını verdi.
Bu açıklama, ABD'nin müttefikleri Ürdün ve Mısır başta olmak üzere Arap ülkelerine, Gazze'yi gelecekteki vatanlarının bir parçası olarak gören Filistinliler’i kabul etmeleri için baskıyı arttırdığı bir dönemde geldi.
“Bulundukları yerden biraz uzakta, tüm bu tehlikenin olduğu yerde güvenli topluluklar inşa edeceğiz” diyen Trump, "Bu arada, buranın sahibi ben olacağım. Bunu gelecek için bir emlak geliştirme olarak düşünün. Güzel bir arazi parçası olurdu. Büyük paralar harcanmaz" ifadesini kullandı.
Ürdün Kralı Abdullah bugün Beyaz Saray’da
Arap ülkeleri Trump'ın önerisini sert bir dille eleştirdi. Trump, Salı günü Ürdün Kralı 2. Abdullah’ı Beyaz Saray'da ağırlayacak. Mısır ve Ürdün, İsrail-Filistin çatışmasına yönelik iki devletli çözüm hedeflerinin tehlikeye atılmasıyla ilgili endişelerinin yanısıra çok sayıda mültecinin geçici olarak bile olsa ülkelerine kabul edilmesiyle ilgili güvenlik endişelerini özel olarak dile getirdiler.
Kral Abdullah'ı Filistinliler’i kabul etmeye nasıl ikna edeceği sorulduğunda Trump, gazetecilere "Kabul edeceğini düşünüyorum ve diğer ülkelerin de kabul edeceğini düşünüyorum. Onların iyi kalpleri var" dedi.
Ancak Trump, planına uymamaları halinde Ürdün ve Mısır'a milyarlarca dolarlık ABD yardımını kesebileceğini söyledi. “Evet, belki, elbette neden olmasın” diye konuşan Trump, “Eğer kabul etmezlerse muhtemelen yardımı keserim, evet” dedi.
Trump'ın geçen haftaki ilk açıklamalarının ardından Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump'ın Filistinlilerin Gazze'den yalnızca “geçici” olarak ve enkazın kaldırılması, patlamamış mühimmatın imhası ve yeniden inşaya olanak sağlayacak “geçici” bir süre için çıkarılmasını istediği konusunda ısrarcı oldular.
Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada kalan rehinelerin durumundan bahseden Trump, Hamas'ın rehineleri iyi durumdayken serbest bıraktığından endişe ettiğini, serbest bırakılması planlanan rehinelerin çoğunun ağır hasta ya da çoktan ölmüş olduğunu söyledi. Trump, “Geçtiğimiz iki gün boyunca gördüklerime dayanarak, uzun süre hayatta kalamayacaklarını söyleyebilirim” dedi.
Öldürülen Amerikalı rehine Hersh Goldberg-Polin'in ailesi Rachel ve Jon Goldberg-Polin, Hamas'ın Cumartesi günü bazı rehineleri serbest bırakmasının ardından yayınladıkları video mesajında, Trump ve müzakere ekibine “daha büyük ve daha hızlı düşünmeleri” ve kalan tüm rehinelerin bu hafta içinde serbest bırakılması için baskı yapmaları çağrısında bulundu.
Trump, geçen hafta Gazze'nin güvenliğine yardımcı olmak üzere ABD askerlerinin konuşlandırılmasını reddetmedi ama aynı zamanda bölgenin yeniden inşası için hiçbir ABD fonunun harcanmayacağında ısrar ederek planının niteliği hakkında temel soruları gündeme getirdi.
Mısır, Pazartesi günü Filistinlilerin Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan topraklarından nakledilmelerine karşı olduğunu yineleyerek bu tür önerilerin Ortadoğu'daki “halkların temellerini” tehdit ettiği uyarısında bulundu.
Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasının bölgede “kapsamlı ve adil barışın” temeli olduğu belirtildi.
Açıklamada Mısır'ın Filistinlilerin “kendi kaderlerini tayin etme ve bağımsızlık haklarına” yönelik her türlü ihlali reddettiği ve 1948 savaşı sırasında bugünkü İsrail topraklarındaki evlerini terk etmek zorunda kalan yüz binlerce kişiye atıfta bulunarak “vatanlarını terk etmek zorunda kalan Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkını desteklediği” belirtildi.
Üst düzey bir Hamas yetkilisi, Trump'ın Gazze'nin ABD'ye ait olduğuna ilişkin son sözlerini “saçma” olarak nitelendirdi. Hamas'ın siyasi büro üyesi İzzet el-Rişk, bu yorumların “Filistin ve bölge hakkında derin bir bilgisizliği yansıttığını” söyledi.
Rişk, Pazartesi günü erken saatlerde Hamas tarafından yayınlanan yorumlarda, Trump'ın Filistin davasına yönelik yaklaşımının başarısız olacağını ifade etti.
Forum