Trump yönetiminin, Kanada ve Meksika'dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin'den ithal edilen mallara ise yüzde 10 gümrük vergisi getirmesine üç ülkeden yanıt geldi.
Meksika ve Kanada, Başkan Donald Trump’ın kararlarına misilleme yapacağını duyurdu. Çin ise Trump'ın eylemini bugün kınadı ancak durumun daha da kötüleşmesini önlemek için diyalog kapısını açık bıraktı.
Meksika Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum, ABD'nin hamlesine karşılık olarak misilleme gümrük vergileri emri verdi. Sheinbaum, sosyal medya platformu X'te yaptığı bir paylaşımda, hükümetinin diyaloğu tercih ettiğini ancak karşılık vermek zorunda kaldığını söyledi.
Sheinbaum, “Ekonomi bakanıma, Meksika'nın çıkarlarını savunmak için tarife ve tarife dışı önlemleri içeren, üzerinde çalıştığımız B planını uygulaması talimatını verdim” diye yazdı.
Cumhurbaşkanı ayrıca, “Meksika hükümetinin suç örgütleriyle ittifak kurduğu ve ABD topraklarına karışma niyetinde olduğu yönündeki Beyaz Saray iftiralarını” da reddetti.
Meksika Cumhurbaşkanı, “ABD hükümeti ve kurumları ülkelerindeki ciddi fentanil tüketimini ele almak isteselerdi, büyük şehirlerinin sokaklarında uyuşturucu satışıyla ve bu yasadışı faaliyetin ürettiği ve halkına çok fazla zarar veren kara paranın aklanmasıyla mücadele edebilirlerdi” diye yazdı.
Kanada da gümrük vergisi açıkladı
Kanada Başbakanı Justin Trudeau da Cumartesi yaptığı açıklamada, ülkesinin bu karara, ABD mallarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulayarak karşılık vereceğini söyledi.
Trudeau, gümrük vergilerinin 155 milyar dolarlık ABD malına uygulanacağını, 30 milyar dolarlık gümrük vergisinin Salı günü, diğer 125 milyar dolarlık gümrük vergisinin ise 21 gün içinde yürürlüğe gireceğini söyledi.
Başbakan ayrıca Kanada'nın muhtemelen kritik mineraller, enerji ve diğer ortaklıklarla ilgili olarak tarife dışı tedbirleri incelediğini söyledi.
Çin, ABD'nin Çin'e yönelik gümrük vergisini kınayarak, Dünya Ticaret Örgütü nezdinde bu hamleye karşı çıkacağını ve “kendi hak ve menfaatlerini kararlılıkla korumak için ilgili karşı tedbirleri” alacağını söyledi.
Çin Ticaret Bakanlığı ABD'nin hamlesinin uluslararası ticaret kurallarını “ciddi şekilde ihlal ettiğini” söylerken, Washington'u “samimi bir diyaloga girmeye ve işbirliğini güçlendirmeye” çağırdı.
Çin'in Pazar günkü tepkisi, fentanil konusunda oldu. Çin Dışişleri Bakanlığı “Fentanil Amerika'nın sorunudur” dedi ve ABD ile narkotiklere karşı kapsamlı bir işbirliği yürüterek kaydadeğer sonuçlar elde ettiklerini kaydetti.
“Olumsuz etki” öngörülüyor
Çin, Meksika ve Kanada, ABD'ye ithal edilen ya da ABD'den satın alınan mal ve hizmetlerin üçte birinden fazlasını karşılıyor.
Bazı ekonomistler gümrük vergilerinin geri tepebileceği konusunda uyarıyor.
New York merkezli düşünce kuruluşu Dış İlişkiler Konseyi'nde kıdemli araştırmacı olan Brad Setser, Meksika ve Kanada'dan yapılan ithalatın ABD gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık yüzde 3'ünü oluşturduğunu, ihracatın ise yaklaşık yüzde 2,5'ini oluşturduğunu söyledi.
VOA'ya konuşan Setser, Meksika ve Kanada'ya uygulanacak yüzde 25'lik gümrük vergisinin “bu ülkelerden yapılan ithalata vergi zammı” anlamına geldiğini ve “ABD ekonomisi üzerinde ani ve olumsuz bir etki yaratacağını” ve bunun ABD ekonomisini küçültmeye yönelik bir strateji olduğunu söyledi.
Trump uzun süredir, yönetiminin yasadışı göçü ve fentanil (morfinden 80 kat daha güçlü bir opioid) için kullanılan kimyasalların kaçakçılığını durdurmasına yardımcı olması için ülkelere baskı yapmak amacıyla gümrük vergileri uygulamakla tehdit ediyor. ABD başkanı, yerli üretimi arttırmak için gümrük tarifelerini kullanmayı taahhüt etti ve bunların etkili bir ekonomi politikası olarak kullanılmasını övdü.
Setser, Trump'ın “gümrük tarifelerinin büyük bir koz olduğuna” ve “Kanada ve Meksika'yı gümrük tarifeleri tehdidi altında büyük tavizler vermeye ikna edeceğine” inandığını söyledi.
Setser’e göre bu önlemler ABD için oldukça maliyetli olacak.
Trump, gümrük vergilerinin tüketiciler için “kısa vadeli bir kesintiye” neden olabileceğini kabul etti; ancak ABD üretimi için uzun vadeli bir fayda sağlayacağını söyledi.
Trump Cuma günü yarı iletkenler, ilaçlar, çelik ve alüminyum ile petrol ve gaza kapsamlı gümrük vergileri getirme sözü vermişti.
ABD Başkanı bu vergileri, “her türlü ilaç ile ecza ürününe, çeliğe, çiplere ve çiplerle ilgili şeylere de” uygulayacaklarını söylemişti.
Trump, “Bize çok kötü davranıyorlar” diye eleştirdiği Avrupa Birliği'nden gelen mallara da “kesinlikle” gümrük vergisi koyacağı konusunda uyarıyor.
Trump yönetimi gümrük vergilerini uygularken Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası'na başvurdu.
Beyaz Saray dün yaptığı açıklamada, “ölümcül fentanil dahil yasadışı yabancılar ve uyuşturucuların yarattığı olağanüstü tehdidin ulusal bir acil durum teşkil etmesi” nedeniyle bu yasaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
Serbest ticaret anlaşması
Trump, başkanlığının ilk döneminde, 2018 yılında, kısmen ABD'nin komşularıyla olan büyük ticaret açığını (ihraç ettiği ve ithal ettiği arasındaki fark) daraltmak için ABD-Meksika-Kanada serbest ticaret anlaşmasını müzakere etti ve imzaladı.
ABD Başkanı daha önce bu anlaşmayı “bugüne kadar imzaladıkları en adil, en dengeli ve en faydalı ticaret anlaşması” olarak nitelendirmişti.
Ancak hükümet verilerine göre, ABD'nin Meksika ile ticaretindeki açık 2019'da 106 milyar dolardan 2023'te 161 milyar dolara çıktı. Kanada ile ticaretindeki açık da 2019'da 31 milyar dolardan 2023'te 72 milyar dolara yükseldi.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Amerikan Girişimcilik Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı olan Derek Scissors, Başkan Trump için, “Geçmişte imzaladığı anlaşma, sanki acil düzeltilmesi gereken bir felakete neden olmuş gibi davranıyor” dedi.
Scissors, ABD'nin ticaret açığında ilk beşte yer almayan bir ekonomi olan Kanada'ya yüksek gümrük vergileri uygulanmasının hiçbir haklı gerekçesi olmadığını söyledi ve “Kanada sınırından yapılan fentanil sevkiyatı çok küçük” diye konuştu.
Scissors, fentanil ve yasadışı göçün Meksika'ya yönelik sınır kısıtlamalarının gerekçeleri olduğunu söyledi. Ancak Scissors’a göre gümrük vergileri yasadışı göçü durdurmaz ve muhtemelen Meksika'daki işleri tehdit ederek bunu teşvik edebilir.
Forum