Arap ülkelerinin liderleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’yi yeniden inşa etme önerisine alternatif bir planı değerlendirmek için Mısır’ın başkenti Kahire’de toplandı. Reuters’ın gördüğünü iddia ettiği plana göre, Mısır’ın, Gazze’nin yeniden yapılandırılması için 53 milyar dolarlık bir teklif sunması bekleniyor.
Sona eren toplantıda Mısır'ın önerdiği plan katılımcı ülkeler tarafından kabul edildi. Ancak hangi plan kabul edilirse edilsin, Gazze’nin yönetiminin kime ait olacağı sorusu hala yanıtsız. Reuters’a göre, Mısır’ın sunduğu planda da bu konu netlik kazanmıyor.
Mısır’ın planı, Gazze’nin yönetimi için bir idari komisyon kurulmasını içeriyor. Ancak savaş bittikten sonra Hamas’ın durumunun ne olacağına dair herhangi bir bilgi verilmiyor. Taslağın nihai bildirisine göre, Arap liderler Batı Şeria ve Gazze’de bir yıl içinde seçim yapılmasını isteyecek.
Yıkılan bölgelerin yeniden inşasını kimin finanse edeceği belirsiz
Reuters’ın Pazartesi günü gördüğü Mısır’ın siyasi planının önceki taslağı, Kahire’nin Hamas’ı devre dışı bırakarak yerine Arap, Müslüman ve Batılı devletlerin kontrolünde bir yönetim getirmeyi önerdiğini gösteriyor. Mısır’ın yeniden inşa planında ise, harap olan bölgenin yeniden yapımını kimin finanse edeceği açıklanmadı.
Gazze’nin yeniden inşası için önerilen plana, milyarlarca dolar gerektiğinden Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan gibi petrol zengini Körfez ülkelerinin desteği şart.
Konuya yakın bir kaynak, Hamas’ı büyük bir tehdit olarak gören BAE’nin, grubun hemen ve tamamen silahsızlandırılmasını istediğini, ancak diğer Arap ülkelerinin daha kademeli bir süreçten yana olduğunu belirtti.
1987'de ilk intifada olarak bilinen 1987-1993 Filistin ayaklanması sırasında Mısır’daki Müslüman Kardeşler tarafından kurulan Hamas, Gazze’ye dışarıdan dayatılan her türlü çözümü reddettiğini duyurdu.
Hamas; İsrail, İngiltere, Avrupa Birliği ve ABD gibi birçok ülkenin terör örgütleri listesinde yer alıyor.
Arap ülkelerinin alternatif Gazze planında havaalanı, teknoloji merkezi ve sahil otelleri yer alıyor
Mısır’ın Reuters tarafından görülen taslak planı, uluslararası toplumu ve finans kuruluşlarını Gazze için önerdiği vizyona hızla destek vermeye davet ediyor.
Yaklaşık bir aydır Mısır, Ürdün ve Körfez Arap ülkeleri, Trump’ın Filistinlileri göçe zorlayıp Gazze’yi ABD eliyle yeniden inşa etme isteğine karşı bir çözüm arıyor ve bu planın bölgeyi istikrarsızlaştıracağından kaygı duyuyor.
Mısır’ın Gazze’yi yeniden inşa planı, 112 sayfalık bir belgeyle sunuldu. Plana, bölgenin nasıl şekilleneceğini gösteren haritalar ve yapay zeka ile hazırlanmış renkli konut, bahçe ve toplum merkezi görselleri eşlik ediyor. Ticari liman, teknoloji merkezi, sahil otelleri ve havaalanı da projede yer alıyor.
Hamas’ın devre dışı kaldığı Gazze’ye İsrail’in müdahale etmeyeceği iddiası
Planda, yerleşim alanlarının yeniden inşasının beş yıl süreceğini ve ilk iki yılda 20 milyar dolar harcanarak 200 bin konut inşa edileceği öngörülüyor.
Konuya yakın bir kaynak, Hamas’ın devre dışı kalması durumunda İsrail’in, Gazze’nin yönetimini üstlenecek bir Arap oluşumuna itiraz etmeyeceğini belirtti.
Arap ülkelerinin taslak bildirisi Gazze’den toplu göçü reddediyor
Hamas üst düzey yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Reuters’e yaptığı açıklamada, grubun dışarıdan dayatılan projeleri, Filistinli olmayan yönetimleri ya da Gazze’de yabancı bir varlığı kabul etmeyeceğini belirtti.
Zuhri, “Zirvenin başarılı olmasını istiyoruz. Umarız buradan, yerinden edilmeyi reddeden, halkımızın işgale direnme ve kendi kendini yönetme hakkını koruyan bir çağrı çıkar” dedi.
Taslak bildiri, ABD’nin önerdiği ve Mısır ile Ürdün gibi Arap ülkelerinin güvenlik tehdidi saydığı Filistinlilerin Gazze’den toplu göç ettirilmesini net bir şekilde reddediyor.
Hamas, 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği saldırıda 1.200 kişiyi öldürüp 250’den fazla kişiyi rehin aldı. Ardından başlayan İsrail operasyonları, Gazze’deki yerleşim yerlerini harabeye çevirdi. Filistin kaynaklarına göre, bu saldırılarda 48 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
El-Şara’dan Arap ülkelerine “Filistin halkına karşı sorumluluk üstlenin” çağrısı
Suriye’nin geçiş dönemi cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara da Kahire’de Filistin konulu olağanüstü toplantıya katıldı.
Suriye’de Esat yönetiminin devrildiği 8 Aralık’tan sonra ilk resmi ziyaretini gerçekleştirdiği Mısır’daki toplantıda yaptığı konuşmasında el-Şara, “Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılması çağrısı insanlık için bir lekedir” dedi.
“Suriye halkının Filistinliler’in haklarını almak için verdikleri mücadeleye her zaman destek verdiğini” belirten el-Şara, “Bugün Filistin halkının kanı pahasına yeni coğrafi haritalar çizmeyi amaçlayan çözümler dayatma girişimlerine tanık oluyoruz” diye konuştu.
Arap ülkelerinin birleşmesi gerektiğini belirten el-Şara, Arap ülkelerini Filistin halkına karşı sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı. El-Şara daha önce, Trump’ın Gazzeliler’in Mısır’a ve Ürdün’e yerleştirilmesine ilişkin açıklaması hakkında, “en nihayetinde gerçekleşemeyecek ciddi bir suç” ifadesini kullanmıştı.
“Uluslararası toplum İsrail’e baskı yapmalı”
Ahmed el-Şara konuşmasında İsrail’in Suriye’ye yönelik son dönemde artan saldırılarına vurgu yaparak, Golan bölgesinin 1967’den beri İsrail işgali altında olduğunu hatırlattı. 1974’te yapılan anlaşmaya rağmen İsrail’in Golan’dan çekilmediğini belirten el-Şara, “İsrail tarafının bu anlaşmaları hiçe sayarak, askeri saldırıları tırmandırarak, Suriye topraklarındaki varlığını arttırarak bölgedeki istikrarı baltalamaya yönelik saldırganlığına karşı birlikte durmamız gerekiyor” dedi.
İsrail’e karşı koymamanın yeni tehditlerin önünü açtığını savunan el-Şara, uluslararası toplumu, İsrail'e güney Suriye'den derhal çekilmesi için baskı yapmaya çağırdı.
Forum