ABD önseçimlerinde Donald Trump Cumhuriyetçi Parti adaylığını garanti altına almaya yaklaşırken, yarış son derece kritik bir döneme girdi. Diğer adayların Trump’ın adaylığını engellemek için yapacakları girişimler için zaman giderek daralıyor.
Bu yıl seçmenler Washington’daki siyasi çevrelerin dışından gelen isimlere rağbet ediyor.
Salı günü Michigan ve Mississippi’de yapılacak önseçimde Trump karşıtı mücadelenin ne ölçüde başarılı olduğu görülecek. Yeni bir NBC News/Wall Street Journal anketi, Trump’ın Michigan’da 41 puanla önde olduğunu, onu yüzde 22'yle Texas Senatörü Ted Cruz ve 17 puanla Florida Senatörü Marco Rubio’nun izlediğini ortaya koydu.
Trump önde gitmesine rağmen hiçbir şeyi şansa bırakmıyor. Michigan’da taraftarlarına seslenen Trump “Ne olursa olsun, ne yapıyorsanız yapın, oy vermenizi istiyorum. İşinizi kaybetseniz bile ben size iş bulurum. Endişelenmeyin” diye konuştu. Michigan son yıllarda önemli sayıda iş kaybı yaşanan bir eyalet.
Endişeli Seçmenler Trump’a Kayıyor
Trump’ın aklındakini olduğu gibi söyleyen tarzı özellikle de ülkenin yaşlı çalışan sınıfı arasında kabul buldu. New Hampshire’lı seçmen Shawn Dumais, Trump’ın Amerika’yı yine güçlü kılmak istediğini, gerekenin de bu olduğunu söylüyor.
Trump’ın iddialı sözleri karşıtları tarafından şüpheyle karşılansa da birçok seçmeni rahatsız etmiyor. Adını vermek istemeyen bir Güney Carolinalı seçmen, Trump destekçisi ve “Dediklerinin yarısını yapamayabilir ama bunları ondan duymak ve onun denediğini görmek bana uyuyor” diyor.
Ancak Trump’a karşı çıkan çok sayıda kişi bulunuyor. Bazı protestocular onu kaba, göçmen düşmanı ve ırksal duyarlılıktan uzak buluyor.
Trump’ın başarısının temellerinden biri, seçmenin hissettiği derin hayal kırıklığı ve kızgınlığa hitap etmiş olması. Washington’daki Etik ve Kamu Politikaları Merkezi’nden Henry Olsen, “Trump’a oy veren insanlar iki parti tarafından da 15-20 yıldır yok sayıldıklarını ve artık onlara ‘sizin tarafınızdayım’ diyen birini bulduklarını düşünüyorlar” diyor. Bu insanların çok sıkı Cumhuriyetçi Parti destekçisi olmadığını, Çay Partisi hareketine katılmadıklarını ya da aşırı sağcı olmadıklarını söyleyen uzman bu seçmeni “rastlantısal muhafazakar” olarak tanımlıyor.
Parti Önderlerinin Gazabı
Ancak Trump’ın yükselişi parti kurmaylarının tepkisine yol açtı. 2012 başbaklık adayı Mitt Romney “Donald Trump Vladimir Putin’e saygı duyduğunu, aynı zamanda George W. Bush’un yalancı olduğunu söyledi. Burada kötülüğün, iyiliği yendiği bir örneği görüyoruz” diye konuştu.
15 Mart’ta yapılacak önseçimler belki de partinin, Trump’ın adaylığını engellemek adına son fırsatı olabilir. 15’inde, 5 eyalet sandığa gidiyor. Bunlardan biri, Rubio’nun eyaleti Florida, bir diğeri ise John Kasich’in valilik yaptığı Ohio.
Bu iki eyalette de en çok oy alan aday tüm delegelerin desteğini topluyor. Rubio’nun Florida’da zafer kazanması 99 delege almasını sağlayabilir. Kasich’in Ohio’da alacağı galibiyet de 66 delege alması anlamına geliyor. Kasich, anketlere göre Ohio’da Trump’a yakın görünse de Rubio, Florida’da Trump’ın oldukça arkasından geliyor. Rubio umudunu Trump’ı hedef alan geniş bir reklam kampanyasına bağladı.
Trump’ın engellenmesi için Rubio’nun Florida’yı, Kasich’in de Ohio’yu alması gerekiyor. Partilerüstü Politika Merkezi’nden John Fortier, bunun düşük bir olasılık olduğunu söylüyor. Trump’ın güçlü lider olarak görüldüğünü ve büyük olasılıkla partinin adayı olacağını söyleyen uzman, adayların ve de dışardan sürece dahil olan tarafların çok geç kalmışa benzediğine dikkati çekiyor.
Kritik Ön Seçimler
Trump karşıtı güçler haftasonu alınan sonuçlarla ümitlendi. Cruz, Kansas ve Maine’de Trump’ı yenerken, Trump Louisiana ve Kentucky’de birinci çıktı. Louisiana’da sandığa gelen kararsız seçmen, çok daha büyük fark beklenen eyalette Trump’ın elde ettiği farkı daralttı. Parti yönetimi bu sonucun önümüzdeki günleri etkilemesini umuyor.
Bazı Cumhuriyetçiler, parti kurmaylarının Trump’ın adaylığını yenme çalışmalarının partiyi parçalamasından korkuyor. Emekli beyin cerrahı Ben Carson, yarıştan çekilirken bir uyarıda bulunmayı da ihmal etmedi. Carson “Geçmişte yaptığımız gibi bölünüp, birbirimizle kavga edip galibiyeti başkasından son anda kapamayız” dedi.
Trump’ın adaylığı kazanmak için gerekli 1237 delegeyi Haziran’da bitecek önseçim döneminin sonuna kadar kazanamaması durumunda, Temmuz ayında Cleveland’da yapılacak kurultay çekişmeli geçebilir. Bu da Cumhuriyetçi Parti’yi çok uzun, aşırı sıcak bir yazın beklediği anlamına gelebilir.
