ABD Başkanı Donald Trump Çarşamba günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda görüştüğünü ve Rusya ile Ukrayna arasında üç yıldır devam eden savaşa son vermek üzere, Ukrayna lideri ile “derhal” müzakerelere başlama konusunda mutabık kaldıklarını açıkladı.
Trump sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, “Dışişleri Bakanı Marco Rubio, CIA Başkanı John Ratcliffe, Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz ve Özel Temsilci Büyükelçi Steve Witkoff'tan, başarılı olacağına kuvvetle inandığım müzakerelere liderlik etmelerini istedim” ifadesini kullandı.
Kremlin Putin ve Trump’ın biraraya gelme konusunda mutabık kaldığını ve Putin’in Trump’ı Moskova’yı ziyaret etmesi için davet ettiğini söyledi.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt Çarşamba günü basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Trump ve Putin’in ziyaretleri için bir önkoşul olup olmadığına ilişkin soruyu cevaplarken, Başkan ve ulusal güvenlik ekibimizle konuşuyordum, herhangi bir koşula ilişkin haberdar edilmedim” diye konuştu.
ABD Başkanı Rus lider Putin’le görüştüğünü açıklamasının ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile de görüştü.
Başkan Trump Ukrayna lideri ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada görüşmenin çok iyi gittiğini belirtti; “O da (Zelenski) Başkan Putin gibi BARIŞ yapmak istiyor” ifadesini kullandı.
Ukrayna lideri Zelenski’nin ofisinden yapılan açıklamada, Trump’la görüşmenin yaklaşık bir saat; Kremlin’den yapılan açıklamada da Putin’in Trump’la görüşmesinin bir buçuk saat sürdüğü belirtildi.
Zelenski sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, Başkan Trump’la görüşmesinin anlamlı olduğunu ve görüşmede barışın sağlanmasına yönelik fırsatları ele aldıklarını; “Ukrayna’nın insansız hava araçları ve diğer gelişmiş endüstrileri dahil teknolojik kabiliyetlerini” ele aldıklarını belirtti.
Başkan Trump’ın hem Putin hem de Zelenski ile yaptığı telefon görüşmeleri, göreve gelmeden önce sona erdirme vaadinde bulunduğu Ukrayna savaşını bitirmeye yönelik diplomatik çaba kapsamında ilk büyük adım olma niteliği taşıyor.
Başkan Trump açıklamasında, Rusya-Ukrayna çatışmasını sona erdirecek şartların neler olabileceğine ilişkin ayrıntı vermedi.
ABD Savunma Bakanı’ndan Ukrayna açıklaması: “Gerçekçi bir hedef değil”
Ukrayna Savunma Temas Grubu toplantısı için Çarşamba günü Almanya'da bulunan ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Ukrayna'nın temel taleplerinden biri olan NATO'ya nihai üyeliği olasılık dışı bıraktı.
Hegseth, “Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna'nın NATO üyeliğinin müzakere edilmiş bir çözümün gerçekçi bir sonucu olduğuna inanmıyor” dedi.
ABD Savunma Bakanı, 2014’ten bu yana Rusya tarafından ilhak edilen Ukrayna topraklarının tamamının geri alınmasının gerçekçi olmadığını da söyledi.
Brüksel’deki NATO karargahında Pete Hegseth, “Biz de sizin gibi egemen ve müreffeh bir Ukrayna istiyoruz. Ancak Ukrayna’nın 2014 öncesi sınırlarına dönmesinin gerçekçi olmayan bir hedef olduğunu anlayarak başlamalıyız. Bu hayali hedefi kovalamak yalnızca savaşı devam ettirecek ve daha fazla acıya yol açacak" ifadelerini kullandı.
Rusya 2014 yılında Ukrayna toprağı olan Kırım’ı ilhak etmişti.
Trump’tan önceki ABD Başkanı Joe Biden ve Batılı liderlerin çoğu Rusya Devlet Başkanı Putin’le Ukrayna’nın Şubat 2022’de işgal edilmesinin ardından doğrudan görüşmemişti.
Yaklaşık 3 yıldır devam eden savaşta Ukrayna’nın 2023’teki karşı saldırısından bu yana Moskova büyük ölçüde avantajlı konumdaydı.
Ukrayna’nın yaklaşık beşte birini işgal eden Rusya Kiev’in daha fazla topraktan vazgeçmesini ve olası bir barış anlaşmasında da bu toprakların kalıcı şekilde tarafsız olarak tanınmasını talep ediyor.
Ukrayna ise Rusya’nın ele geçirdiği topraklardan çekilmesini ve Moskova’nın bir kez daha saldırmasını önlemek amacıyla NATO üyeliği ya da buna eşdeğer güvenlik garantileri talep etmişti.
ABD ve Rusya arasında tutuklu takası
ABD Başkanı Trump’ın Rusya ve Ukrayna liderleriyle yaptığı telefon görüşmelerinden önce Rusya ve ABD tutuklu takası da gerçekleştirdi.
Başkan Trump'ın en üst düzey rehine müzakerecisi Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Amerikalı öğretmen Marc Fogel'in Salı günü Rusya'nın gözetiminden serbest bırakılmasında Trump'ın Rusya lideri ve Suudi Arabistan prensi ile olan “büyük dostluğunun” kilit rol oynadığını belirtti.
Beyaz Saray'da gazetecilere konuşan Witkoff, “Marc Fogel'in serbest bırakılmasının kritik olduğunu düşünüyorum ve Ruslar bu çabada çok ama çok yardımcı oldular ve çok uzlaşmacı davrandılar” dedi.
Witkoff, “Bence bu, Başkan Trump ile Devlet Başkanı Putin arasındaki çalışma ilişkisinin gelecekte nasıl olacağına ve bunun dünya genelinde çatışma ve benzeri konularda nelere yol açabileceğine dair bir işaret olabilir. Bence harika bir dostlukları vardı. Şimdi de bunun devam edeceğini ve bunun dünya için gerçekten iyi bir şey olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Trump Salı günü geç saatlerde Fogel'i Beyaz Saray'da karşıladı. Fogel, Ağustos 2021'den bu yana, Rusya’ya tıbbi amaçlı marihuana soktuğu gerekçesiyle ülkede gözaltında tutuluyordu.
Fogel Salı günü geç saatlerde Beyaz Saray'da Trump'ın yanında dururken “Şu anda kendimi dünyanın en şanslı adamı gibi hissediyorum” dedi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Fogel'in serbest bırakılması anlaşmasını daha geniş jeopolitik terimlerle ifade ederek, bunun “Ruslar’ın iyi niyetinin bir göstergesi ve Rusya'nın Şubat 2022'de komşusuna karşı başlattığı ve her iki taraftan da yüz binlerce kişinin öldüğü ya da yaralandığı acımasız ve korkunç Ukrayna savaşını sona erdirmek için doğru yönde ilerlediklerinin bir işareti” olduğunu söyledi.
Trump 20 Ocak'ta göreve başlamadan önce Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirmek için arabuluculuk yapma sözü vermişti, ancak son zamanlarda yardımcıları bunu yeni yönetiminin ilk 100 günü içinde, kabaca Nisan ayı sonuna kadar yapmayı umduğunu söylemişti.
Fogel, Rusya’da gözaltına alındığı sırada sırt ağrısını tedavi etmek için tıbbi olarak reçete edilen az miktarda marihuana ile seyahat ediyordu.
Bir Rus mahkemesi tarafından mahkum edilen Fogel, 14 yıllık hapis cezasına Haziran 2022'de başlamıştı.
Başkan Joe Biden geçen yılın sonlarında görevden ayrılmadan önce Fogel’i haksız yere tutuklu bulunan ABD vatandaşları kategorisine dahil etmişti.
Bazı bilgiler Reuters haber ajansından alınmıştır.
Forum