Trump yönetimi, Çinli şirketlere ait ve Çin tersanelerinde üretilen gemilere yönelik cezalandırıcı yeni ücretler önerdi.
Bu teklif, Çin'e ait kargo gemilerinin yanı sıra, Çin'de inşa edilen üçüncü ülke bayraklı gemilerden de ABD limanlarına her uğradıklarında 1 milyon dolar veya daha fazla ücret alınmasını öngörüyor.
ABD'ye mal teslim ederken genellikle birden fazla liman ziyareti yapan büyük konteyner gemileri her limanda yeni ücretlerle karşılaşacak.
ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) Cuma günü bu öneriyi, bazı ABD'li işçi sendikalarının Çin'in uluslararası gemi üretim sektörünü haksız şekilde çarpıttığına dair açtığı bir soruşturma çerçevesinde sundu
1974'te yürürlüğe giren Ticaret Yasası'nın 301. bölümü uyarınca yürütülen soruşturma, Çin hükümetinin küresel pazarda “hakimiyet kurmayı hedefleyerek” yerli gemi imalat sektörünü sübvanse etme politikasını izlediğini ortaya koydu.
Çin üretimi gemilerin pazar payı son 25 yılda arttı
Son 25 yılda Çin'in küresel gemi üretim sektöründeki payı hızla arttı. 1999'da dünya gemi tonajının sadece yüzde 5'ini oluşturan Çin, 2023 itibarıyla pazardaki payını yüzde 50'yi aşacak şekilde artırdı.
USTR, Çin'in politikalarının ABD denizcilik, lojistik ve gemi inşa sektörlerinde iş fırsatlarını ve yatırımları baltalayarak ekonomik güvenlik riskleri yarattığını belirtti.
Başkan Joe Biden'ın yönetimi sırasında başlayan soruşturmanın sonuçları geçtiğimiz ay açıklandı.
Öneri, 24 Mart'a kadar kamuoyunun görüşüne açık olacak ve yönetim bu politikayı uygulayıp uygulamama kararı verecek.
Pazartesi günü Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian ABD'nin bu hamlesini sert bir dille eleştirerek, "ABD, Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal ediyor ve çok taraflı ticaret sistemini baltalıyor" ifadelerini kullandı.
Çin Ulusal Gemi İnşa Sanayi Birliği (CANSI) ve Çin Armatörler Birliği daha önce USTR'nin soruşturma sonuçlarını "yalanlarla dolu" ve "gerçeklerin çarpıtılması" olarak nitelendiriyor.
Yeni kurallar ne içeriyor?
USTR’nin önerisi, uygulama konusunda belirsizlik yaratan bazı unsurlar içeriyor.
Örneğin, Çinli gemiler için her ABD limanına girişte 1 milyon dolar ücret talep edilecek, ancak ton kapasitesine bağlı farklı ücret hesaplamaları da gündemde. Ayrıca, Çinli olmayan armatörlerin işletmesindeki Çin yapımı gemiler de yüksek ücretlere tabi olacak.
Bu uygulama, geminin yükü Çin'de üretilmemiş olsa bile geçerli olacak.
Çinli gemi üreticileri ile bekleyen yeni gemi siparişleri olan şirketlerin sahip olduğu gemiler, ABD limanlarına giriş başına 1 milyon dolarlık ek bir ücretle karşı karşıya kalabilir.
Kural ayrıca, bir nakliye şirketinin ABD yapımı bir kargo gemisini bir ABD limanına her gönderdiğinde benzer miktarda “geri ödeme” yapılmasını da öngörüyor.
Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü'nden Mary Lovely, teklifin Amerikan işletmeleri veya tüketicileri için belirgin bir fayda sağlamadığını belirterek, bu tür önlemlerin ticareti daha pahalı hale getireceğini ve ulaşım rotalarını değiştireceğini savundu.
Lovely’nin değerlendirmesine göre, birçok nakliye firması gemilerini Meksika ve Kanada'daki limanlara yönlendirip yükü kamyonlarla ABD'ye getirmenin yollarını arayacak.
Lovely, “Bana öyle geliyor ki bu, ABD limanlarındaki hacmi ve istihdamı azaltmak için muazzam bir yol ve temelde ticareti, ABD'li işletmeler ve tüketiciler için fiyatları açıkça arttıracak ulaşım rotalarını ve ulaşım modlarını kullanmaya zorluyor. Bunun başka bir yolu yok” dedi.
Dünya Denizcilik Konseyi Başkanı Joe Kramek, bu tür ücretlerin ABD tedarik zincirine ciddi zararlar vereceğini ve ABD'li tüketiciler için fiyatların artacağına dikkat çekti.
Kramek, “USTR'nin ABD ticaretinin büyük çoğunluğunu taşıyan gemilere, Çin yapımı ya da işletmesi olmaları halinde, ya da filosunda ya da siparişinde tek bir Çin gemisi bile bulunan herhangi bir ülkeden herhangi bir gemi işletmecisine ABD liman ziyareti başına 1 milyon doların üzerinde acımasız ücretler önermesi, devam ettirilmesi halinde, ABD tedarik zincirinin tüm sektörlerinde geniş çaplı ekonomik zarara neden olacaktır” dedi.
Kramek, “Ücretler daha az ABD limanına uğranmasına, ABD'li tüketiciler için daha yüksek fiyatlara ve başta Amerikalı çiftçiler olmak üzere ihracatçılar için ciddi etkilere yol açacaktır” dedi.
ABD'li gemi üreticilerini ve tüketicileri nasıl etkileyecek?
Konteyner taşımacılığı hakkında iki kitap yazmış olan Washington merkezli ekonomist ve tarihçi Marc Levinson ise, bu politikanın ABD gemi yapım sektörüne fazla bir katkı sağlamayacağını, aksine diğer ülkelerin gemi inşası sektörünün büyümesine yol açacağını söyledi.
VOA'ya konuşan Levinson, “Bunun ABD gemi inşası için fazla bir şey yapması muhtemel değil,” dedi ve ekledi: “ABD'li ticari gemi yapımcıları küresel ölçekten çok uzakta. Ticari okyanus gemileri için uluslararası pazarda rekabet edebilecek bir şey üretmiyorlar.”
“Bu politikanın kazananları Japonya, Kore, Filipinler ve bugün ticari gemi inşasının ABD'den daha büyük ölçekte olduğu diğer ülkeler olacaktır” diyen Levinson’a göre kaybedenlerin ise, liman ücretleri ithal mallara daha yüksek fiyatlar olarak yansıyacağından, ABD'li tüketiciler olacak.
Ulusal Perakende Federasyonu, VOA'e e-posta üzerinden yaptığı açıklamada bu politikaya karşı olduğunu belirterek şunları yazdı: “NRF, Çin'i davranış ve uygulamalarını değiştirmeye zorlamak için hiçbir şey yapmayacak olan liman ücreti çözümüne şiddetle karşı çıkıyor. Bu sadece perakendeciler için nakliye maliyetlerini arttıracak ve denizcilik piyasasını daha da bozacak.”
Forum