ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile Beyaz Saray’da yaptığı görüşme sırasında gergin anlar yaşandı. Başkan Donald Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance, Volodimir Zelenski’yi ABD’ye müteşekkir olmamakla suçladı. Gergin geçen görüşmenin ardından Zelenski Beyaz Saray’dan planlanandan erken ayrıldı. Beyaz Saray kaynakları maden anlaşmasının imzalanmadığını belirtti.
Trump ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski arasında Beyaz Saray'da yapılan, ABD'nin Ukrayna'nın nadir maden ve minerallerine erişimini sağlayacak anlaşmayı güvence altına almayı amaçlayan görüşme, kısa sürede gergin bir hal aldı. Görüşme sırasında Trump, Zelenski'ye “Ya bir anlaşma yaparsın ya da biz yokuz” dedi.
ABD Başkanı Oval Ofis’teki bu hararetli tartışmanın ardından yaptığı yazılı açıklamada, Ukrayna liderinin “barışa hazır olmadığına kanaat getirdiğini” söyledi. Zelenski’nin Oval Ofis’te ABD’ye saygısızlık yaptığını ifade eden Trump, “Barış için hazır olduğunda geri gelebilir” dedi. İki lider arasında yapılması planlanan ortak basın toplantısı ise sert atışmanın ardından iptal oldu.
Oval Ofis’te, onlarca Amerikalı ve Ukraynalı gazetecinin önünde yaşanan tartışma, Zelenski’nin Rusya’nın 2014’teki Kırım işgalini gündeme getirmesiyle sert bir havaya büründü. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenski’yi “propaganda turu” yapmakla suçlayarak, “Oval Ofis’te Amerikan medyası önünde bunu tartışmanız saygısızlık” dedi. Hem Vance hem de Trump, Zelenski’yi ABD’nin yardımlarına yeterince minnettar olmamakla eleştirdi.
Zelenski bu suçlamalara karşı çıkmaya çalışırken, Trump sesini yükselterek, “Elinizde koz yok. Milyonlarca insanın hayatıyla, hatta Üçüncü Dünya Savaşı’yla kumar oynuyorsunuz” dedi. Zelenski, planlanan ortak basın toplantısına katılmadan Beyaz Saray’dan erken ayrıldı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı, kısa süre sonra X hesabında paylaştığı mesajda, Amerika Başkanı Trump’ın hesabını da etiketleyerek “Teşekkür ederim Amerika, desteğiniz için teşekkür ederim. Teşekkür ederim ABD başkanı, Kongre ve Amerika halkı teşekkür ederim. Ukrayna’nın adil ve kalıcı bir barışa ihtiyacı var. Biz de tam olarak bunun için çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Gergin anlar öncesinde neler konuşuldu?
Gergin anlar öncesinde, ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile Beyaz Saray’daki görüşmesinde nadir mineraller anlaşmasını imzalamaya çok yakın olduklarını belirtmişti. Görüşme öncesi gergin görünen Zelenski’ye Trump, “Çok adil bir anlaşmamız var. Kazı işine başlayıp nadir toprak elementlerini almayı sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.
Anlaşma, Ukrayna devletine ait tüm ilgili doğal kaynak varlıklarının gelecekte paraya çevrilmesinden elde edilecek tüm gelirlerin yüzde 50'sini ABD ve Ukrayna tarafından ortaklaşa sahip olunan ve yönetilen bir yeniden inşa fonuna aktarılmasını öngörüyordu.
Trump, gergin anlar öncesinde bu anlaşmayı, Rusya-Ukrayna savaşından sonra Avrupa barış güçlerini destekleyen güvenlik garantileri yerine bir “destek” olarak tanımlamış, “Bu, orada olacağımız anlamına gelecek ve ABD’nin büyük bir taahhüdünü gösterecek” diye eklemişti.
Anlaşmada, ABD’nin “ekonomik açıdan güçlü bir Ukrayna” için uzun vadeli mali destek sağlayacağı belirtiliyordu. Ancak Rusya’nın işgalini sona erdirmeye yönelik çabalar ya da gelecekteki güvenlik düzenlemeleri, sadece tek bir satırda şu şekilde yer alıyordu: “ABD, Ukrayna’nın kalıcı barış için ihtiyaç duyduğu güvenlik garantilerini destekler.”
Trump, İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile Perşembe günü yaptığı basın toplantısında, Fransa, İngiltere ve NATO müttefiklerinin istediği, olası bir ateşkesi denetleyecek Avrupalı barış güçlerine ek güvenlik taahhüdünde bulunmadı. “Anlaşma olmadan barış gücünden bahsetmek istemiyorum” dedi.
Trump ve Zelenski daha önce yüz yüze birçok kez görüşmüş olsa da, Beyaz Saray’daki görüşme ilk kez 28 Şubat Cuma günü gerçekleşti. Bu ayın başında Trump’ın Putin ile telefon görüşmesinden sonra iki lider telefonda konuşmuştu. Göreve gelir gelmez Ukrayna’ya baskıyı arttıran Trump, savaşın Kiev tarafından başlatıldığını savundu ve Zelenski’yi “diktatör” olarak nitelendirdi.
Amerika Başkanı Trump, ABD’nin Ukrayna için 350 milyar dolar harcadığını da söyledi. Ancak bu rakam, Savunma Bakanlığı ve ilgili kurumların kayıtlarındaki verilere göre çok daha yüksek. Trump, Kiev veya Avrupalı müttefikleri olmaksızın Rusya ile doğrudan görüşmeler yürütüyor ve bunu “sağduyulu” bir adım olarak tanımlıyor.
Trump ayrıca bu görüşmelerin “çok iyi gittiğini”, savaşın bitmesi için zamanın daraldığını vurguluyor. Putin’in bir barış anlaşmasında sözünü tutacağına ve Ukrayna’ya tekrar saldırmayacağına inandığını ifade ediyor.
Forum