Portekiz’in başkenti Lizbon’da yapılacak NATO zirvesi öncesinde Washington’da füze savunma sistemi konusunda üye ülkelerin tutumu – özellikle Türkiye’nin yaklaşımı değerlendiriliyor. Amerika Dışişleri Bakanlığı müsteşarlarından Philip Gordon, tüm ittifakın savunmasının söz konusu olduğunu söyledi. Gordon, Lizbon zirvesinde savunma kapasitesinin arttırılması konusunda bir karar alınacağını, detayların sonra konuşulacağını belirtti.
Lizbon’da yapılacak NATO zirvesi yaklaşırken Amerikalı yetkililer Avrupa’da füze savunma sistemi kurulmasının önemine vurgu yapıyor. Amerika Dışişleri Bakanlığı’nın Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu müsteşarı Philip Gordon “tüm ittifakın savunmasının söz konusu” olduğunu söyledi: “Bu, bizce çok ciddi bir tehdide karşı NATO’nun tüm topraklarının, nüfusunun ve güçlerinin savunmasıyla ilgili bir konudur. Ama elbette bize katılıp katılmadıkları konusunda her ülke kendi kararını verecek.”
Gordon, tüm müttefiklerin Amerika’nın görüşünü paylaşacağı konusunda emin olduklarını da kaydetti. Gordon, daha önceki NATO toplantılarında füze savunma sistemlerinin ittifakın ortak güvenliğine katkıda bulunabileceğinin müttefik ülkeler tarafından kabul edildiğini hatırlattı ve Türkiye konusunda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun açıklamalarına işaret etti. Davutoğlu, Çin’e yaptığı ziyaret sırasında “NATO bir bütün olarak savunma konseptini belli aralıklarla gözden geçirir, güvenlik örgütü olarak da gerekli tedbirleri alır. Türkiye’nin de bu tedbirlere muhalefet etmesi diye bir şey söz konusu olmaz” diye konuşmuştu.
Ancak Türkiye’nin belli şartları da var: NATO belgelerinde hiçbir ülkenin adının tehdit olarak dile getirilmemesi; NATO topraklarının tümünün savunma sistemi dahilinde olması; ve Türkiye’ye yerleştirilecek unsurların komuta ve kontrolünün Türkiye’de olması…
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlarından Phil Gordon Lizbon’da yapılacak zirvede NATO’nun savunma kapasitesi konusunda bir karar alınmasına baktıklarını vurguladı: “Kimse bu zirvede olası bir füze savunma yapılanmasının tüm detayları konusunda anlaşmaya varılmasını beklememeli. Biz NATO’nun savunma kapasitesi konusunda bir karar almaya bakıyoruz. Anlaşma sağlansa da önümüzde daha bir çok soru olacak: Komuta ve kontrol konularında, hangi unsurların nereye yerleştirileceği konusunda sorular olacak. Bu sorulara tüm ittifak yanıt verecek. Önce yapmamız gerekeni yapacağız. Umuyoruz ki tüm müttefikler bize katılır ve bu kapasitemizi arttırmanın önemini görürler.”
Daha ileri bir tarihte gündeme gelecek olan Türkiye’nin fiili katkısı konusundaysa Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Phil Gordon, şöyle konuştu: “Füze savunma sisteminin etkili olabilmesi için Avrupa’nın güney doğusuna radar konuşlandırılması gerektiğini söylemiştik. Ama füze savunma sisteminin aşamaları yıllar sürecek. Radarın nereye ve ne zaman yerleştirilebileceği konusunu zirveden sonra, NATO füze savunma kapasitesini oluşturma kararı alırsa değerlendireceğiz.”
Gordon, NATO müttefiklerine karşı balistik füze tehdidinin arttığını söyledi: “Biz NATO ülkelerine karşı uzun menzilli füze tehdidinin arttığını düşünüyoruz. Bu tehdide karşı ittifakın ve üye ülkelerin savunma kapasitesini arttırmasının güvenlik çıkarına olduğunu düşünüyoruz. Füze savunma kapasitesine bizim katkımız olarak bazı unsurların konuşlandırılması teklifinde bulunduk. Bunun neden tüm ittifakın çıkarına olduğunu anlattık. Şimdi üye ülkelerin bu görüşü paylaşıp paylaşmadıklarını öğreneceğiz, bu görüşe katılırlarsa bu savunma kapasitesi benimsenir ve bizce de iyi bir şey olur.”
