VOA Türkçe, 2019’un son gününde Ankara, Diyarbakır ve Mersin’de vatandaşlara mikrofon uzattı ve geride bıraktığımız yıla ilişkin görüşleriyle yeni yıldan beklentilerini sordu.
Çoğunlukla ekonomik gidişattan yana endişelerini vurgulayan vatandaşlar geçim sıkıntısı yaşamayacakları bir yıl diledi.
Ankara’da vatandaşların bir kısmı adalet sorununu işaret ederken bir kısmıysa kadın cinayetleri, çocuk istismarı gibi konulara değindi. Ekonomi de gündeme gelen konulardandı.
Ev hanımı Emine Uyanık bir anne olarak duygularını aktardı. Oğlu, FETÖ üyeliği suçlamasıyla darbe gecesinde talimat almış Hava Harp Okulu öğrencilerinden birisi olarak yargılandığı için yeni yılı mutlu karşılayamadığını belirten Uyanık, 2020’den beklentisini “adalet” olarak vurguladı. Uyanık, “2020 yılının diğer yıllara göre daha güzel bir yıl olmasını diliyorum. Adalet, hukuk, güzel günler bekliyorum. Hava Harp Okulu öğrencileri, 18-19 yaşındaki çocuklar, üç buçuk yıldır cezaevinde. Onlar özgürlüklerine kavuşsun istiyorum. Suçlularla suçsuzlar ayrılsın istiyorum ve 2020 yılı hepimize özgürlük huzur getirsin istiyorum. 2019 yılı zordu. 15 Temmuz’dan (darbe girişimi gecesi) beri içinde bulunduğum zor durum, 18 yaşındaki oğlumun cezaevinde olması ve bu yıllar benim için ağır yıllar oldu. Ben oğlumun bir sözünü hiç unutmuyorum ‘Anne, hastalanmıştım doktora gittim, çok mutlu oldum’ demişti. ‘Oğlum insan hastalanınca mutlu olur mu?’ demiştim. ‘Anne kuşları gördüm, ağaçları gördüm, değişik insanlar gördüm, değişik hava soludum anne’ demişti ve bu benim için çok büyük bir travmaydı” diye anlattı.
Adını vermeyen bir öğrenci ise Türkiye’deki kadın cinayetleri, çocuk istismarı vakaları gibi sorunları görmezden gelmedi. 2019 yılında Türkiye’nin yaşadığı bu sorunları geride bırakmasını istediğini vurgulayan öğrenci, “Barış, huzur, sağlık ve kadınlara daha çok hak tanınmasını, kadın cinayetlerinin, çocuk cinayetlerinin, tecavüzlerin azalmasını diledi, “Modern, barış içinde bir dünya diliyorum” diye konuştu. Eski sevgilisine de mesajlarını, “2019’daki en büyük sorun güzel bir sene başlangıcı yapamadım, sorumluluklarım artmıştı. Eski sevgilim buradan selam söylüyorum, kendisi bipolar hastası. İyileştirdik, ama kıymet bilmedi” diye verdi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan halk ozanı olduğunu belirten İbrahim Aydoğan ise, ekonomiyi işaret edenlerden birisiydi. Asgari ücretteki artışı yetersiz bulduğunu vurgulayan Aydoğan, “2020 yılında benim ilk dileğim Allah’tan, yöneticilerden analar ağlamasın özgürlük olsun, barış olsun, işsize iş verilsin, aşsıza aş verilsin, ekonomi düzelsin. Bunun dışında başka ne olur, bunlar düzelirse her şey düzelir. 2019 yılında en büyük problemimiz ekonomiydi. Siyasiler kendi çıkarları doğrultusunda insanları düşünmediler. Ekonomi aldı başını gidiyor. Geçen sene bir kilo et 30 liraydı, şimdi 60 lira. Geçen sene asgari ücret 2 bin 200 idi şimdi 2 bin 400 olmuş. Aradaki 400 lirayla geçin ne olur? 2020 yılında bütün sorunlar yine var neden var? Yöneticilerimiz, idarecilerimiz kendi sevdalarına düşerlerse bu milletin hali perişan. Onun için önce ekonomi düzelsin. Ekonomi düzelirse her şey düzelir. Eve, çocuğa adam domates patlıcanı biberi götüremiyor. Ekmek alamıyor, vatandaş ne yapsın size soruyorum” diye konuştu.
Esnaf Yaşar Patlı da, 2020 yılından beklentisini özellikle ekonomi ekseninde ifade edenlerden birisiydi. Patlı, “Herkesin istediği gibi iyi bir yıl olmasını diliyorum, kalkınmayı gelişmeyi bekliyorum. Sorun olarak da inşallah bir sorun çıkmaz öyle söyleyeyim. İnşallah paramız değer kazanır, ekonomimiz yükselir. Yurtdışına ihracatımız artar, ithalatımız çoğalır. Dediğim gibi işte. 2019 yılındaki en büyük sorun dış ilişkilerimiz oldu bence. Çok fazla dıştan baskı yedik, Doların yükselmesi ekonomimizin sekteye uğraması, çok değil ama, bunun dışında çok bir sorun yaşamadık” görüşlerini aktardı.
Yılın son gününde pek çok kişi gibi çalışmak durumunda kalanlardan birisi olan seyyar satıcı, mikrofon kapalıyken ekonomik derdini vurgularken işporta tezgahlarına müdahale edilmemesi çağrısını paylaştı. Noel Baba kıyafetiyle renkli balonlar satma çabasındaki satıcı, adını vermeksizin önce “2020’de geyiklerimi bekliyorum” esprisi yaptı. Ardından “İnşallah şans, huzur, sağlık, mutluluk, barış getirir ülkemize. 2019 yılında karşılaştığım en büyük sorun işporta tezgahlarının kalkması oldu” dedi.
Diyarbakırlılar’ın 2020’den beklentisi iş ve huzur
2019 yılını geride bırakan Diyarbakırlılar, en çok işsizlikten şikayetçiydi. Diyarbakırlılar, çok umutlu olmasa da, yeni yılda daha fazla iş ve iyi bir ekonomi beklentisi içinde. Vatandaşlar 2019’un en önemli sorunları arasında mülteci sorunu ve işsizliği sayıyor. Asgari ücrete yapılan zammın beklentiyi karşılamaması da gündeme gelen konulardan.
2019’da en önemli sorunlar arasında işsizlik olduğunu söyleyen Sıddık Derin, mültecilerin de önemli bir sorun olduğu görüşünde. Derin,”2019’da en büyük sorun huzur barış ve işsizlik. Huzur, refah ve çevre ülkelerle olan sorunların çözülmesi. Ekonomik olarak fazla beklentim yok. En büyük sorun mülteciler. Bu çözülürse diğer sorunlar çözülür” dedi.
İsmini söylemeyen bir Diyarbakırlı ise görüşlerinin şöyle dile getirdi;” Ekonomik sıkıntılar vardı. 2020’den beklenti insanların huzur, barış ve refah içimde yaşamaları.”
Geçen yılın en önemli sorunlarını işsizlik ve ekonomik sıkıntılar olduğunu savunan Ahmet Bozkır,”2019’da en büyük sorun işsizlik ve ekonomik sıkıntılar. Sınır dışında savaşlar oldu, sıkıntı oldu. İşsizlik var. Üniversite mezunuyum atanamıyorum, beklentim inşallah atanırız. 2020’de barış ve mutluluk dilerim” diye konuştu.
Şehmuz Akdemir görüş ve beklentilerini şöyle dile getirdi;” Ekonomik kriz var, millet açlık sınırında, beş liraya olsa bile millet çalışmak istiyor ama kimse iş bulamıyor. Türkiye’de tat kalmadı.Herkes açlık derdinde, eve ekmek götürme derdinde. 2020’den beklentim yok, asgari ücret olmuş 2300 tl, kim geçinebilir?”
Azat Kaya, “Ekonomi durgun halde, işçi de, işveren de çalışamaz hale geldi. Kötü bir yıl geçirdik. Yıllardır böyle, böyle devam ederse 2020’de de böyle gider. Sadece yıllar geçiyor değişen bir şey yok” dedi.
Sorunların başında ekonomik sıkıntılar geldiğini savunanlar arasında Furkan Bilgin de var. Bilgin, “Ekonomi bizi bitirdi. Asgari ücrete zam gelecek dediler 300 TL verdiler. Bir insan asgari ücretle evini bile geçindiremiyor. 2020’den dileğimiz maaşlara zam gelmesi. İnsanlar iş bulamıyor. Millet evine ekmek götüremiyor. 2020’den beklentim ekonominin düzelmesi, başka bir şey beklemiyorum” diye konuştu.
Yeni yılın güzel olacağına dair umudu olmadığını söyleyen Hasret Tan ise şöyle konuştu; “Parasızlık ve zamlar kötüydü. Sigaraya 3 kez zam geldi, umudum yok ama 2019 gibi olmasın yeter”
İş bulamamaktan şikâyet eden Halif Parıltı ise “En büyük sorun işsizlik, iş sahası yok. Umudumuz iş olsun karnımız doysun yeter” şeklinde konuştu.
Mersin’de gündem hayat pahalılığı
Mersin’de ise vatandaşlar ekonomik durum ve hayat pahalılığından şikayet etti. Bazıları her şeyin daha güzel olacağına dair umudunu dile getirirken bazılarıysa her şeyin aynı kalacağına dair kaygılarını dile getirdi. Bazı vatandaşlarsa varlıklı ve yoksul kesim arasındaki uçurumdan duydukları rahatsızlığı aktardı.
Özlem Akdost ekonomik sıkıntılara, zamlara, emekli maaşlarının yerinde saymasına dikkat çekti ve bunların zaten yeterince vatandaş için sorun teşkil ettiğini kaydetti.“Hiçbir şeyin değişeceğini zannetmiyorum” diyen Akdost, “Her şey aynı rutinde gidecektir, hiçbir şey değişmeyecek” diye ekledi.
“Gelecek yılı daha da kötü görüyorum” diyen Yusuf Taflan ise “İşsizlik oranı düşsün, enflasyon düşsün, emekliler biraz nefes alsın, ne diyeyim, ev kadınları (için) daha rahat bir yaşam ortamı olsun” dileklerinde bulundu.
Ekonomik şartların değişmesini istediğine vurgu yapan Akif Altunyurt bir emekli olarak zamlardan şikayet etti. Altunyurt, “Üretim olacak; üretim olmayan bir yer hiçbir zaman bir adım ilerlemez. Hani derler ya bizim Anadolu’da; ‘Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz.’ Paran olsa da yabancı sana ne kadar verebilir? Kendi ekonomini kendin üreteceksin” diye konuştu.Yerli otomobille gurur duyduğunu söyleyen Altunyurt “Vatanımıza böyle şeyler lazım. Niye? Türkün yapamayacağı, yeter ki azmetsin, hiçbir şey yok” dedi.
Hayat pahalılığından şikayet eden Mustafa Ekiz, “Zengine örümcek ağı olan, fakire zincir olan, pranga zinciri olan bir adalet sisteminden şikayetçiyim. Haksızlık ve adaletsizlik hüküm sürüyor. Bundan dolayı millet muzdarip” diye konuştu. “Bu sistem bize layık değil” diyen Ekiz geceleri uyuyamadığını anlattı. Ekiz, “Geleceğinden umudu olmayan bir vatandaş, yattığı zaman saatlerce yaptığı hesapla uykusu gelmeyen bir vatandaş olarak konuşuyorum” dedi.
Salim Şayan ise “Ekonomi de daha beter olacak, eğitim de daha beter olacak, siyasi alan da daha beter olacak. Olumlu bakmıyorum. Tam bir umutsuzluk” diye konuştu.
