Enflasyon, Temmuz ayında, son beş aydır sürdürdüğü düşüş eğilimini artışa bırakmış olsa da, bu artış beklentilerin altında kaldı.
TÜİK verilerine göre, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 1,36, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16,65 ve on iki aylık ortalamalara göreyse yüzde 19,91 arttı.
En büyük artış ev eşyalarında görüldü
Haziran ayına göre en fazla artış gösteren harcama grupları, ev eşyası (yüzde 4,24), konut (yüzde 3,10), eğlence ve kültür (yüzde 1,60) ile lokanta ve oteller (yüzde 1,42) olurken, son bir yılda en fazla artış kaydedilen kategoriler ise çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 26,93), ev eşyası (yüzde 25,41), lokanta ve oteller (yüzde 19,85) ve alkollü içecekler ve tütün (yüzde 19,23) olarak kayıtlara geçti.
Temmuz ayında bir önceki aya göre, iki ana harcama grubunda düşüş görüldü. Bunlar giyim ve ayakkabı (yüzde 3,20) ile gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 1,11) oldu.
Üretici fiyatları düşüyor
Geçen yılın Eylül ayında yüzde 46,51’lik yılık orana ulaşan Yİ-ÜFE (Yurtiçi Üretim Fiyat Endeksi)’deki düşüş ise Temmuz ayında devam etti.
Yİ-ÜFE yüzde 21,66’ya gerilerken, sanayinin dört sektöründe de bir önceki aya göre düşüş görüldü.
Elektrik, gaz üretim ve dağıtım sektörü yüzde 3,36, imalat sanayi sektörü yüzde 0,84, su temini sektörü yüzde 0,67, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü yüzde 0,43 oranla bir önceki aya göre gerilerken, en fazla düşüş yüzde 12,73 ile ham petrol ve doğal gaz sektöründe oluştu.
Albayrak’ın dediği gibi enflasyon Ağustos ayında yeniden düşüşe geçecek mi?
30 Temmuz’da Ankara’da gazetecilerle bir araya gelen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ‘‘Yeni Ekonomi Programı'ndaki 15,9 yüzdeyi göz önünde bulundurarak, bu hedefin altında enflasyonla bu yılı kapatacağımızı çok net ifade edebilirim. Temmuz ayında baz etkisine dayalı hafif yükselme görsek de tahmin ediyorum, Ağustos, Eylül ve Ekim’deki baz etkisinin güçlü cereyan edeceğinden kaynaklı, önümüzdeki süreç bu trendin daha da aşağı olduğunu gösteriyor’’ demişti.
Bir sonraki gün de yeni Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, bankanın yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 14,6’dan yüzde 13,9’a düşürdüğünü açıkladı.
Fertekligil: ‘‘Önümüzdeki üç ay baz etkisinden enflasyondaki düşüş sürecektir’’
Ekonomist Veyis Fertekligil, baz etkisine bağlı olarak enflasyondaki düşüşün Eylül ve Ekim aylarında yeniden hız kazanarak yıl sonunda yüzde 15 civarına düşeceği kanısında.
VOA Türkçe’ye değerlendirmede bulunan Dr. Fertekligil, ‘‘Enflasyonu yüzde 1,6 bekliyorduk. Ancak beklentinin altında geldi. Geçen yıl Eylül ve Ekim aylarında yüksek bir enflasyon vardı. Bu nedenle önümüzdeki üç ay baz etkisine bağlı olarak düşüş trendi sürecektir. Doğalgaza, sigaraya zam yapıldıysa da çok olağanüstü bir döviz artışı olmadıkça bu eğilim devam eder. Yıl sonunda yüzde 15 civarında bir enflasyon görebiliriz’’ dedi.
Öztrak: ‘‘Mutfakta yangın hız kesmiyor, damat ve kayınpederi harikalar diyarında’’
Cumhuriyet Halk Partisi yetkilileri ise enflasyonun makyajlandığını düşünmekle beraber, özellikle gıda enflasyonun mutfaktaki yangını körüklediği iddiasında.
Partisinin MYK toplantısı sonrası gazetecilere açıklamalarda bulunan Parti Sözcüsü Faik Öztrak, dün Bursa’da ‘‘En son Merkez Bankası faizleri indirdi, daha da inecek. Bak müjdeyi veriyorum. Enflasyon da düşecek, bunu da göreceksiniz” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da eleştirdi.
Eski Hazine Müsteşarı olan Öztrak, ‘‘Faiz indi ama enflasyon daha ilk aydan rekor kırdı. Umutlar, Ağustos ve Eylül’deki baz etkisine kaldı. Tabii bu rakamlar, TÜİK’in makyajlı enflasyon rakamları. Ama yurttaşın enflasyonu bundan fazla. Yaz ortasındayız, domatesin biberin ucuzladığı aylardayız. En temel gıda maddelerinde fiyat artışları dikkat çekiyor. Temmuz’da sadece tek bir ayda şekerin fiyatı yüzde 12 artmış, sarımsağın yüzde 11, domatesin fiyatı yüzde 8 artmış. Özetle mutfaktaki yangın hız kesmiyor, her gün biraz daha büyüyor. Bu arada elektrik fiyatlarına Temmuz başında yüzde 15 civarında zam gelmesine rağmen üretici fiyatları yüzde 1 geriliyor. Yani sanayici elektrik fiyatlarındaki artışı ürettiği malın fiyatına yansıtamıyor. Mevcut veriler, gevşeyip rahatlamak için henüz çok erken olduğunu bize gösteriyor. Ama hem damat hem kayınpeder reklamlara geçmişler, harikalar diyarından gezinmeye başlamışlar. Ekonomide pansuman tedavisi dışında hangi tedbirleri aldınız da düzelme bekliyorsunuz’’ dedi.
