Afgan sığınmacılar İran’dan geçerek Türkiye sınırına akın etmeye devam ederken, Van’daki Göç İdaresi İl Müdürlüğü’ne bağlı merkezde tam kapasite doldu. Türk yetkililer merkezlerde tutulan Afgan sığınmacıları geri göndermeyeceklerini söylüyor. Ancak bu sığınmacılara ne olacağıyla ilgili bir plan da henüz yok.
Afgan göçmenler, İran üzerinden haftalar süren uzun bir yolculuğun ardından, Türkiye’ye ulaşmanın, kendileri için özgürlük ve güvenlik fırsatı anlamına geldiğini söylüyor.
Ancak Türkiye sınırından geçen Afganlar’ın çoğu bir taraftan da güvenlik güçleri tarafından sınırdışı edilmekten kurtulmak için saklanmanın yollarını arıyor.
Yakalananlar Göç İdaresi’nin göçmen geri gönderme merkezlerinde tutuluyor. Tutulanlar arasında çok sayıda çocuk da var.
16 yaşındaki Haji Murad, “Polisten kaçıyordum ve derin bir çukura düşüp bacağımı kırdım” diyor.
Amerika’nın Sesi muhabiri Heather Murdock, bir süre önce yetkililerin eşliğinde Göç İdaresi’nin sınıra yakın göçmen geri gönderme kampını ziyaret etti. Yetkililer, bir taraftan Türkiye’ye göçmen girişini önlemeye çalıştıklarını söylerken, bir taraftan da Amerika’nın Sesi muhabirine, kamptaki göçmenlerin insani müdahale ilkelerine uygun olarak korunduğunu göstermeye çalıştı.
Göç İdaresi Merkezi’nden Fırat Güreş “Bu tesiste 126 oda var ve hepsi de uluslararası kalite standartlarına uygun” diyerek merkez hakkında bilgi verdi.
Yetkililer bu tesiste tutulanların yüzde 80’inin Afganistan’dan olduğunu ve insani ve lojistik nedenlerden dolayı da ülkelerine geri gönderilemediğini söylüyor.
Taleban, birkaç gün için Afganistan’ın büyük bir bölümünü ele geçirmesinin ardından, Ağustos ayının başında Kabil’e de girerek yönetime el koydu. Bunu, ülkeyi terketmek isteyenlerin Kabil’deki havaalanına akın etmesiyle ortaya çıkan kaos ortamı takip etti. IŞİD havaalanına intihar bombacısı saldırısı düzenledi ve 13 AB askeriyle, en az 170 kişi yaşamını yitirdi.
Afganistan şu an adeta uçurumun kenarında ve Amerika’nın ülkeden tamamen ayrılmasının ardından neler olacağını görmek için bekliyor.
Türk yetkililer, birkaç hafta içinde, Afgan mültecilerin bir başka ülkeye yerleştirilmesi yönünde bir planın devreye sokulabileceğini söylüyor. Ancak bu, gerçekleştirmesi oldukça uzak bir ihtimal.
Afganistan’dan ayrılmaktan başka çareleri olmadığını söyleyen göçmenler, Türkiye’deki durumlarının da belirsiz olmasına rağmen burada olmaktan memnun.
Afgan mülteci Süreyya, “Afganistan’da savaş vardı, herşey yok oluyordu. Bu yüzden oradan ayrılmak zorundaydık” diyor.
Dünyada mülteci ve sığınmacı sayısının en yüksek olduğu Türkiye’de şu an 4 milyondan fazla mülteci ve sığınmacı bulunuyor.
Türk halkının önemli bir bölümü, göçmen nüfusunun ülke ekonomisine zarar verdiği görüşünde. Askeri yetkililer de göçmenleri sınır dışında tutmak için çalıştıklarını söylüyor.
Türk hükümeti yetkilileri, İran’ı geçerek sınıra ulaşanları geri dönmeye zorlamadıklarını söylüyor. Ancak Türkiye’ye sınırdan giriş yaptıkları halde birçok kez geri gönderildiklerini belirten çok sayıda göçmen de var.
