Türkiye’de internet sitelerine erişim engeli getirilen medya kuruluşları listesine eklenen en yeni iki kuruluş Deutsche Welle ve VOA Türkçe oldu. Ancak Türkiye’de halk artık bu tür kısıtlamaların üstesinden gelme konusunda adeta uzmanlaşmış durumda.
Türkiye’deki gazeteciler için, DW ve VOA Türkçe’nin internet sitelerine Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından erişim engeli getirilmesi sürpriz olmadı.
Sendika.org haber sayfasının editörü Ali Ergin Demirhan 2015 yılından bu yana sitelerine getirilen engel girişimleri ve mahkeme kararlarıyla mücadele ediyor.
Türkiye’de internete sansür girişimlerinin özellikle 2010’lu yıllarda artmaya başladığını hatırlatan Demirhan, 2015 yılının bir dönüm noktası olduğunu söylüyor. Aynı yıl, 107 başka internet sayfasıyla beraber Sendika.org sayfasına erişim ilk kez engellenmişti.
Geçen ay mahkeme kararıyla RTÜK, DW ve VOA Türkçe’ye, lisans başvurusu yapmadıkları gerekçesiyle erişim engelini devreye soktu.
Türk hükümeti, internet sitelerinin engellenmesi ya da kapatılması konusunda Çin ve İran ile başa baş ilerliyor. Ancak binlerce internet sitesine engel getirilmesine rağmen Türkiye’de halk bu tür yasak ve kısıtlamalar karşısında çeşitli alternatif yollara başvurma konusunda oldukça başarılı.
Teknoloji alanında uzman Füsun Nebil, 2007 yılından bu yana ülkedeki internet yasasının 18 kez değiştirildiğine vurgu yaparak, her yeni yasal düzenlemeyle yasak ve kısıtlamaların boyutunun genişletildiğini savunuyor. Ancak Nebil’e göre de Türkiye’de halk her seferinde yasak ve kısıtlamalara karşı yeni yöntemler buldu.
DW ve VOA Türkçe’ye erişim Twitter ve YouTube dahil çeşitli sosyal medya kanallarında hala mümkün.
Engellenen internet sitelerine ‘Tor Browser’ adı verilen, kullanıcının kimliğinin ve yerinin korunduğu arama motorundan da erişiliyor.
Sanal Özel Ağ olarak bilinen VPN’ler de, kullanıcılara, erişim engeli getirilen sitelere güvenlik bir şekilde ulaşma imkanı sunuyor.
Hükümetin tüm VPN’lere de erişimi engelleme girişimiyle yasal düzenleme yaptığını ancak VPN’ler aynı zamanda iş dünyasında da yaygın bir şekilde kullanıldığından mevcut yasanın katı bir şekilde uygulamada olmadığını söyleyen Global Source Partners’tan ekonomist Atilla Yeşilada, kendisinin de ayda 4 dolar ücret ödeyerek VPN kullandığını belirtiyor.
RTÜK, DW ve VOA Türkçe’nin lisans almaları durumunda engelin kaldırılacağını belirtiyor ancak her iki kuruluşun yetkilileri de, bu yılın başında gündeme gelen lisans şartının, yayınları sansürlemenin önünü açtığı görüşünde.
Sendika.org’un rekor düzeyde erişim engeli alarak 64 kez kapatıldığını hatırlatan Demirhan’a göre DW ve VOA Türkçe yönetiminin endişeleri anlaşılabilir.
Bu iki medya kuruluşunun merkezlerinin bulunduğu ABD ve Almanya’dan, Türkiye’nin erişim engeline tepki geldi. ABD Dış İlişkiler Komisyonu, erişim engeli adımının, “demokratik değerlere aykırı” olduğunu savundu.
Türk hükümeti yetkilileri ise demokrasilerde ‘hukukun üstünlüğü’ ilkesi olduğuna vurgu yaparak yasal taleplerinin arkasında durmaya devam ediyor.
