Türk-Rus ilişkileri Türkiye’nin geçen yıl bir Rus savaş uçağını düşürmesinden bu yana gergin. Uzmanlar, özellikle de iki ülke liderleri arasındaki kişisel düşmanlığın da etkisiyle, iki ülke arasındaki derin anlaşmazlıkların sürdüğünü söylüyor.
Son haftalarda, Ankara ve Moskova arasındaki gerilimin düşürülmesi için bazı adımlar atıldı.
Türkiye’de hükümet yanlısı bir gazete, iki ülkenin, birbirlerinin topraklarında son yüzyıllarda ölen askerler anısına anıt inşası konusunda anlaştığını yazdı.
Moskova, Türkiye’ye uyguladığı turistik uçuş yasaklarını kaldırmaya başladı. Türk-Rus ilişkileri uzmanı emekli büyükelçi Murat Bilhan, iki ülkenin yakınlaşmasının altında önemli ikili çıkarların yattığını söylüyor.
Bu konuda iyimser olduğunu söyleyen uzman, ilişkilerin yavaş yavaş da olsa düzeleceğini, çünkü Türkiye’nin hem Rus ürünleri hem de Rus yatırımları için önemli bir pazar ve önemli bir enerji ortağı olduğunu belirtiyor. Büyükelçi Bilhan, Türkiye’nin de Rus pazarlarına, Rus turistlerine ihtiyacı olduğunu, ayrıca Rusya’nın inşaat sektörü için de önem taşıdığını söylüyor ve “Türkiye Rusya’dan vazgeçemez” diyor.
Düşürülen uçağın pilotunu öldürdüğü düşünülen Suriyeli bir Türkmen’in Türk polisi tarafından tutuklanması, iki ülkenin yakınlaşma çalışmalarını pekiştirdi. Polisin sanığı sorguladığı bildirilse de henüz bir iddianame hazırlanmadı.
Rusya bu militanın yargılanmasını istiyor.
Uzmanlar, Ankara’nın ilişkileri yeniden inşa etme konusunda istekli olduğunu, üst düzey bir yetkilinin defalarca Moskova’ya gittiğini, ancak Moskova’nın bu girişimlere karşılık vermediğini söylüyor.
Carnegie Enstitüsü uzmanı Sinan Ülgen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in güçlü lider imajlarını koruma gayreti yüzünden, iki ülke arasındaki yakınlaşma çalışmalarının başarısız olacağını belirtiyor.
Türkiye ile Rusya arasında olası bir normalleşmeyle ilgili işaretlerin zayıf olduğunu söyleyen uzman, kısa dönemde normalleşme beklemek için herhangi bir neden olmadığını düşünüyor. Ülgen, iki taraf arasındaki anlaşmazlığın, Erdoğan ve Putin için oldukça kişisel hale geldiğini, bu nedenle iki liderin birbirilerini köşeye sıkıştırdığını söylüyor. Putin, özür beklese de Erdoğan’dan böyle bir özür gelmesi olası görünmüyor.
Batılı bir diplomat, Rus uçağının Türk jetleri tarafından düşürülmesinin Putin’in bölgedeki güçlü lider imajına zarar verdiğini söylüyor. Diplomat, Rus liderin bu eyleme bir tür karşılık veremediği sürece, iki ülke ilişkilerinde kaydadeğer bir gelişme olmayacağını belirtiyor.
