Türkiye, İran ve Suudi Arabistan arasında giderek daha da derinleşen krizin içine çekilmemek için çaba gösteriyor. Şii din adamı Nimr El Nimr’in Suudi Arabistan’da idam edilmesi üzerine Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği önünde protesto gösterileri düzenlendi. Ancak Ankara, taraf tutmama konusunda kararlı görünüyor.
Türkiye, İran ve Suudi Arabistan arasında giderek büyüyen diplomasi krizi karşısında dengeli bir tutum sergilemeye çalışıyor.
Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş hem Tahran’daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’ne düzenlenen saldırıları hem de Şii din adamı Nimr El Nimr’in idam edilmesini kınayan dikkatlice kaleme alınmış bir açıklama yayınladı. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şii din adamının Suudi Arabistan’da idam edilmesinin bir ‘iç hukuk meselesi’ olduğunu kaydetti.
Gazeteci Semih İdiz, Ankara’nın arada kaldığını söylüyor.
İdiz, şu anda Türkiye ve İran arasındaki ilişkilerin çok da parlak olmadığının iyi bilindiğini, ancak her iki ülkenin de ilişkileri ayakta tutmanın gerekliliğinin farkında olduğunu söylüyor. Türkiye’nin İran kaynaklı enerjiye muhtaç olduğunu hatırlatan İdiz, Türkiye’nin İran’la gerginliği sadece bir dereceye kadar kaldırabileceğini belirtiyor. İdiz, Türkiye’nin Suudi Arabistan’la arasındaki yeni stratejik ilişkiye de dikkat çekiyor.
Türkiye, Rusya’dan sonra en çok doğalgazı İran’dan ithal ediyor. Şu anda Rusya’yla diplomatik kriz içinde olan Türkiye, enerji kaynaklarını acilen çeşitlendirmenin yollarını arıyor.
Kadir Has Üniversitesi’nden Soli Özel, İran’la arasındaki bölgesel rekabetin Türkiye için zaten büyük bir kaygı kaynağı olduğunu belirtiyor.
Soli Özel, “İran ve Türkiye arasında Irak, Suriye ve hatta Kuzey Irak’taki Kürt bölgesi üzerinden adeta bir yarış yürütülüyor. Öte yandan İran ve Rusya son derece yakın işbirliği içindeler” şeklinde konuşuyor.
Türkiye ve İran, Suriye’deki iç savaşta rakip tarafları destekliyor. Uzmanlara göre İran’la Suriye üzerinden yürütülen bu rekabet, Türkiye’nin son zamanlarda Suudi Arabistan’la daha yakın stratejik ilişki içine girmesinde etkili oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kısa süre önce Suudi Arabistan tarafından oluşturulan ve Sünni ülkeleri kapsayan bölgesel terörle mücadele ortaklığına Türkiye’nin de katılmasına ön ayak olmuştu.
Ancak Carnegie Enstitüsü’nden Sinan Ülgen’e göre Suudi Arabistan ve İran arasında gitgide daha da artan kriz, Türkiye için bir uyarı anlamına geliyor.
Ülgen, “Türkiye’nin Suriye’deki emellerini gerçekleştirmek için girdiği destek arayışı giderek daha da zorlaşıyor. Bu nedenle Suudi Arabistan’la olan ilişkiler Türkiye için kilit önem taşıyor. Ancak Türkiye dış siyasette girdiği bu yeni alanda dikkatli davranmalı. Ortadoğu’da mezhep oyunlarını oynamaya istekli yeni bir ülke izlenimi vermemeli” açıklamasını yapıyor.
Öte yandan Başbakan Davutoğlu, Batılı müttefiklerinin izinden giderek Suudi Arabistan ve İran’ı mantıklı olmaya davet etti.
