ABD Temsilciler Meclisi, 741 milyar dolarlık savunma bütçesini onayladı. ABD Başkanı Donald Trump, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) olarak bilinen tasarıyı, Kongre'den geçmesi halinde veto edeceğini söylemişti. Yasanın kabul edilmesi durumunda, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın alması nedeniyle Türkiye’ye yaptırımın da önü açılacak.
Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada yasa, 335 kabul oyuna karşılık 78 red oyuyla kabul edildi. Böylece yasanın, Temsilciler Meclisi’ndeki oylamasında üçte iki çoğunluk da sağlanmış oldu.
Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonu Başkanı Demokrat Parti Üyesi Adam Smith, oylamanın ardından bir değerlendirmede bulundu. Smith, “Bugün Temsilciler Meclisi Amerika halkına partilerüstü bir mesaj yolladı; Askerlerimiz ve ulusal güvenliğimiz siyasetten daha önemlidir” dedi.
Temsilciler Meclisi’nin ardından yasanın bir diğer versiyonunun bu hafta Senato’nun da onayından geçmesi bekleniyor. Yasa, Senato’dan da geçtikten sonra ABD Başkanı Donald Trump’ın önüne gidecek.
Yasanın Senato’dan da güçlü bir çoğunlukla geçmesi halinde Trump’ın daha önce söylediği veto kararını da yeniden gözden geçirmesi gerekeceği yorumları yapılıyor. Öte yandan yasanın Senato’dan da üçte iki çoğunlukla geçmesi halinde ABD Başkanı Donald Trump’ın yasayı veto hakkı olmayacak.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, yasa önüne geldikten sonra veto hakkını kullanması için Pazar günleri hariç 10 günlük bir süresi olacak. Bu süre zarfında Trump, yasayı imzalamasa bile 10 gün sonunda yasa, otomatik olarak onaylanmış kabul edilecek.
ABD Başkanı Donald Trump, söz konusu yasayı veto ederse bu, kendisinin 4 yıllık başkanlık süresi içerisindeki ilk vetosu olacak. Yasa, yeni kongre üyelerinin göreve başlayacakları 3 Ocak tarihine kadar gerekli süreçleri tamamlamazsa, otomatik olarak düşecek. Bu durumda yasa, 20 Ocak’ta başkanlık koltuğunu devralacak Joe Biden’ın önüne gidecek. Biden’ın yasayı onaylamasına kesin gözüyle bakılıyor.
Yasada ABD Başkanı Trump’tan Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında yer alan, 12 yaptırımdan en az 5’ini 30 gün içinde Türkiye’ye karşı uygulaması talep ediliyor.
Savunma yasası içerisinde ayrıca Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması nedeniyle Türkiye’ye teslim edilmeyen 6 adet F-35 uçağının da ABD tarafından satın alınması kararı yer alıyor.
Donald Trump, daha önce CAATSA kapsamında Türkiye’ye karşı yaptırım uygulanmasını engellemişti.
Veto gerekçeleri
Donald Trump'ın veto tehdidinin gerekçeleri arasında yasanın, ABD iç savaşında köleliğin kaldırılmasına karşı çıkan bazı konfederasyon generallerin isimlerinin ABD askeri üslerinden kaldırılmasını da içeriyor olması da yer alıyor. Tasarı, ABD Başkanı Donald Trump'ın Afganistan'dan asker çekme ve Almanya'daki askerlerin sayısını azaltma gibi isteklerini de sınırlandırıyor.
ABD Başkanı ayrıca Trump savunma tasarısının Facebook, Twitter gibi sosyal medya şirketlerine platformlarında paylaşılan içeriklerden hukuki olarak sorumlu olmayacaklarını öngören bir yasayı iptal edecek maddeyi içermemesi halinde tasarıyı veto edeceğini belirtmişti.
1961 yılından bu yana her yıl Kongre tarafından kabul edilen savunma tasarısı, Amerikan askerlerinin maaşlarına yapılacak zamdan, kaç gemi ya da uçak alınabileceğine ve Çin ile Rusya’ya karşı nasıl adım atılması gerektiğine kadar savunmaya ilişkin tüm konularını kapsıyor.
