Libya'da çatışmalar sürerken, uzmanlar Kaddafi sonrası ülkede nasıl bir dönem yaşanacağı konusunda tahminlerde bulunmaya başladı bile. Bu arada Amerika'nın Libya politikası da tüm dünyada yakından izleniyor.
Libya’da Muammer Kaddafi rejiminin sona ermesi konusuna büyük önem veren Başkan Barack Obama’nın, açıklamalarında Amerika’nın Libya’yla ilişkisi konusunda çok genel ifadeler kullanması dikkati çekiyor. Obama Libya konusunda en son şunları söyledi: “Amerika, Libya’nın dostu ve ortağı olacaktır. Müttefiklerimiz ve ortaklarımızla birlikte Libya halkını korumaya devam edeceğiz.”
ABD Dışişleri Bakanlığı da “bekle-gör” politikası izliyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland basın brifinginde şöyle konuştu: “Libya halkının ihtiyaç duyduğu konulara odaklanalım. Kendi çaplarında neyi başarabileceklerini görelim. Sonra neler istediklerine bakalım.”
Ancak Amerikalı yetkililer, özellikle savaş nedeniyle petrol üretiminin durduğu göz önünde bulundurulunca, Libya Ulusal Geçiş Konseyi’nin ek kaynağa ihtiyaç duyacağının farkında.Sözcü bu konuda da şunları söyledi: “Ulusal Geçiş Konseyi’nin güçlü ve istikrarlı bir hükümet kurması için ihtiyaç duyduğu maddi kaynağı ulaştırmak istiyoruz. Halkın insani ihtiyaçlarını ve güvenliğini sağlamak istiyoruz. Sonra diğer konulara bakacağız.”
Amerika, ilk baştaki hava harekatı dışında Libya’da uluslararası çabalara siyasi destek vermekle yetindi. Hudson Enstitüsü uzmanı Richard Weitz Amerika’nın Libya konusundaki sınırlı rolünün devam edeceği tahmininde bulunuyor: “Amerika, daha fazla bu konuda sorumluluğu bölge ülkelerine bırakacaktır. Arap ülkeleri, Kuzey Afrika ülkeleri ve Avrupalılar – onlar Libya’ya daha yakın.”
Amerikalı yetkililer ve Kongre üyeleri Libya’nın dondurulmuş malvarlıklarının serbest bırakılmasını isyancıların Trablus’u kuşatmasından önce konuşmaya başlamıştı. Weitz’a göre o paralar Amerika’nın göndereceği yardımla birlikte Kaddafi sonrası dönemin şekillenmesinde son derece önemli bir rol oynayabilir.Weitz şöyle konuşuyor: “Acil yardım derhal yapılmalı ancak bundan sonra verilecek yardım yeni rejimin tutumuna ve gelişmelere endekslenmeli.”
İsyanın en başından beri Kaddafi karşıtları uluslararası toplumla yakın bir ilişki kurmaya büyük özen gösteriyordu. Libyalı muhalefet lideri Muhammed Şebani şunları söylüyor: “Dünyanın bizi anlamasını, bizimle çalışmasını, işbirliği yapmasını istiyoruz.”
Amerika’nın Irak ve Afganistan’daki çatışmalardan çekilmeye çalıştığı bir dönemde Amerikan halkı Libya’da – veya başka bir yerde - ek yükün altına girilmesine karşı. Ancak Brookings Enstitüsü uzmanı Michael O’Hanlon’a göre petrol zengini Libya’ya yardım yapılması çok ciddi bir masraf gerektirmeyebilir. Uzman şunları söylüyor: “Amerika’nın bir miktar yardım yapacağını umuyorum. Ancak Libya’nın zengin bir ülke olduğunu unutmamak lazım. Nüfusu küçük ve büyük miktarda rezervi var. Dolayısıyla yardım olarak Libya’ya para yardımı yapılmasından söz edilmiyor.”
O’Hanlon ve diğer uzmanlar önümüzdeki ayların Libya’nın geleceği açısından hayati önem taşıdığını söylüyor. Bunun için Amerika’nın katkısı son derece büyük önem taşıyor.
