Venezuela Ulusal Meclis verilerine göre enflasyon 2019’da %7000’i aştı. Ülkenin son yıllarda yaşadığı yüksek enflasyondan ve bunun yarattığı sosyoekonomik problemlerden en fazla etkilenenlerse emekliler ve asgari ücretle çalışanlar.
Ocak ortasında yapılan %50 zamdan sonra, asgari ücretin yaklaşık 7 dolar, emekli maaşının 4 dolara karşılık geldiği ülkede yüzbinlerce kişi karnını doyurma mücadelesi veriyor.
Venezuela muhabirimiz Mustafa Özdemir kamu emekçilerinin ve emeklilerin durumunu araştırdı.
2014’ten bu yana gayri safi yurt içi hasılası düşüşte olan Venezuela, dünya ‘sefalet endeksi’nde de birinci sırada yer alıyor. (Ulusal Meclis raporlarına göre) 2019’u %7,374 enflasyonla kapatan ülkede krizden en fazla etkilenenler, aylık 7 dolar olan asgari ücretle yaşamak zorunda kalanlar…
Ekonomisi petrole bağımlı olan ülkede petrol girdilerinin azalması yüksek enflasyonun ana nedeni olsa da ekonomi uzmanı Maria Isabel Diaz, hükümetin ekonomi politikalarının durumu daha da kötüleştirdiğini söylüyor.
Teorik Ekonomi Uzmanı Maria Isabel Diaz, “Venezuela’da yıllardır yaşanan yüksek enflasyon yapısal bir sorun ve bunda petrol üretiminin ve ihracatının azalması kadar özel sektörün üretim kapasitesinin bozulması, üretim maliyetlerinin artması ve hükümetin yanlış ekonomi politikaları da etkili oldu. Hükümet, maaşlara zam yapmak yerine enflasyonu düşürecek makroekonomik planlar oluşturmadı. Örneğin Merkez Bankası’nın 2018’den bu yana uyguladığı politikalar bankacılık ve finans sektörünü adeta çökme noktasına getirdi. Bugün birçok şirket kepenk kapattı ve yerli üretim dibe vurdu. Yatırımın ve üretimin teşvik edilmediği, maaşların 10 doları bile bulmadığı çökmüş bir ekonomide, halkın %37,5’i kendi araçlarıyla çalışıyor. Yüksek enflasyonun bir sonucu olarak Venezuela’da son yıllarda tam bir kayıt dışı ekonomi patlaması yaşanıyor,” diyor.
Venezuela’da 5 kişilik bir ailenin mutfak masrafı 150 dolar olarak hesaplanıyor ancak her dört kişiden birinin maaşını devletten aldığı ülkede, yüzbinlerce kişi ayda 10 dolardan daha az kazanıyor.
Kamu Emekçileri Federasyonu'ndan Antoniı Suarez, “30 milyonluk Venezuela’da yaklaşık 3,3 milyon kamu emekçisi ve 4 milyon emekli var. Hemen herkes ek iş yapmak zorunda çünkü bu maaşlarla geçinmek mümkün değil. Birçok çalışan, birkaç işi olmasına rağmen temel ihtiyaçlarını karşılayamadığı için bütün birikimlerini harcadı, kimileri arabalarını ya da varsa gayrimenkullerini satmak zorunda kalıyor. Alanlarında uzman olan ve birikimi olmayan birçok kişi ise başka ülkelere göç etti. Krizin, yüksek enflasyonun, hükümetin kötü ekonomi yönetiminin ve uygulanan uluslararası yaptırımların bedelini en çok biz emekçiler ödüyoruz ve bu hiç adil değil,” diyor.
Kamu çalışanları içerisindeki en büyük kesim sayıları 800 bini bulan öğretmenler. Rebeca Centena, öğretmenlerin mesleklerini icra etmeleri için büyük fedakarlıklar yapmak zorunda kaldıklarını söylüyor.
Öğretmen Rebeca Centena, “Ben bir öğretmenin ulaşabileceği en yüksek kıdeme sahibim ve maaşım toplamda 9 dolar. Bu para ile ihtiyaçlarımızı giderebilmemiz mümkün değil, bu yüzden meslektaşlarımızın %40’ı bugün öğretmenlik yapmıyor, ya yurtdışına göç ettiler ya da başka işler yapıyorlar. Maaşımızın önemli bir kısmı zaten ulaşıma gidiyor, ayrıca okullardaki bütçe yetersizliğinden dolayı bazı eğitim malzemelerini kendi cebimizden karşılamak zorunda kalıyoruz. Bugün biz öğretmenler mesleğimizi (brüt 650 bin bolivar olan) maaş karşılığı değil meslek aşkımızdan dolayı (neredeyse) gönüllü yapıyoruz. Çünkü bize 15 günde ödenen para bir karton yumurta almaya bile yetmiyor,” diyor.
Maaşını devletten alan kesimler içerisinde durumu en kritik olanlar aylık maaşları 4 doları bile bulmayan emekliler. Birçok emekli geçinmek için çalışmak zorunda kalıyor.
Emekli güvenlik görevlisi Otolio Gomez, “250 bin Bolivar (yani 4 dolar) olan emekli maaşım gıda harcamalarımı bile karşılamadığı için bir sitede güvenlik görevlisi olarak çalışmaya başladım. İki maaşımdan toplamda 800 bin bolivar kazanıyorum. Bir kilo peynir 300 bin bolivar yani benim maaşımdan daha fazla. Bir paket un 74 bin, yarım kilo makarna 55 bin bolivar, bir karton yumurta 250 bin bolivar. Ayrıca biz emeklilerin sağlık harcamaları da oluyor, örneğin tansiyon hastası emekli arkadaşlarım var ama ilaçlarını alamıyorlar. Bizim bu koşullarda yaşamamız bile bir mucize,” diyor.
Bugün Venezuela’da işçisinden emeklisine kadar birçok kişi 2-3 işte birden çalışmasına rağmen günlük gıda ihtiyacını bile karşılayamıyor. Ve görünen o ki, çalışanların temel ihtiyaçlarını karşılayabilir hale gelmesi, mevcut ekonomik şartlar değişmeden mümkün görünmüyor.
