21. yüzyılın en ağır krizlerinden birinin yaşanması sonucu ekonomisi yüzde 70 küçülen, bu dönemde parasından 11 adet sıfır silerek ekonomisi dolara endekslenen Venezuela, artık dünyada en yüksek enflasyon oranına sahip ülkeler arasında değil.
Yoksullaşmış bir nüfus, aksayan kamusal hizmetler gibi çok sayıda sorunun yaşandığı Venezuela, 2022 Ocak ayında 12 ay üst üste yüzde 50’nin altında aylık enflasyon koşulunu sağlayarak hiper enflasyon sürecinden çıkmıştı.
Venezuela Merkez Bankası (BCV) verilerine göre Ağustos ayı itibarıyla yıllık enflasyon yüzde 35,5’e; 2024 enflasyonuysa yüzde 11,2’ye düştü. Bu oran, 2013 Mayıs ayından bu yana kaydedilen en düşük enflasyon oranı olarak kayıtlara geçti.
Resmi verilere göre yıla yüzde 107,4 yıllık enflasyonla başlayan ülkede enflasyon her ay düzenli bir şekilde düştü. Ağustos’ta aylık enflasyonun yüzde 1,4 olarak kaydedildiği ülkede, yıllık enflasyonsa yüzde 35,5 olarak kayda geçti.
Bağımsız bir kurum olan Venezuela Finans Gözlemevi (OVF) verilerine göreyse yıllık enflasyon yüzde 52, 2024 enflasyonuysa yüzde 26,1.
Enflasyon nasıl düştü?
Uzmanlara göre Venezuela’da enflasyonun düşmesindeki başlıca nedenler arasında piyasaya düzenli bir şekilde dolar arzı yapılarak kurun kontrol altına alınması, petrol üretiminin ve ihracatının artması ve kamu harcamalarının azaltılması yer alıyor.
BCV verilerine göre bu yıl Ağustos ayı itibarıyla piyasaya 3,5 milyar doların üzerinde para piyasaya sürüldü. Yıla 35,95 Bolivar seviyesinde başlayan resmi dolar kuru, bugün 36,82 seviyesinde.
Temmuz sonunda yapılan tartışmalı başkanlık seçiminin ardından yaşanan siyasi belirsizlik, kurun artmasındaki başlıca nedenler arasında yer alıyor.
Venezuela Petrol Bakanlığı verilerine göre 2022 başında yaklaşık 700 bin varil olan günlük petrol üretimi, uluslararası yaptırımların da hafifletilmesinin ardından arttı ve Ağustos ayında 922 bin varile ulaştı. Resmi verilere göre petrol geliri bir önceki yıla kıyasla yüzde 18 artarak 9,7 milyar dolara ulaştı.
Hükümetin enflasyonu kontrol altında tutmak için uyguladığı yöntemlerden biri de kamu harcamalarında gidilen kesintiler. Ülkede 2023 Mart ayından bu yana ayda 3,5 dolara tekabül eden net asgari ücrete zam yapılmıyor.
Venezuela’da başta eğitim, sağlık, ulaşım, iletişim, elektrik ve su hizmetleri gibi aksayan birçok alanda ciddi yatırımlara ihtiyaç duyulsa da bu harcamalar da askıya alınmış durumda.
“Yıl sonu enflasyonu yüzde 50’nin altında olabilir”
Venezuela Merkez Üniversitesi’nden (UCV) ekonomist Dilio Hernandez, enflasyonun kontrol altına alınmasındaki en önemli iki unsurun kur artışının önüne geçilmesi ve alım gücüne bağlı olarak tüketimin düşmesi olduğunu söylüyor.
VOA Türkçe’ye konuşan Hernandez, “Mevcut durumda yerel para Bolivar, değerinin çok üzerinde. Hane başı zorunlu harcamaların ayda 520 doların üzerinde hesaplandığı ülkede asgari ücret primlerle birlikte ayda yaklaşık 130 dolar. Bu durum tüketimin azalmasına neden oluyor” dedi.
Hernandez, “Tüketim azalınca da fiyatlar sabitleniyor ya da fiyatlarda indirime gidiliyor. Bankaların sundukları kredi olanakları tüketimi bir miktar arttırsa da ihtiyacı karşılamaktan oldukça uzak” şeklinde konuştu.
Hernandez, hükümetin (ayda 450 milyon dolar olarak hesaplanan) piyasaya döviz arzı ve kamu harcamalarında kemer sıkma politikalarını devam ettirmesi ve yeni yaptırımların yürürlüğe girmemesi durumunda 2024 enflasyonunun yüzde 50’nin altında kalabileceğini belirtiyor.
Forum