Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, iki ülke ilişkilerinde Ege’de kıta sahanlığı, göçmenler, din adamları ve FETÖ başlıklarındaki sorunlar konusunda diyalog ve diplomasiyle çözüm mesajı verdi.
Aleksis Çipras ve Peristera Baziana çifti, Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan tarafından ağırlandı. Erdoğan ile Çipras, iki saatlik baş başa ve ardından bir saatlik heyetler arası görüşme trafiği sonrasında kameralar karşısına geçti.
Her iki lider de Türkiye ve Yunanistan ilişkilerini sağlıklı şekilde yürütmek konusunda sürekli diyalog halinde ve çözüme odaklı olacaklarını vurguladı. Erdoğan, “Türkiye olarak komşumuz Yunanistan ile ikili ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz. Türkiye olarak Yunanistan ile aramızdaki tüm meselelerin hakkaniyet temelinde, barışçıl şekilde çözülebileceğine inanıyorum. Türkiye'deki Rum vatandaşlarımız birer ayrışma değil işbirliği sebebidir. Azınlıklarımız bizim için sağlam bir köprüdür” dedi.
Çipras da, “Aramızdaki diyalog samimi ve önemlidir. İletişim kanalının açık kalmasından son derece memnunum. Bu sayede daha yapıcı adımlar atabiliriz. Bölgemizdeki sorunlara mahkum olmak niyetinde değiliz. Sorunlara diyalogla çözüm bulmaya çalışıyoruz. Diyalog kanallarımız her zaman açık olmalı” diye konuştu.
İzmir ile Selanik arasında deniz seferleri gündemde
Erdoğan, iki ülke ilişkilerinde 3,5 milyar Euro seviyesindeki ticaret hacmini yeterli görmediklerini vurgulayarak, bu rakamı yükseltmek istediklerini kaydetti. Bu çerçevede İzmir-Selanik hattında yolcu ve yük taşıma imkanı sağlayacak deniz seferlerin başlatılmasını görüştüklerini belirten Erdoğan, İstanbul ve Selanik arasında hızlı demiryolu hattı kurulması ve İpsala Kipi Gümrük Kapısı’nda ikinci köprü yapımı gibi projeleri ele aldıklarını açıkladı.
Başbakanlık döneminden beri Yunanistan’la ilişkileri iyileştirmeyi savunduğunu anlatan Erdoğan, azınlıklar bağlamında yaşanan sıkıntıları konuştuklarını da aktardı.
‘’AB sözünde durmuyor’’
İkili ilişkilerde ‘’düzensiz göç ile mücadele’’ başlığına da önem verdiklerini vurgulayan Erdoğan, Türkiye’nin hali hazırda çoğunluğu Suriye ve Irak kökenli yaklaşık 4 milyon mülteciyi ağırladığını ve 35 milyar doları aşmış harcamalar yaptığını söyledi. Erdoğan, ‘’Ege'den ölümlerin önüne geçmek için çok yoğun gayret sarf ediyoruz. Biz her türlü gece gündüz demeden çalışıyor yeni acılar, yeni ölümler yaşanmaması için mücadele ediyor. AB ile imzalamış olduğumuz 18 Mart Mutabakatı da yeni göç akımları bakımından caydırıcı bir rol oynadı. Türkiye geri kabul de dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerini yerine getirdi ve getirmeye de devam ediyor. Ancak geri kabul mekanizmasının AB tarafından sağlıklı bir şekilde uygulanamadığı da görüyoruz. AB başta vize serbestisi olmak üzere 18 Mart Mutabakatı’ndan doğan sorumluluklarını hayata geçirmemiştir. Biz nasıl sözlerimizi tutuyorsak, Avrupa Birliği tarafının da ahdine vefa göstermesini bekliyoruz” dedi.
''FETÖ mensubu darbecilerin iadesiyle ilgili beklentilerimizi dile getirdik''
Erdoğan, Yunanistan'dan FETÖ, PKK, DHKP-C gibi terör örgütü mensuplarının sığındığı güvenli bir ülke haline gelmemesini beklediklerini de söyledi. Erdoğan, Çipras’la görüşmesinde FETÖ mensubu darbecilerin Türkiye’ye iadesine yönelik beklentiyi dile getirdiğini belirtti.
Erdoğan, Heybeliada Ruhban Okulu konusunda ise Çipras’ın önüne Batı Trakya’daki müftüler meselesini koyduğunu ve karşılıklı olarak bu işleri çözebileceklerini söylediğini anlattı. Erdoğan, Çipras’ın yarın Heybeliada’ya yapacağı ziyaret için de “Hayırlı olsun” yorumunda bulundu.
‘’Darbecileri kabul etmekten hoşlanmıyoruz’’
Yunanistan Başbakanı Çipras da, iki ülke arasında göçmen krizi dolayısıyla 2015 ve 2016 yıllarında çok iyi bir işbirliği sergilendiğini belirterek, bugün de Erdoğan ile görüşmesinde ekonomi, enerji alanlarında ilişkileri güçlendirmeyi konuştuklarını işaret etti.
Çipras, Selanik ile İzmir arasında yaz aylarında gemi seferleri meselesinde hem fikir olduklarını vurguladı.
Türkiye’nin yaşadığı darbe girişimini kınadıklarını ve darbe dönemiyle ilişkilerde kesinti yaşandığını da söyleyen Çipras, Türkiye’nin iade talebine olumsuz yanıt verilmiş olan FETÖ bağlantılı 8 asker konusunda ise “Yargı net kararlar aldı, saygılı olmak durumundayız. Darbecileri kabul etmekten hoşlanmıyoruz. Yargının bağımsızlığına saygı duymak zorundayız’’ dedi.
‘’Göçmenlerle ilgili Ege Denizi’nde işbirliği beliyoruz’’
Çipras, Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği Antlaşması’nın güncellenmesini de ele aldıklarını açıkladı. Ancak Çipras, Erdoğan’ın aksine göçmen meselesi ve Ege’den geçişlerde AB’nin rolü ve sorumluluğuna değinmemeyi tercih etti. Bu konuda Türkiye’den işbirliği beklediklerinin altını çizen Çipras, Ege Denizi ve Meriç Nehri bölgesinde faaliyet gösteren insan kaçakçıları ve suç örgütleri ile ortak mücadele edilmesi gerektiğini ifade etti.
Çipras, “Ege'deki gerginliği azaltma, güven arttırıcı adımların atılması konusunda hem fikir olduğumuzu karşılıklı olarak gördük. Maalesef Ege Denizi’nde ülke sınırlarımıza, hava sahamıza yönelik ihlallerde bir artış tespit ettik. Bu kısır döngünün kaderimiz olduğunu söyleyebilirdik, ancak öyle yapmadık. Gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde görüyoruz ki ne siz ne de biz hiçbir şekilde kadercilik yapmıyoruz” diye konuştu.
Kıbrıs’ta ortak vizyon arayışı
Erdoğan, “Kıbrıs'ta ortak bir vizyon ortaya koyulmalı. Kıbrıs Türklerinin siyasal eşitliği temel parametredir” dedi.
Çipras ise, "Kıbrıs konusunda Birleşmiş Milletler kararları doğrultusunda kalıcı bir çözüm bulmak zorunda olduğumuzu söyledim. Federal Kıbrıs Cumhuriyeti AB’nin normal bir üyesi olarak var olmalı. İnanıyorum ki geçmişte yapılan bazı hataları tekrar etmekte fayda yok. Dolayısıyla bir ön hazırlık görüşmelerinin yapılmasını önerdim” diye konuştu.
Kıbrıs sorunu çerçevesinde Doğu Akdeniz’de yaşanan sondaj gerilimini de yorumlayan Çipras, “Doğu Akdeniz’de hukuka saygı gösterilmesi konusuna değindim. Hali hazırda bazı enerji projelerinde işbirliği yapıyoruz, bunu daha ileriye götürebiliriz” görüşünü dile getirdi.
Başbakan Aleksis Çipras, yarın İstanbul'da Ayasofya'yı ardından Heybeliada Ruhban Okulu'nu ziyaret edecek ve Fener Rum Patriği Bartholomeos ile görüşecek. Çipras, 1971’den bu yana kapalı olan ruhban okulunu ziyaret eden ilk başbakan olacak.
