Türkiye’nin haftalardır referandumla yatıp kalktığı ve 12 Eylül öncesi “evet” ve “hayır” kamplarının son kozlarını oynadığı bir ortamda Brüksel’den önemli açıklamalar geldi. Şu ana kadar referandum süreci konusunda fazla açıklama yapmaktan kaçınan Avrupa Birliği Komisyonu, sürecin öncelikle Türkiye’yi ilgilendirdiğine vurgu yaptı. Komisyon’un Genişlemeden Sorumlu Üyesi Stefan Füle’nin Sözcüsü Angela Filote, Türkiye’de devam etmekte olan iç tartışmalara karışmak istemediklerini söyleyerek Türk vatandaşlarının 12 Eylül’de verecekleri karara tam saygı duyacaklarını ifade etti.
Avrupa Birliği, anayasa değişikliklerine genel hatlarıyla destek veriyor. Başından bu yana benimsenen bu yaklaşım Filote tarafından bir kez daha teyit edildi. İçerik konusundaki yaklaşımlarında değişiklik olmadığının altını çizen Filote, kabul edilmesi halinde paketin doğru yönde atılmış bir adım olacağını düşündüklerini ifade etti. Komisyon’un bu tavrının temelinde Brüksel tarafından yıllardır dile getirilen ombudsmanlık kurumu oluşturulması ve askerin yetkilerinin kısıtlanması gibi unsurlara pakette yer verilmesi etkili yatıyor.
AB Komisyonu açısından endişe ve üzüntü kaynağı olan ana unsuru ise paketin hazırlanış şekli oluşturuyor. Filote, paketin hazırlanışında toplumun tüm kesimlerinin dahil olacağı geniş ve kapsayıcı bir tartışma yapılmamasını eleştirdi.
Türkiye’de paketle ilgili en gergin tartışmaların yaşandığı konu yargı. Avrupa Birliği’nin de yargıyla ilgili bazı düzenlemeler konusunda çekinceleri var. Bunlardan ilki Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun başkanlığını Adalet Bakanı’nın yürütecek olması, ikincisi ise bu kurula bağlı müfettişlerin yine Adalet Bakanı’na tabi olmaları. Avrupa Birliği bu iki konuya dikkat edilmesi gerektiği görüşünde. Filote, yeni düzenlemelerden sonra yargının tarafsız ve bağımsız olup olmayacağını uygulamanın göstereceğinin altını çizdi.
Avrupa Birliği’nin, referandum süreci ve sonucu hakkındaki kapsamlı değerlendirmelerini kasım ayı içinde yayımlanması beklenen İlerleme Raporu’nda yapması öngörülüyor.