ABD’de yumurta fiyatları yüzde 41 artarken, kuş gribiyle mücadeleye milyar dolarlık ek yatırım

  • Associated Press

ABD Tarım Bakanlığı (USDA), rekor seviyedeki yumurta fiyatlarının 2025 yılında yüzde 40'tan fazla artabileceğini öngörüyor.

Trump yönetimi Çarşamba günü kuş gribiyle mücadele ve yumurta fiyatlarını düşürme planına dair ilk detayları paylaştı.

ABD Tarım Bakanlığı (USDA), rekor seviyedeki yumurta fiyatlarının 2025 yılında yüzde 40'tan fazla artabileceğini öngörüyor.

Tarım Bakanı Brooke Rollins, çiftliklerde biyo-güvenliğin güçlendirilmesine dikkat çekerken, USDA'nın kuş gribiyle mücadele için 2022’de başlayan salgından bu yana harcadığı yaklaşık 2 milyar dolara ek olarak 1 milyar dolar daha yatırım yapacağını belirtti.

Yetkililer, bu ayın başlarında kuş gribiyle mücadele için yeni bir plan açıklayacaklarının sinyalini vermişti.

Çiftçilerin, kuş gribi virüsünün yayılmasını önlemek için daha fazla önlem alıp alamayacağı ise belirsiz.

2015’teki kuş gribi salgınından bu yana, çiftçiler, çalışanların kümeslere girmeden önce kıyafet değiştirip duş almalarını sağlamak, ayrı alet takımları kullanmak ve çiftliklere giren araçları dezenfekte etmek gibi önlemler almıştı. Kuş gribi virüsü, göç eden yabani kuşların tavuk çiftliklerinin yakınından geçmesiyle yayılabiliyor.

Yumurta fiyatlarının bu ay düzinelik kutu başına ortalama 4,95 dolar gibi rekor bir seviyeye yükselmesinin başlıca nedeni, kuş gribi vakalarının tespit edilmesinin ardından Giresun yayılmasını engellemek amacıyla 66 milyondan fazla kuşun itlaf edilmesi.

Bu kuşların çoğunun yumurtlayan tavuklar olduğu biliniyor. Özellikle Ocak ayında yaklaşık 19 milyon yumurtlayan tavuğun itlaf edilmesi yumurta üreticileri için şimdiye kadar yaşanan en kötü dönem oldu.

İlgili Haberler ABD’de kuş gribi yumurta fiyatlarını arttırdı: Bazı marketlerde satın alınabilecek yumurta sayısına sınırlama

ABD'de yumurta fiyatları 2025'te daha da yükselecek

USDA, yumurta fiyatlarının bu yıl zaten rekor düzeyde olan fiyatlara ek olarak en az yüzde 41 oranında artacağını öngörüyor. Geöen ay ise artışın yüzde 20 olacağı tahmin ediliyordu.

Ortalama fiyatlar, durumu tam anlamıyla yansıtmıyor. Tüketiciler, ABD'nin bazı bölgelerinde yumurta başına bir dolardan fazla ödüyor. Bu durum tüketicilere ek yük getirirken Denny's ve Waffle House gibi zincir restoranları yumurtalı yemeklerine ek ücret uygulamaya zorluyor.

Arkansas Üniversitesi tarım ekonomistlerinin tahminine göre, kuş gribi salgınının başlamasından bu yana yumurta fiyatları iki katından fazla artarak, geçen yıl tüketicilere en az 1,4 milyar dolara mal oldu.

Yumurta fiyatları, genellikle talebin arttığı Paskalya Bayramı’na doğru her bahar döneminde artıyor.

Trump yönetiminin kuş giribiyle mücadele planı yumurta fiyatlarını ne zaman düşürebilir?

ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, tüketicilerin planın etkilerini ceplerinde hissetmesinin biraz zaman alacağını kabul etti. Kuş gribiyle enfekte olan çiftliklerin itlaf edilen tavukları temizlemesi, çiftliklerini sterilize etmesi ve yeni tavuklar yetiştirmesi aylar alıyor.

Ancak Bakan Rollins, bunun fiyatlara yardımcı olacağı konusunda iyimser olduğunu belirtti ve “Bunun üstesinden gelmek biraz zaman alacak, sanırım önümüzdeki bir ya da iki ay içinde, ama umarım yaza kadar” dedi.

DOGE'un işgücünde kesinti yapma planı kuş gribiyle mücadeleyi etkileyecek mi?

Tarım Bakanı Rollins, Elon Musk'ın Hükümet Verimliliği Dairesi'nin talimatıyla federal işgücünde yapılan tüm kesintilere rağmen USDA'nın kuş gribine müdahale etmek için gerekli personele sahip olacağına inandığını söyledi.

Rollins, “Ortaya koydukları planı uygulamak için gereken kaynaklara sahip olacaklarına inandıklarını” diyerek, ”USDA'nın nereye para harcadığını ve çalışanların zamanlarını nereye harcadığını yeniden düzenlediklerini ve değerlendirdiklerini” şeklinde açıklamada bulundu.

İlgili Haberler ABD'deki bir araştırmaya göre çoğu veteriner kuş gribine yakalandığını farketmiyor

Kuş gribiyle mücadele için ayrılan 1 milyar dolar nasıl harcanacak?

Plan, çiftçilerin biyogüvenlik önlemlerini arttırmalarına yardımcı olmak için 500 milyon dolarlık bir yatırım, kuş gribinden etkilenen çiftçilere 400 milyon dolarlık ek yardım, tavuk sürüleri için aşı ve tedavi yöntemlerini araştırmak ve geliştirmek için 100 milyon dolar öngörüyor.

Ayrıca Trump yönetimi bazı eyaletlerde kısıtlayıcı olduğu düşünülen hayvan hakları kurallarını geri çekmeyi de gözden geçirecek.

Ek yardımın tam olarak ne amaçla kullanılacağı ise net değil çünkü USDA çiftçilere virüs nedeniyle kesmek zorunda kaldıkları kanatlılar için ödeme yapıyor. Tarım Bakanlığı bu ödemeler için yaklaşık 1,2 milyar dolar harcadı.

Tarım Bakanı Rollins, Trump yönetiminin önümüzdeki aylarda diğer ülkelerden yaklaşık 70 ila 100 milyon adet yumurta ithal etmek için görüşmelerde bulunduğunu da söyledi.

Türkiye de Temmuz ayına kadar ABD'ye 15 bin ton yumurta ihraç edeceğini açıklamıştı. Ancak geçen ay 7,57 milyar adet yumurta üretildi. Bu nedenle bu ithalatın pazarda önemli bir fark yaratması mümkün görünmüyor.

Trump yönetimi yetkilileri, kuş gribi salgını durumunda aşıların, itlaf edilmesi gereken tavuk sayısını azaltmaya yardımcı olabileceğini öne sürdü. Ancak henüz hiçbir aşı onaylanmadı. Kümes hayvanları sektörü, her bir tavuğa ayrı ayrı aşı yapılması gerektiği için mevcut aşı prototiplerinin pratik olmadığını kaydediyor. Ayrıca, aşılanmış tavuklar ihracatı tehlikeye atabilir.

Ulusal Hindi Federasyonu, Bakan Rollins'in özetlediği planın piyasayı istikrara kavuşturmaya yardımcı olacağını belirtti, ancak bakanlığı sadece yumurta üreticileriyle değil, tüm yumurta ve kümes hayvanı çiftçileriyle ilgilenmeye teşvik etti.

İlgili Haberler “Türkiye ABD'ye 15 bin ton yumurta ihraç edecek”