Washington'un Salı günü Ukrayna’ya askeri yardım sevkiyatını derhal durdurduğunu açıklaması Ukraynalılar’ı alarma geçirdi. Başkan Donald Trump yönetimi, kararın, tüm tarafların müzakere masasına oturmasını sağlamak amacıyla alındığını belirtti.
ABD'nin Kiev'e askeri yardımı durdurma kararına ilişkin haberler ilk olarak Pazartesi gecesi çıkarken, Rus insansız hava araçları güneyde Odesa ve kuzeydoğudaki Sumi'yi hedef alarak Ukrayna şehirlerine saldırıları sürdürdü.
Ukraynalı milletvekilleri Washington'un kararının sonuçlarının çok ağır olacağını söylüyor.
Associated Press'e (AP) konuşan Ukraynalı milletvekili Oleksiy Goncharenko, “Bu, binlerce insanın öleceği anlamına geliyor. Ben sadece [ABD] Başkanı [Donald] Trump'tan bir kez daha düşünmesini ve Ukrayna'ya biraz zaman tanımasını istiyorum” dedi.
Avrupa’dan destek sözü
Avrupalı liderler Kiev'e silah sevkiyatının devam etmesinin hayati önem taşıdığını söylüyor. Ancak analistler Avrupa'nın bu açığı kapatıp kapatamayacağı ve Ukrayna'nın savaşa daha ne kadar devam edebileceği konusunda şüpheler olduğunun altını çiziyor.
İlgili Haberler AB ülkelerinin liderleri “Avrupa’nın savunması” için özel zirvede toplanıyorJeopolitik gelişmeler yaşanırken, 960 kilometrelik cephe hattında da Ukrayna güçleri ile Rus işgalciler arasında savaş devam ediyor.
Donetsk'in batısındaki Pokrovsk kasabası yakınlarında, Ukrayna 14. Tugayı Rus ilerleyişini durdurmaya çalışıyor. “Berf” takma adını kullanan birlik komutanı cephanelerinin tükenmesi riski karşısında endişeli.
Reuters’a konuşan Ukraynalı komutan, “Bir İtalyan obüsü ateşliyoruz. Ancak ABD'den 105 mm kalibre dahil olmak üzere pek çok mühimmat alıyoruz. Bu mühimmat NATO standardı ve hem Avrupa'da hem de ABD'de kullanılıyor. Avrupa bunu bize verebilecek mi veremeyecek mi? Umarım verir” dedi.
Avrupa, ABD'den gelen askeri yardım açığını kapatabilir mi?
Mayak Intelligence analisti ve Rusya'nın askeri tarihini anlatan “Forged in War” kitabının yazarı Mark Galeotti, “Avrupa'nın yapabileceklerinin keskin bir sınırı var” diyor.
VOA Türkçe’ye verdiği demeçte, “Patriot füzelerinden Abrams tanklarının ve Bradley personel taşıyıcılarının yedek parçalarına kadar Ukraynalılar’ın kullandığı bazı sistemler var ki Avrupalılar’ın bunları alabilmesinin tek yolu açık piyasadan satın almak. Bu da zaman alacak” diyen Galeotti, 2022'de açık piyasadan sipariş edilen bazı silah sistemlerinin Ukrayna'ya ancak şimdi ulaştığını söyledi.
İlgili Haberler Zelenski: “Oval Ofis’teki tartışmadan pişmanım, Trump’ın güçlü liderliği altında çalışmaya hazırız”Ukrayna silahları
Londra'daki Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü'nün Genel Müdür Yardımcısı Malcolm Chalmers ise, Ukrayna'nın 2022'deki Rus işgalinin başlangıcına kıyasla Batı'ya çok daha az bağımlı olduğuna dikkat çekiyor.
AP’ye konuşan Chalmers, “Ukrayna giderek artan bir şekilde kendi silahlarını üretiyor. Bir kısmı yurtdışından finanse edilen ve Batılı savunma şirketleriyle işbirliği içinde olan çok büyük ve büyüyen bir savunma sanayisine sahip” dedi.
“Dolayısıyla Ukrayna'nın şu anda kullandığı silahların muhtemelen yarısı kendi savunma sanayisi tarafından sağlanıyor. Geri kalanı ise ABD ve Avrupalılar dahil diğerleri arasında yarı yarıya paylaşılıyor” diyen Chalmers, ABD güçlerinin ‘silahların Polonya'dan Ukrayna'ya ulaştırılmasını sağlayan lojistik düzenlemelerde’ hayati bir rol oynadığını da belirtti.
Barış görüşmeleri
Trump yönetimi Salı günü yaptığı açıklamada askeri yardımın durdurulmasının amacının “çözüme katkı sağlamak” olduğunu kaydetti.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada “Ukraynalılar’ın egemen ve bağımsız bir ülkeye sahip olmalarını istiyoruz” dedi.
JD Vance açıklamasında, “Ukrayna birliklerinin çok cesurca savaştığını düşünüyoruz ancak öyle bir noktadayız ki ne Avrupa ne ABD ne de Ukraynalılar bu savaşı sonsuza kadar sürdürebilir. Dolayısıyla herkesin masaya oturması önemli ve Başkan da çok açık bir mesaj vermeye çalışıyor: Ukraynalılar masaya gelmeli ve Başkan Trump ile müzakerelere başlamalıdır” ifadelerini kullandı.
Avrupa ise farklı bir yaklaşım sergiliyor.
Pazar günü Avrupalı ve Ukraynalı liderlerin biraraya geldiği bir toplantıya evsahipliği yapan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, “istekli bir koalisyonun” Kiev'i desteklemeye devam edeceğini söyledi.
Starmer, “Harekete geçme zamanı. Adım atma ve liderlik etme zamanı. Birleşik Krallık, diğerleriyle birlikte karada askerlerle ve havada uçaklarla bunu desteklemeye hazırdır. Avrupa elini taşın altına koymalıdır” dedi.
Analist Galeotti'ye göre ise aslında Avrupa Ukrayna'ya destek konusunda birleşmiş değil.
“Başkan Yardımcısı Vance'in iddiası, yani sosyal medyada ve kamuoyu önünde Kiev'i dört koldan destekleyen ama özel hayatlarında aslında çok daha şüpheci olan pek çok Avrupalı lider olduğu iddiası tamamen yanlış değil” diyen Galeotti, “Ukrayna'yı savunmak adına kendi silahlı kuvvetlerinizin içini boşaltmaya ve en güçlü güvenlik müttefikiniz ve garantörünüzü kendinizden uzaklaştırmaya devam mı edeceksiniz?” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Zelenski temyiz başvurusu
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski Salı günü X sosyal medya platformundaki hesabı üzerinden Trump yönetimine çağrıda bulunarak Ukrayna'nın barışa bağlı olduğunu yazdı.
İnternette yayınlanan bir videoda Zelenski şunları söyledi: “İlerlemek için gereken gücü bulmalı, Amerika'ya, Avrupa'ya ve tüm ortaklarımıza her zaman saygı duyduğumuz gibi birbirimize saygı duymalı ve barışı yakınlaştırmak için birlikte çalışmalıyız. Bu konuda Ukrayna'yı destekleyen herkese minnettarım” dedi.
VOA’ya konuşan ve güvenlik nedeniyle soyadlarını kullanmamayı tercih eden Ukraynalılar, ABD yardımının kesilmesinin Rus bombardımanı altında acı çeken ülke halkı için çok vahim bir durum yarattığını söylüyor.
Kiev'de yaşayan Viktoria, Ukrayna'nın haksız yere cezalandırıldığını söyledi: “Umarım [Trump] fikrini değiştirir. Saldırının kurbanı her şeyden suçlu olamaz ve buna ek olarak cezalandırılamaz.”
İşgalin ardından Donetsk'teki evinden Kiev'e kaçan Illia da, “Belki Avrupa bir şekilde yardım edebilir. Şu anda umut sadece Avrupa'da, başka kimsede değil” dedi.
Rusya'nın Kırım'ı işgalinden kaçan Hanna, yardımlardaki kesintinin etkisinden korkuyor: “Bunun özellikle savaş alanında ciddi bir etkisi olacak. Bunun bedeli insan hayatı olacak.”
Rusya ise Washington'un Ukrayna'ya askeri yardımı durdurma kararını memnuniyetle karşılayarak bunun “durumun barışçı yollarla çözülmesine” yardımcı olabileceğini söyledi.
Anna Chernikova bu habere katkıda bulunmuştur.