Irak Parlamentosu, kamu alımlarını da içeren 153 milyar dolarlık rekor bir bütçeyi onayladı.
Kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ile savaş nedeniyle zarar gören altyapının yeniden inşasına yönelik kalkınma projelerini kapsayan yeni bütçeyle, yarım milyondan fazla kamu çalışanı istihdam edilmek isteniyor.
2025 yılına kadar geçerli olacak yeni bütçe için, varil başına 70 dolarlık petrol fiyatı ve Irak’ın kuzeyindeki Kürdistan özerk bölgesinden günlük 3,5 milyon varil petrol ihracatı yapılacağı öngörüsü temel alındı.
London School of Economics Orta Doğu Merkezi'nde misafir araştırmacı olarak görev yapan Ahmed Tabakçalı Reuters'a verdiği demeçte, yeni çalışan sayısının yaklaşık 600 bin olacağını belirterek, kamu maaşları ve emekli maaşlarının toplam maliyetinin 58 milyar doların (76 trilyon dinar) üzerine çıkaracağını söyledi.
Tabakçalı, “Bu tür harcamaları ne kadar arttırırsanız, kırılganlığınızı da o kadar arttırırsınız. Harcamaları sürdürebilmek için petrol fiyatının daha da yükselmesi gerekiyor ki, bu da giderek daha fazla borçlanmaya yol açacak" dedi.
"Daha sıkı maliye politikası" önerisi
Uluslararası Para Fonu (IMF) 31 Mayıs'ta yayınladığı bir açıklamada, petrol fiyatlarında büyük bir artış olmadığı takdirde, artan kamu harcamalarının olumsuz etkileri olacağını söyledi. Bütçe açığı nedeniyle, birçok gözlemci Irak’ın maliye politikasını sıkılaştırmasını tavsiye ediyor.
Irak'ın düzlüğe çıkabilmesi için petrol fiyatının varil başına 96 dolar olması gerekirken, fiyat Mayıs ayında varil başına ortalama 71,3 dolardı.
IMF, "Direnci güçlendirmek ve hükümetin petrol gelirlerine olan bağımlılığını azaltırken kritik sosyal harcama ihtiyaçlarını korumak için önemli ölçüde daha sıkı bir maliye politikasına ihtiyaç var" dedi.
Dünyanın en hızlı büyüyen nüfuslarından birine sahip olan ve 2050 yılına kadar 43 milyondan yaklaşık 80 milyona çıkarak nüfusu ikiye katlanması beklenen Irak’ta, ekonominin büyük bölümü devlet tarafından yönetilirken, yüksek işsizlik ve çeşitli hoşnutsuzluklar nedeniyle sık sık protesto gösterileri düzenleniyor.
Bağdat ile Erbil arasında petrol düzenlemesi
Bütçe ayrıca, Irak ile yarı özerk Kürdistan bölgesi arasında uzun süredir devam eden sorunları çözmeye yönelik adımları da içeriyor ve petrol gelirlerinin Irak Merkez Bankası tarafından denetlenen bir hesaba yatırılmasını öngörüyor.
Bağdat daha önce Kürdistan'ın petrol gelirlerini harcaması konusunda söz sahibi değildi ve Bağdat'ın itirazlarına rağmen Kürdistan tek taraflı olarak ham petrolü Türkiye üzerinden ihraç ediyordu.
Ancak Türkiye'nin Nisan ayında uluslararası bir tahkim kararıyla ham petrol ihracatını durdurmasının ardından Kürt yetkililer Bağdat'la müzakere etmek zorunda kaldı.
Bağdat ve Erbil arasında Nisan ayında imzalanan bir anlaşma uyarınca, Irak'ın devlet tarafından işletilen pazarlama şirketi SOMO, Kürt bölgesi tarafından kontrol edilen sahalardan üretilen ham petrolü pazarlama ve ihraç etme yetkisine sahip olacak.
Reuters haber ajansı, Bağdat'ın 11 Mayıs'ta Ankara'dan bunu yapmasını istediğine ancak akışın yeniden başlamadığına dikkat çekti.