Birleşmiş Milletlere bağlı ‘Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizmasının’ tutuklu Türk yargıç Aydın Sefa Akay’ın serbest bırakılmaması sonrasında aynı mahkemenin konuyu Güvenlik Konseyi’nin gündemine getirme çabası yetki aşımı olarak değerlendirildi.
Amerika’nın Sesi’ne son gelişmelerin ardından bir değerlendirme yapan Türk diplomasi kaynakları, uluslararası mahkemenin Türk yargıç konusunda Türkiye’ye mahkeme emri veremeyeceği görüşünde.
Türk yetkililer, ayrıca halen tutuklu olan Türk yargıç Aydın Sefa Akay’ın diplomatik dokunulmazlığını yitirdiğini de öne sürdü.
Türk yetkililerden edilen bilgiye göre, Birleşmiş Milletler’e bağlı ‘Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması’ gibi bu tür uluslararası ceza mahkemeleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla eski Yugoslavya ve Ruanda’da işlenen savaş suçlarının araştırılması amacıyla kurulmuş olup, bu mahkemeler de münhasıran sadece bu konularla karar almakla yetkili.
Türk yetkililere göre bu mahkemenin Türkiye ile ilgili, yetki alanıyla hiçbir ilgisi olmayan bir konuda karar almak ve bu konunun Güvenlik Konseyi’ne getirilmesi yetki aşımı.
‘Güvenlik Konseyine gelirse tutumumuz değişmez’
Türk yetkililer, konunun Güvenlik Konseyi’ne gelmesinin Türkiye’nin tutumunun değiştirmeyeceğini de belirttiler. Mahkemenin yetkisini tamamen aştığını, bir Türk vatandaşı olan Aydın Sefa Akay’a isnat edilen Türkiye’de işlenen suçların Birleşmiş Milletler mahkemesi kapsamındaki göreviyle herhangi bir bağlantısının bulunmadığını ve diplomatik dokunulmazlıktan yararlanamayacağını ifade ettiler.
Güvenlik Konseyi’nin gündemine taşıma çabası
Birleşmiş Milletler Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması yargıcı Akay, Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişimiyle ilişkili olduğu gerekçesiyle 26 Eylül’de “FETÖ” üyeliği, Türkiye’de anayasal düzeni değiştirmeye kalkışmak suçlamalarıyla tutuklandı. Akay, ifadesinde hakkındaki suçlamaları kabul etmedi.
Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması Ön Temyiz Yargıcı Thedor Meron, 31 Ocak 2017’de Türkiye’ye aynı mahkemede görevli tutuklu Türk yargıç Aydın Sefa Akay’ın 14 Şubat’a kadar serbest bırakılmasını isteyen bir mahkeme emri gönderdi.
Meron, yaptığı resmi başvuruda gerekçe olarak da tutuklu bulunan Türk yargıç yüzünden bağlı bulunduğu mahkemenin çalışamaz duruma geldiğini iddia etti.
Meron, Ruanda’daki temyiz mahkemesindeki beş kişilik yargıç heyetinde yer alan Akay’ın tutuklu olması nedeniyle bir karmaşa yaşandığını dile getirdi. İlk kez bir Birleşmiş Milletler yargıcının görevi başındayken tutuklandığını belirtti.
Yargıç Akay’ın tutukluluk halinin sürmesi sonrasında da önceki gün Meron, Türkiye’nin emire şu ana kadar uymadığını konuyu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşıyacaklarını ifade etmişti.
