Türkiye Barolar Birliği’nin 1 Ocak’tan itibaren elektrik hizmetinde kademeli tarifeye geçilmesiyle birlikte konut ve ticari işletmelere yönelik fiyat artışını anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle yargıya taşıması üzerine önümüzdeki günlerde tarife değişikliği olasılığı ortaya çıktı
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun elektrik faturasını ödemeyeceğini açıklamasıyla birlikte kademeli tarife ve zam uygulamasından geri adım atılması konusunda gözler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndaydı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, elektrik dağıtım şirketleri sahipleri ve yöneticileriyle toplantı yaptı, ancak sonrasında kamuoyundaki indirim beklentisini karşılayacak herhangi bir açıklamada bulunmadı. Bu durum Dönmez’in şirketlerin görüşlerini aktaracağı Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın olası değişikliğe karar vereceği yorumuna yol açtı. Ancak Türkiye Barolar Birliği (TBB) ise, elektrikte kademeli tarife uygulanmasına ilişkin yasal düzenlemeyle ilgili yürütmeyi durdurma ve iptal kararı verilmesi için Danıştay’a başvurdu. Olası yargı kararı öncesinde Erdoğan’ın indirim kararı verip vermeyeceği merak konusu.
Erdoğan “enflasyona ezdirmeme” sözünü yineledi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndaki toplantı öncesinde Erdoğan, İstanbul’da elektrik ve doğalgaz faturalarındaki artışa yönelik ülke genelinde yaygınlaşan tepkilerden muhalefet partilerini sorumlu tuttu. Aralık ayından bugüne enflasyondaki artışa rağmen bunun halkı etkilememesi için gerekli önlemleri aldıkları şeklindeki açıklamalarını yineleyen Erdoğan, bugün de “Bir diğer taraftan da tabii muhalefetin özellikle elektrik ve doğalgaz konusundaki spekülatif gayretlerini de boşa çıkarmak gerekiyor. Muhalefetin anlattığı, yaygarasını kopardığı gibi bir durum söz konusu değil. Batı'da şu anda elektrik, doğalgaz fiyatları nerelerde. Biz vatandaşımızı çok daha rahatlatabilmek için elimizden gelen her türlü gayreti yaptık. Her türlü indirimi uyguladık, uygulamaya da devam ediyoruz. Biz vatandaşımızı dediğim gibi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz” ifadesini kullandı.
Devletin fedakarlığını anlattı, indirim müjdesi vermedi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez ise, Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan, bakanlığa bağlı Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) Genel Müdürü İzzet Alagöz, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Genel Müdürü Ömer Sami Yapıcı ve Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) Genel Müdür Yardımcısı Muhammer Nuri Aslan ile birlikte özel şirket temsilcileriyle görüştü. Toplantıya Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) Başkanı Kıvanç Zaimler, Denizli – Muğla Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Ahmet Bayramoğlu, Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş. ve Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. Başkanı Ömer Faruk Gültekin, Aras Elektrik Dağıtım A.Ş. ve Başkent EDAŞ Başkanı Ümit Kiler, Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Murat Yiğit, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Yaşar Arvas, Elektrik Dağıtım A.Ş. Şirket Genel Müdürü Uğur Yüksel, Meram Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Erol Uçmazbaş, Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. Necmi Odyakmaz, Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. Başkanı Nihat Özdeir ve Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş. Başkanı Hikmet Sezer de katıldı.
Toplantı başlangıcında ajanslara görüntü alma izni verildiği sırada bakanlık salonunda elektrik kesildi. Elektrik kesintisi üzerine başka salonda yapılan 2,5 saatlik toplantıda, Isparta'da yoğun kar yağışının yol açtığı 48 saati aşkın elektrik kesintisiyle ilgili değerlendirme yapıldığı öğrenildi. Bu kapsamda, toplantıda yangın, sel, deprem ve yoğun kış koşulları gibi muhtemel afet durumlarında şirketler tarafından alınması gerekli önlemlere dikkat çekildiği açıklandı.
Kamuoyunda elektrik ve doğalgaz faturalarında olası indirim kararı beklentisine ilişkin bilgi vermeyen, tam tersine devletin fedakarlık yapmış olduğu görüşünü paylaşan Bakan Dönmez, 2021 yılında elektrik ile doğalgaz faturalarında 100 milyar liralık destek sağlandığını ve bunun hane başına yıllık 5 bin lira destekleme anlamına geldiğini söyledi. Bu yıl elektrikte birinci kademede yaklaşık yüzde 50, doğalgazda ise yüzde 75’lik devlet desteği olduğunu kaydeden Dönmez, “100 liralık elektrik faturasının 50 lirası, doğalgaz da ise 100 liralık faturanın 75 lirası hükümetimiz tarafından karşılanmaktadır. Buna ek olarak, bu süreçte enerji sektöründen de sürece katkı sağlamalarını bekliyoruz” dedi.
Ayrıntısını açıklamamakla birlikte son 3 yılda 2,1 milyon haneye toplamda 6,4 milyar liralık destek sağlandığını savunan Dönmez, “Isınma yardımı alan hanelere destekler genişletilerek doğal gaz da dahil edilmiştir. Yaklaşık 3 milyar liralık doğal gaz desteğinden 4 milyon hane yararlanacak. Hane başı yıllık doğal gaz destek miktarı ise 450 ila 1150 lira arasında olacak. Ayrıca küçük ölçekli ticari işletmelerden ve sivil toplum kuruluşlarından gelen önerileri değerlendiriyoruz” diye konuştu.
Dönmez, CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun fatura ödememe kararıyla ilgili de “halkı kışkırtmaya dönük adım” yorumunu yaparak, “Sorumlu siyasetin öznesi olması gerekenler, sorumsuzluklarıyla nasıl bir hezeyanın içinde olduğunun farkında olmalı. Demokratik sınır ve nezaketler içerisinde her türlü eleştiriye, görüşe sonuna kadar açığız. Ancak provokasyondan medet umanların da her zaman karşısında olacağız. Biz konuyu tüm şeffaflığıyla kamuoyu ile hep paylaştık ve çözüm yollarını da en uygun şekilde belirlemeye çalıştık. Halktan ve tüm paydaşlardan gelen önerilere göre de çalışmaya devam edeceğiz” açıklaması yaptı.
Ülke gündeminde son iki aydır zam olmasıyla tartışmalı akaryakıt fiyatlandırmasına ilişkin ise Dönmez, akaryakıtta 65 milyarlık ÖTV desteğiyle toplam 165 milyar liralık sübvansiyon yapıldığını söyledi.
Danıştay kararıyla zamlı tarife değişebilir mi?
Türkiye Barolar Birliği (TBB) ise, kamu yararına uygun olmaması ve anayasaya aykırı olması nedeniyle kademeli tarifeyle zamlı faturalandırmaya yol açan kararlar aleyhine Danıştay’da dava açtı.
TBB’den yapılan açıklamada, “Elektrik, ticari bir mal değil kamusal ve toplumsal bir hizmettir ve bu sebeple de yaşam ve tüketici hakkı olarak kamu yararına uygun şekilde tüketiciye sunulmalıdır. Elektrik Piyasası Kanunu’nun 1. maddesi ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 1. maddesine göre; elektriğin tüketicilere ve topluma yeterli, kaliteli, sürekli, çevreye uyumlu şekilde ve düşük maliyetli verilmesi gerekmektedir. Bu durum, aynı zamanda sosyal hukuk devletinin de gereğidir. Anayasa’ya, mevzuata, evrensel tüketici haklarına, kamu yararına ve sosyal devlet anlayışına tamamen aykırı, fahiş elektrik zamları getiren Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararlarının yürütmesinin durdurulması ve iptali amacıyla Türkiye Barolar Birliği tarafından iptal davası açılmıştır” denildi.
TBB’nin başvurusuyla birlikte Danıştay, eğer yasal düzenlemeyle ilgili nihai kararı öncesinde yürütmeyi durdurma kararı alırsa 1 Ocak’tan itibaren geçerli olan zamlı tarife askıya alınmak durumunda kalabilecek. Eğer sonrasında yasa değişikliği iptali kararı söz konusu olursa yurttaşların yeni tarife kapsamında ödenmiş faturalarının geri ödenmesi talepleri de gündeme gelebilecek.
CHP: İndirim yapacak mısınız?
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, elektrik dağıtım şirketleriyle toplantısı sonrasında Bakan Dönmez’in fedakarlık yapıldığı yönündeki sözlerine videolu açıklamasıyla tepki gösterdi. Ne zaman indirim yapılacağı yönünde açıklama yapılacağı sorusunu yönelten Akın, “AK Parti iktidarı enerjide de, ekonomide de politika üretmiyor. Her kesimden fedakârlık bekliyor. Ülke bir buhran yaşıyor. Buhranı çözmesi gereken AK Parti iktidarı ölü taklidi yapıyor. Duymuyor, görmüyor, bilmiyor; sözde. Fedakârlığı iktidar mı yapıyor? Yoksa zamlarla boğuşan vatandaşlarımız mı yapıyor? Bakanın sözde enerji zirvesinden vatandaşa indirim değil iftira dolu açıklamalar çıktı. Çok değil, 17 gün önce ‘AK parti iktidarı freni patlamış kamyonu devirdi devirecek. Bu kadar aciz bir yönetimle karşı karşıyayız’ dedim. Fatih Bey, milletin gözünün içine baka baka ‘100 TL'lik elektrik maliyetinin 50 TL'sini devlet ödüyor’ diyorsunuz. İftira ile enerji politikası üretilmez. Hele hele enerji hiç yönetilmez. Vatandaşın talimatını yerine getirin ya da sandığı getirin!” dedi.
