ABD, BM Güvenlik Konseyi'nde Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) sunduğu Gazze'de derhal insani ateşkes ilan edilmesini isteyen tasarıyı veto etti.
ABD’nin bu veto kararıyla müttefiki İsrail’e kalkan olurken, vetonun Washington'u diplomatik olarak izole ettiği yorumları yapılıyor.
13 Güvenlik Konseyi üyesi, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından sunulan karar tasarısı lehinde oy kullanırken İngiltere çekimser kaldı. Oylama, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Çarşamba günü nadir başvurulan bir adım atarak 15 üyeli konseyi iki aydır süren savaştan kaynaklanan küresel tehdit konusunda resmen uyarmasının ardından geldi.
BM Genel Sekreteri, BM Şartı’nın 15’inci bölümünde yer alan 99’uncu maddenin kendisine verdiği yetkiyi ilk kez kullanarak, Konsey’i uluslararası barışa ve güvenliğe bir tehdit olarak değerlendirdiği savaşla ilgili resmen uyarmış, üyelerini tam kapsamlı bir ateşkes ilan edilmesi için birleşmeye ve harekete geçmeye çağırmıştı.
ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Büyükelçi Robert Wood oylama öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bu izolasyonla ilgili bir mesele değil. Bu, bu çatışmayı mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek ve Gazze'ye daha fazla insani yardımın gitmesine yardımcı olmak için en iyi olduğunu düşündüğümüz şeyle ilgili bir mesele" dedi
Robert Wood, "Parmağımızı şıklatır şıklatmaz çatışmayı durduramayız. Bu çok ama çok zor bir durum" dedi.
Wood, Güvenlik Konseyi’nde yapılan tartışmalarla sahada yaşanan gerçekler arasında kopukluklar olduğunu savunarak, Konsey’in “Hamas'ın cinsel şiddet eylemler ve yaptığı tüm kötülükleri, 7 Ekim terör saldırılarını kınamadığını” belirtti. Amerikalı temsilci, “Konsey’in bu başarısızlığını ciddi bir ahlaki sorun” olarak değerlendirdi.
İsrail'in bugün tek taraflı olarak silahlarını bırakması halinde Hamas'ın rehineleri elinde tutmaya devam edeceğini belirten Wood, “Ateşkes ilanı bir sonraki savaşın tohumlarını ekecektir. Bu nedenle ABD, hem İsrail'in hem de Filistin'in barış ve güvenlik içinde yaşayabileceği kalıcı bir barışı güçlü bir şekilde desteklese de acil ateşkes kararını desteklemiyor” dedi.
Amerika ve İsrail ateşkese karşı çıkıyor çünkü bunun sadece Hamas'ın yararına olacağına inanıyor. Washington bunun yerine sivilleri korumak ve 7 Ekim'de İsrail'e yapılan ölümcül saldırıda Hamas tarafından alınan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak için çatışmalara ara verilmesini destekliyor.
Hamas'ın bazı rehineleri serbest bıraktığı ve Gazze'ye insani yardımın arttığı yedi günlük ara 1 Aralık'ta sona erdi.
Birkaç başarısız girişimin ardından Güvenlik Konseyi geçen ay, Guterres'in Cuma günü "giderek büyüyen bir insani kabus" olarak tanımladığı Gazze'ye yardım erişimine izin vermek için çatışmalara ara verilmesi çağrısında bulundu.
ABD, daha fazla rehinenin serbest bırakılmasını sağlamak ve İsrail'in 1.200 kişinin ölümüne neden olduğunu söylediği Hamas saldırısına misilleme yaparken Gazze'deki sivilleri daha iyi koruması için İsrail'e baskı yapmak amacıyla Güvenlik Konseyi'nin harekete geçmesinden ziyade kendi diplomasisini yürütmeyi tercih ediyor.
Ancak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Perşembe günü yaptığı açıklamada İsrail'in sivilleri koruma niyeti ile sahada yaşananlar arasında bir "uçurum" olduğunu kabul etti.
Gazze’deki Sağlık Bakanlığı 17 bin 480'den fazla kişinin öldürüldüğünü açıkladı.
“Langırt” benzetmesi
Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırısının ardından İsrail Gazze'yi havadan bombaladı, kuşatma uyguladı ve kara saldırısı başlattı. Gazze’de yaşayan 2,3 milyon kişinin büyük çoğunluğu evlerinden sürülmüş durumda.
Guterres Cuma günü erken saatlerde konseye yaptığı açıklamada, "Sivillere yönelik etkili bir koruma yok. Gazze halkına, hayatta kalmak için gerekli temel unsurlardan yoksun bir şekilde, güneye giderek daha küçük parçaları arasında seken insan lobutları gibi hareket etmeleri söyleniyor. Ancak Gazze'de hiçbir yer güvenli değil" dedi.
“Gazze’de insani yardım sistemi tamamen çökme riskiyle karşı karşıya”
Oylama öncesi oturumda konuşan Guterres, bu kararı almasındaki en önemli gerekçenin, Gazze'de insani yardım sağlayan sistemin artık tamamen çökmesi riskinin giderek artması olduğunu belirtti.
Guterres, “Güvenlik Konseyi'ne 99. maddeyi devreye sokan bir mektup gönderdim. Artık bu durum kırılma noktasına geldik. Gazze'deki insani yardım sisteminin tamamen çökmesi riski yüksek. Bu durum yıkıcı sonuçlar yaratabilir ve kamu düzeninin tamamen bozulmasına neden olabilir. Böyle bir durumun yaşanması halinde sonuçlarının tüm bölgenin güvenliği açısından yıkıcı etkileri olmasından korkuyorum. Şu anda bu durumdan, Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen etkileniyor. Güvenlik Konseyi’ni, sivillerin korunması ve insani yardımların acilen ulaştırılması için derhal insani ateşkesin sağlanması amacıyla her türlü çabayı göstermesi çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Taslak metin insani ateşkes talebinin yanısıra Filistinli ve İsrailli sivil halkın korunması gerektiğini belirtiyor ve tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz olarak serbest bırakılmasını talep ediyordu.
İsrail'in BM Büyükelçisi Gilad Erdan Cuma günü erken saatlerde Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada 7 Ekim'de Hamas tarafından bozulan bir ateşkes olduğunu söyledi.
Erdan, "İronik olan şu ki, bölgesel istikrar ve hem İsrailliler’in hem de Gazzeliler’in güvenliği ancak Hamas ortadan kaldırıldıktan sonra sağlanabilir, bir dakika önce değil. Dolayısıyla barışı sağlamanın gerçek yolu sadece İsrail'in misyonunu desteklemekten geçiyor, kesinlikle ateşkes çağrısı yapmaktan değil" dedi.
Forum