Almanya'da erken seçim sürecinde önemli bir adım atıldı. Başbakan Olaf Scholz, Federal Meclis‘e başvurarak, güvenoyu için oylama yapılmasını talep etti. Oylama Pazartesi günü yapılacak.
Federal Meclis’e resmi başvurusunun ardından kısa bir açıklama yapan Scholz, bu adımın amacının erken seçimin önünü açmak olduğunu söyledi.
"Demokrasilerde gelecekteki siyaseti belirleyen halktır" diyen Scholz, muhalefetteki Hristiyan Birlik Partileri CDU/CSU’ya seçime kadar Almanya’yı ilgilendiren konularda destek vermesi yönünde çağrıda bulundu.
"Yıl sonuna kadar Federal Meclis önemli yasa tekliflerini kabul edebilir" diyen başbakan, çocuk yardımlarının ve çocuk desteği ödeneğinin arttırılmasını, vergi yükünün hafifletilmesini ve toplu taşıma biletlerinin daha uygun fiyatlarla sunulmasını örnek olarak gösterdi.
Hükümetin, yeni bir koalisyon kuruluncaya kadar tam işlevsellikte çalışmaya devam edeceğini vurgulayan Scholz, "Önemli meselelerde demokratik partiler arasındaki işbirliği güçlü bir mesaj olur" dedi.
Federal Meclis, güvenoyu için önümüzdeki Pazartesi günü özel bir oturumda biraraya gelecek.
Güvenoyu alamazsa meclis feshedilecek
Almanya’da başbakanın mecliste güvenoyu istemesi ve Federal Meclis'i feshetmesi anayasanın 68'inci maddesinde düzenleniyor.
Buna göre başbakan, güvenoyu istediğine ilişkin önergeyi verdikten sonra Federal Meclis’te güven oylaması yapılıyor.
Sözkonusu önerge, meclisin çoğunluğu tarafından kabul edilmezse cumhurbaşkanı, başbakanın önerisiyle 21 gün içinde meclisi feshediyor.
Scholz‘un güvenoyu oylamasında kaybetmesi durumunda, aynı gün öğleden sonra Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’e, meclisi feshetme önerisinde bulunması planlanıyor.
Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'in Almanya'da 60 gün içinde seçime gidileceğini açıklaması da 68'inci maddede düzenlenen bir süreç.
Yeni seçim 23 Şubat’ta olabilir
Liberal FDP’nin Scholz’un başbakanlığındaki koalisyon hükümetini terketmesinin ardından, sosyal demokrat SPD ve Birlik Partileri, yeni seçim tarihi olarak 23 Şubat 2025’i belirlemişti.
Steinmeier’in bu tarihi resmileştireceği öngörülüyor.
Scholz’un güvenoyu alması olasılığı çok düşük; özellikle FDP’nin ayrılmasının ardından koalisyonun, parlamentodaki çoğunluğunu sağlaması hemen hemen imkansız.
AfD hesapları değiştirebilir
Ancak göçmen karşıtı Almanya için Alternatif Partisi’nin (AfD) oylamada nasıl bir tavır alacağı netleşmiş değil. Parti daha önce eyaletlerde yapılan benzer oylamalarda, diğer partileri kışkırtma amaçlı, meclis aritmetiğini altüst eden tavırlarıyla biliniyor.
O yüzden Başbakan Scholz sürpriz bir şekilde AfD’nin oylarıyla güvenoyu alırsa, görevine 28 Eylül'deki genel seçimlere kadar devam etmek ya da görevinden istifa etmek zorunda kalacak.
Alman siyasetinde güvenoyu
Güvenoyu mekanizması, Almanya'nın siyasi tarihinde nadir kullanılan bir yöntem.
1972’de dönemin sosyal demokrat başbakanı Willy Brandt, 1972'de aynı yöntemi kullanarak, koalisyonun meclisteki desteğini alamadığı için erken seçimlere gitmek zorunda kalmıştı.
Benzer şekilde, bir diğer sosyal demokrat Başbakan Helmut Schmidt, 1982 yılında bir güvenoyu sorusu başvurarak, erken seçimlere gitti.
Gerhard Schröder, 2001 yılında, özellikle işsizlikle mücadele ve ekonomik reformlar konusunda yaşanan tartışmalar nedeniyle güvenoyu talep etti ve başarıyla güvenoyu alarak görevine devam etti.
2005 yılında, Gerhard Schröder, yeniden bir güvenoyu talebinde bulundu. Bu kez, hükümetin ekonomi ve işgücü reformları üzerindeki tartışmalar ve seçimlere gitme kararı nedeniyle güvenoyu talep etti.
Schröder oylamayı geçemedi ve bu durum erken seçimlere yol açtı. Bu erken seçimler sonrasında Angela Merkel (CDU) liderliğindeki hükümet iş başına geldi.
Almanya’da siyasi kriz nasıl gelişti?
Olaf Scholz’un bu adımı, SPD, Yeşiller ve FDP’den oluşan üçlü koalisyonun içindeki krizlerin ve anlaşmazlıkların bir sonucu olarak ortaya çıktı.
2021 yılında kurulan koalisyon, bir yandan ekonomik reformlar ve çevre politikaları gibi önemli hedeflere odaklanırken, diğer yandan içindeki farklı ideolojik yaklaşımlar nedeniyle sürekli gerilim yaşadı.
FDP, özellikle serbest piyasa ekonomisinin savunucusu olarak hükümetin daha müdahaleci ekonomi politikalarına karşı çıktı.
Yeşiller çevre ve enerji politikalarında daha radikal adımlar atılmasını isterken, FDP'nin bu talepleri geri çevirmesi, koalisyonun zemininde büyük bir çatlak yarattı.
Özellikle son aylarda, hükümetin temel politikaları üzerine yaşanan fikir ayrılıkları daha belirgin hale geldi.
FDP, hükümetin ekonomi ve enerji politikalarına karşı çıkınca, Kasım 2023'te koalisyondan ayrıldığını açıkladı.
Bu durum, siyasi istikrarı sarsarken, Olaf Scholz hükümetinin geleceğini güvenoyu oylamasına taşıdı.
FDP'nin koalisyondan çekilmesiyle birlikte, hükümetin meşruiyeti tartışmaya açıldı. Bu durum da, Scholz’un güvenoyu üzerinden erken seçim kararını almasına yol açtı.
Erken seçim senaryosu: Kim kazanır?
Kamuoyu yoklamaları, olası bir erken seçimde CDU/CSU'nun yüzde 30 civarında oyla birinci parti olarak öne çıkacağı yönünde işaretler veriyor.
Koalisyonun çökmesi, merkez sağın iktidara gelmesi için önemli bir fırsat yaratmış durumda.
Başbakan adayı da olan Friedrich Merz liderliğindeki CDU, ekonomik reformlar ve kriz yönetimi konusunda daha fazla çözüm sunduğunu öne sürerek seçmen desteğini arttırıyor.
Öte yandan, AfD’nin yükselişi dikkat çekici bir diğer gelişme. Aşısı sağcı ve göçmen karşıtı parti, koalisyon içindeki karmaşayı ve hükümetin zayıflığını fırsat bilerek, göçmen karşıtı söylemler ve sosyal ekonomik belirsizliklere dair eleştirileri ile halk arasında daha fazla destek buluyor. Partinin oy oranı yüzde 20’lerde.
SPD ve Yeşiller ise, hükümetin dağılmasının ardından eski popülerliklerine geri dönmekte zorlanacağa benziyor.
Anketlere göre SPD’nin oy oranı yüzde 16, Yeşiller’in ise yüzde 12 civarında.
Forum