24 Şubat 2021'de COVID-19 aşılarının teslimatı Gana'ya ulaştı ve aşı eşitsizliğini ortadan kaldıracak bir adım oldu.
Birleşmiş Milletler’in desteklediği COVAX programı, üretilen ilk parti aşıların çoğunun zengin ülkelere gitmesinin ardından, düşük ve orta gelirli ülkelerin COVID aşılarına erişimine yardımcı olmayı amaçlıyordu.
Program sınırlı miktardaki aşı dozları nedeniyle tam başarıya ulaşmakta zorlandı. Yaklaşık iki milyar aşı dağıtıldıktan sonra, COVAX nihayet en yoksul ülkelere erişmeye odaklanıyor.
Bunun nedeni kısmen, iki yılın sonunda, bol miktarda aşının mevcut olması.
Ancak Duke Üniversitesi küresel sağlık profesörü Krishna Udayakumar, bu aşıları herkesin yaptıramadığını söylüyor.
Udayakumar, eşitsizliklerin devam ettiğini, Afrika'da tüm kıta nüfusunun yalnızca yüzde yirmi beşinin tam olarak aşılandığını ifade ediyor. Örneğin bu rakam Güney Amerika gibi yerlerde yüzde yetmiş beşin üzerinde.
Artık en büyük sorun arz değil. Sorun talebin az olması.
Küresel Kalkınma Merkezi sağlık uzmanlarından Janeen Madan Keller, düşük gelirli ülkelerdeki insanların COVID aşıları için sıraya girmediğini söylüyor.
Aşılar hakkında yanlış bilgilendirme yaygın. Aşıları sağlayan hükümetlere güven de düşük ve düşük gelirli ülkelerdeki pek çok insan COVID'i artık bir tehdit olarak görmüyor.
Bunun nedenlerinden biri olarak da aşıların bu ülkelere gelmesinin çok uzun sürmüş olması da olabilir.
Gecikmenin büyük kısmı, aşı üretiminin çoğunlukla daha zengin birkaç ülkede yoğunlaşmasından kaynaklandı.
Brown Üniversitesi Pandemi Merkezi Direktörü Jennifer Nuzzo'ya göre aşı konusunda yoksul ülkeler, sadaka beklercesine bir umuda tutunmak zorunda kaldı.
Afrika'da daha fazla aşı fabrikası kurulması için çalışmalar sürüyor. Ancak bu fabrikaların inşası sadece başlangıç. Küresel Kalkınma Merkezi’nden Keller’a göre esas soru bu fabrikaları uzun vadede nasıl ayakta tutacakları.
Afrika Birliği, 2040 yılına kadar rutin aşılarının yüzde 60'ını kıtada üretmeyi hedeflerken işte bu sorularla karşı karşıya.
Zorluk, hem düzenli aşıları hem de kaçınılmaz bir sonraki pandemiyi idare edebilecek sürdürülebilir bir aşı endüstrisi oluşturmakta.
