İngiliz ilaç firması AstraZeneca, Corona virüsü aşı çalışmasına katılan deneklerden birinde sebebi açıklanamayan bir hastalık görülmesi üzerine aşının küresel denemelerine ara verdiğini açıkladı. Açıklamanın Corona virüsü aşısının kısa zamanda piyasaya sürüleceğine ilişkin beklentileri olumsuz etkilemesi AstraZeneca hisselerinin değerinin de düşmesine neden oldu.
AstraZeneca'dan yapılan açıklamada, güvenlik verilerinin bağımsız bir komisyon tarafından değerlendirilmesine imkan tanımak için son aşamada olanlar dahil Corona virüsü aşı denemelerine ara verildiği bildirildi. Firma, aşı deneylerine ilişkin takvime yansıyacak olumsuz etkilerin asgari düzeye indirilmesi için değerlendirme sürecinin hızlandırılmasına çalıştığını kaydetti.
AstraZeneca'nın Oxford Üniversitesi'yle birlikte geliştirdiği aşı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Corona virüsüne karşı geliştirilmekte olan aşılar arasında öncü ve kaydedilen aşama açısından da en gelişmiş aşı adayı olarak tanımlanıyor.
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, Sky News'e yaptığı açıklamada, son durumun AstraZeneca'nın aşı çalışması açısından bir engel oluşturduğunu söyledi ve ancak bunun, Oxford'un aşı çalışmasında daha önce de yaşandığını kaydetti.
Aşı çalışmasının askıya alınması, Londra borsasında işlem gören AstraZeneca hisselerinin yüzde 2 oranında değer kaybetmesine neden oldu. Firmanın Hindistan'daki kolu AstraZeneca Pharma India'nın hisseleri de yüzde 12 oranında değer kaybetti.
AstraZeneca'nın aşı çalışmasını durdurması, Amerika'nın 3 Kasım'daki seçimlerden önce Corona virüsü aşısına hızla onay vermeyi amaçladığına ilişkin haberlerden sonra yaşanan bir gelişme oldu.
İngiltere Sağlık Bakanı Hancock, çalışmaya ara verilmesinin aşı geliştirme sürecinde geriye gidilmesine neden olup-olmayacağına ilişkin soruya, "Gecikme olmak zorunda değil, yapılan soruşturmada ne sonuç alınacağına bağlı" şeklinde yanıt verdi.
BBC ise çalışmanın yeniden başlatılmasına ilişkin nihai kararın İngiltere'deki İlaç ve Tıbbi Gereçler Denetleme Dairesi (MHRA) tarafından verileceğini, bunun ise sadece birkaç gün alabileceğini bildirdi.
AstraZeneca'nın açıklamasında çalışmanın durdurulması hakkında "Bu rutin adım, çalışmalardan birinde nedeni açıklanamayan bir hastalık ortaya çıktığı her durumda atılmak zorunda" ifadesi de yer aldı.
Açıklamada, deneklerden birinde ortaya çıkan hastalık hakkında bilgi verilmedi. Ancak AstaZeneca'nın Corona aşısı denemelerini "şüpheli ciddi bir ters tepki" nedeniyle durdurduğu haberini ilk veren Stat News, deneğin iyileşmesinin beklendiğini kaydetti.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) bu olumsuz gelişmeyi elde edilen bulgulara göre test edilen ilaçla olası bağı bulunan durum olarak niteliyor.
New York Times gazetesi ise AstraZeneca'nın aşı çalışmasıyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye dayandırdığı haberinde, çalışmaya İngiltere'den katılan bir deneğin omurilik iltihaplanmasının neden olduğu bir enflamasyon sendromu geçirdiğini, bu duruma genellikle virütik enfeksiyonların neden olduğunu bildirdi.
Haberde bu durumun AstraZeneca'nın aşısıyla doğrudan bağlantısı olup-olmadığının netlik kazanmadığı ayrıntısına da yer veriliyor. AstraZeneca ise bu konuya ilişkin açıklama yapmayı reddetti.
“Tarihi taahhüt”
AZD1222 adı verilen Corona virüsü aşısı, Amerika, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika'da klinik deneylerin son aşamasından geçiriliyor. Denemelerin küresel çapta 50 bin katılımcı üzerinde yapılması amaçlanıyor.
Güney Kore'den gelen açıklamada firmanın deneyleri durdurmasının değerlendirileceği, aşının imalatına katılımda bulunma planının gözden geçirileceği kaydedildi.
Güney Kore Sağlık Bakanlığı'ndan Yoon Tae-ho, "Farklı etkenler etkileşime girdiğinde klinik deneylerin askıya alınması az rastlanan bir durum değildir" dedi.
Stat News ise aşı çalışmasını askıya alma kararının aşı üreten başka firmaların klinik deneylerimi de etkilediğini, bu firmaların da benzer tepkilere ilişkin işaretleri mercek altına aldığını bildirdi.
AstraZeneca'nın çalışmasına ödenek sağlayan ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri de açıklama talebini geri çevirdi.
Aşı çalışması yürüten bir başka firma Moderna ise yaptığı açıklamada, şu anda yürütmekte olduğu Corona virüsü aşı çalışmasına yönelik "herhangi bir etkiden haberdar olmadığını" belirtti.
ABD'li ve Avrupalı dokuz aşı firması, Salı günü yaptıkları açıklamada, Corona virüsü pandemisinin acilen kontrol altına alınması gerekliliğine rağmen deneysel aşı çalışmalarının bilimsel güvenlik standartlarına uyacakları taahhüdünde bulundu.
AstraZeneca, Moderna ve Pfizer'ın da aralarında bulunduğu firmalar, bir an önce aşı bulunmasına ilişkin siyasi baskılar karşısında güvenlik standartlarını düşürebilecekleri kaygılarının artmasından sonra "tarihi taahhüt" olarak tanımladıkları bir açıklama yayınladı.
Firmalar, "İlk Corona virüsü aşılarının küresel çapta onay başvurularına yönelik çalışmalar sürerken bilimsel sürecin bütünlüğünü koruyacakları" sözü verdi.
Taahhüde imza atan diğer firmalar; Johnson & Johnson, Merck & Co, GlaxoSmithKline, Novavax Inc, Sanofi ve BioNTech.
