ABD Başkanı Joe Biden, Çarşamba günü yayınladığı bir yönergeyle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) ABD hükümetinden silah satın almasına ve ihtiyaç fazlası Amerikan askeri teçhizatına sahip olmasına olanak tanıdı.
GKRY açısından bu gelişme, ABD'nin 2020 yılında Rum yönetimine on yıllardır uyguladığı silah ambargosunu kaldırmasının ardından atılmış önemli bir adım. Lefkoşa'daki hükümet de bunu Güney Kıbrıs'ın ABD'nin bölgedeki ortağı olarak güvenilirliğinin kabulü olarak görüyor.
Kıbrıs Rum yönetimi, kurulan bir deniz koridoru aracılığıyla savaştan zarar gören Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasına yardımcı oldu ve yabancı uyrukluların Ortadoğu çatışma bölgelerinden tahliyesi için bir geçiş noktası görevi gördü.
Biden, Rum yönetimine “savunma malzemeleri ve savunma hizmetleri sağlanmasının ABD'nin güvenliğini güçlendireceğini ve dünya barışını teşvik edeceğini” belirtti.
ABD Lefkoşa’daki Büyükelçisi Julie D. Fisher, sosyal medya platformu X'te yaptığı paylaşımda, yönergenin “ilişkilerin derinleştirilmesi, güvenlik işbirliğinin geliştirilmesi ve bölgede istikrarın teşvik edilmesinde önemli bir adım” olduğunu kaydetti.
Biden'ın yayınladığı yönerge, Rum yönetiminin ABD yapımı silahları daha düşük maliyetle satın alabileceği anlamına geliyor çünkü özel şirketler yerine doğrudan ABD hükümetiyle muhatap olacak. Gayrisafi yurtiçi hasılası ABD'nin Vermont eyaletinin yaklaşık dörtte üçü olan Kıbrıs, ABD'nin ihtiyaç fazlası askeri teçhizatına da sahip olabilecek.
ABD silah pazarının on yıllardır kendisine kapalı olması nedeniyle Avrupa Birliği üyesi olan GKRY, silah için Rusya dahil diğer ülkelere yönelmişti. Mevcut stokta Sovyet döneminden kalma T80 ana muharebe tankları ve TOR-M1 uçaksavar füze bataryaları gibi silahlar bulunuyor.
Ankara'dan kınama
ABD'nin 15 Ocak'ta açıkladığı karara, Türkiye'den bir gün sonra kınama geldi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Kıbrıs'taki "silahlanma faaliyetlerini arttıracak bu karar vahim bir hata" olarak nitelendirildi.
"Bölgemizin son derece hassas bir dönemden geçtiği göz önünde bulundurulduğunda, ilgili tüm tarafların kışkırtıcı adımlardan kaçınması ve sağduyulu hareket etmesi gerekmektedir" denilen açıklamada ABD’nin kısa süre sonra göreve gelecek yeni yönetiminin, mevcut Başkan tarafından atılan bu hatalı adımdan geri dönmesinin beklendiği kaydedildi.
Açıklamada, "Anavatan ve Garantör devlet Türkiye olarak, KKTC’nin savunma ve caydırıcılık kabiliyetlerini artırmak amacıyla atacağı adımları desteklemeyi sürdüreceğiz" ifadeleri yer aldı.
ABD ile GKRY arasındaki ilişkiler son yıllarda, özellikle de Rum hükümetinin Batı yanlısı duruşunun ve ABD ile savunma bağlarını genişletme taahhüdünün altını çizen Nikos Hristodulidis'in 2023'te cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra önemli ölçüde gelişti.
Hristodulidis, geçen ay etnik olarak bölünmüş adanın koşullar elverdiğinde NATO'ya katılabileceğini söylemişti. Hristodulidis ayrıca FBI ve ABD Adalet Bakanlığı yetkililerini mali suçların önlenmesi konusunda yerel kolluk kuvvetlerine eğitim vermeye davet etmişti.
İngiliz sömürge yönetiminden 1960'ta bağımsızlığını kazanmasından bu yana Kıbrıs Rum tarafında birbirini izleyen hükümetler, Washington ve Moskova arasında ince bir çizgide yürüyerek bağlantısız bir dış politika benimsedi.
Forum