Donald Trump'ın ABD’nin yeni başkanı seçilmesiyle dünyanın en popüler kripto para biriminde başlayan büyük yükseliş devam ederken Bitcoin 100 bin dolar sınırını aştı.
Trump'ın kripto para savunucusu Paul Atkins'i Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun (SEC) bir sonraki başkanı olarak aday göstermeyi planladığını söyleyerek kripto endüstrisine yönelik daha hafif bir düzenleyici yaklaşım sinyalini vermesinden sadece saatler sonra Bitcoin tarihi rekor kırdı.
Bitcoin, Trump'ın 5 Kasım'da seçimi kazanmasından bu yana eşi benzeri görülmemiş seviyelere yükseldi. CoinDesk'e göre, kripto para birimi Seçim Günü 69 bin 374 dolardan dramatik bir şekilde tırmandı ve Çarşamba günü 103 bin 713 dolara kadar yükseldi. Sadece iki yıl önce, kripto borsası FTX'in çöküşünün ardından bitcoin 17 bin 000 doların altına düşmüştü.
Bitcoin'in 100 bin doların üzerinde ne kadar kalacağı belirsiz. Uçucu kripto dünyasındaki her şeyde olduğu gibi, geleceği tahmin etmek imkansız. Bazıları gelecekteki kazançlar konusunda yükselişe geçerken, diğer uzmanlar yatırım riskleri konusunda uyarıda bulunmaya devam ediyor.
Kripto para nedir?
Kripto para bir süredir ortalıkta dolaşıyor ancak son birkaç yıldır daha bilinir hale geldi.
Temel anlamda kripto para dijital para anlamına geliyor. Bu tür bir para birimi, merkezi bir otorite olmadan internetteki bir ağ üzerinden çalışmak üzere tasarlanıyor. Yani genellikle herhangi bir hükümet veya bankacılık kurumu tarafından desteklenmiyor. İşlemler blok zinciri adı verilen teknoloji ile kaydediliyor.
Bitcoin en büyük ve en eski kripto para birimi ancak ethereum, tether ve dogecoin gibi diğer varlıklar da yıllar içinde popülerlik kazandı. Bazı yatırımcılar kripto parayı geleneksel paraya “dijital bir alternatif” olarak görüyor ancak günlük finansal işlemlerin büyük çoğunluğu hala dolar gibi para birimleri kullanılarak yürütülüyor. Ayrıca bitcoin çok değişken olabiliyor ve fiyatı daha büyük piyasa koşullarına bağlı.
Bitcoin neden yükseliyor?
Son dönemdeki hareketliliğin büyük bir kısmı ABD başkanlık seçimlerinin sonucuyla ilgili.
Bir zamanlar kripto konusunda şüpheci olan Trump, ABD'yi “gezegenin kripto merkezi” yapma ve “stratejik bir bitcoin rezervi” oluşturma sözü verdi. Kampanyası kripto para birimi cinsinden bağışları kabul etti ve Trump, Temmuz ayında bir bitcoin konferansında hayranlarına olumlu sinyaller verdi. Trump, ayrıca aile üyeleriyle birlikte kripto para ticareti yapmak üzere yeni bir girişim olan World Liberty Financial'ı başlattı.
Kripto endüstrisi oyuncuları Trump'ın zaferini, uzun süredir lobisini yaptıkları yasal ve düzenleyici değişiklikleri gerçekleştirebileceği umuduyla memnuniyetle karşıladı. Bu değişiklikler genel olarak çok fazla bürokrasi olmadan daha fazla meşruiyet duygusunu hedefliyor.
Trump, Çarşamba günü Paul Atkins'i Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu başkanlığına aday göstereceğini açıklayarak bu yönde bir adım attı. Atkins, George W. Bush'un başkanlığı döneminde SEC komisyon üyesiydi. Kurumdan ayrılmasından bu yana geçen yıllarda Atkins, çok fazla piyasa düzenlemesine karşı çıktı. Atkins, 2017 yılında bir kripto para savunuculuğu kuruluşu olan Token Alliance'a katıldı.
Mevcut başkan Gary Gensler yönetiminde SEC, kripto endüstrisini baskı altına aldı ve bir dizi şirketi menkul kıymetler yasalarını ihlal ettiği için cezalandırdı.
Riskler neler?
Tarih, kripto piyasasında para kazanıldığı kadar çabuk kaybedilebileceğini gösteriyor. Uzun vadeli fiyat davranışı daha büyük piyasa koşullarına bağlı. Alım satım her gün, her saat devam ediyor.
COVID-19 salgınının başlangıcında bitcoin 5 bin doların biraz üzerindeydi. Teknoloji varlıklarına olan yüksek talep sırasında Kasım 2021'de fiyatı yaklaşık 69 bin dolara tırmandı, ancak daha sonra ABD Merkez Bankası’nın agresif bir dizi faiz artırımı sırasında düştü. FTX'in 2022 sonundaki çöküşü de kriptoya olan güveni önemli ölçüde azalttı ve bitcoin 17 bin doların altına indi.
Enflasyonun soğumaya başlamasıyla yatırımcılar geri dönmeye başladı ve spot ETF'lerin beklentisi ve ardından erken başarısı üzerine kazançlar hızla arttı. Ancak uzmanlar, özellikle küçük yatırımcılar için hala dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Yaklaşan Trump yönetiminin daha hafif düzenlemeler getirmesi, daha az koruma anlamına gelebilir.
Kaiko'da araştırma analisti olan Adam Morgan McCarthy, “Basit tutun derim. Ödeyebileceğinizden daha fazla risk almayın” dedi. McCarthy, bundan sonra ne olacağını kesin olarak bilmek için sihirli bir değnek olmadığını da sözlerine ekledi.
Peki, iklim üzerindeki etkisi ne olacak?
Bitcoin gibi varlıklar “madencilik” adı verilen ve çok fazla enerji tüketen bir süreçle üretiliyor. Kirletici kaynaklara dayanan operasyonlar yıllar içinde özellikle endişe yarattı.
Birleşmiş Milletler Üniversitesi ve Earth's Future dergisi tarafından yayınlanan son araştırma, 76 ülkedeki 2020-2021 Bitcoin madenciliğinin karbon ayak izinin, yaklaşık 40 milyon ton kömür yakılması veya 190 doğal gaz yakıtlı elektrik santralinin çalıştırılmasından kaynaklanan emisyonlara eşdeğer olduğunu ortaya koydu.
Bitcoin'in elektrik ihtiyacının büyük bir kısmını (yüzde 45) kömür karşılarken, bunu doğal gaz (yüzde 21) ve hidroelektrik (yüzde 16) takip etti.
Bitcoin madenciliğinin çevresel etkileri büyük ölçüde kullanılan enerji kaynağına bağlı. Sektör analistleri, temiz enerji kullanımının son yıllarda arttığını ve bunun iklim korumasına yönelik artan çağrılarla aynı zamana denk geldiğini savunuyor.
Forum