Bugün Tahran’da yapılacak olan Astana toplantıları öncesinde bu ay Birleşmis Milletler Güvenlik Konseyi’ne başkanlık yapan Amerika ve BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, dün yapılan Güvenlik Konseyi toplantısının gündemini Suriye ve kimyasal silahlar olarak belirlemisti.
İsveç, İngiltere, Fransa, Hollanda, Polonya, Belçika, Almanya ve İtalya’nin destek verdiği karar Suriye’de, İdlib’de devam eden insani felaketin durdurulması için acil olarak bölgeye insani yardım gönderilmesini istiyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısında da ele alınan İdlib’e olası askeri harekatın sonuçlarının korkunç olabileceği ifade edildi.
Toplantıda konusan Nikki Haley, Esat rejiminin kimyasal silah kullanarak İdlib’e girmeye çalısması halinde Trump yönetiminin buna kayıtsız kalmayacağını belirtti ve “Sabrımızı sınamasınlar, Amerika cevap vermeye hazır,” yorumunu yaptı.
Esat güçlerinin İdlib’e yönelik askeri operasyon başlatma olasılığı, tüm dünyayı kaygılandırıyor. Geçtiğimiz hafta BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, arabulucu konumunda olan Türkiye, İran ve Rusya’ya, İdlib’de vahşeti sona erdirme ve kan dökülmeden barışçı bir çözüm bulma çağrısında bulunmuştu. Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Dairesi OCHA, İdlib'deki durum ve bölgede tırmanan askeri gerilimin felaketle sonuçlanabileceğini rapor etmis ve olası bir askeri harekatın tahmin edilemez insani sonuçları olacağını belirtmisti. Bölgede 2,1 milyon sivilin insani yardıma ihtiyacı olduğundan, bu rakamın askeri bir operasyon sonrasında daha da yükselebileceğinden ve hatta milyonlarca kişinin bölgeden göç etmesinden kaygı duyuluyor.
Suriye konusuna kısaca değinen Güvenlik Konseyi ayrıca İngiltere’nin isteği ile eski Rus ajan Sergey Skripal ve kızı Yuliya’nın 4 Mart’ta Salisbury’de zehirlenmesiyle ilgili İngiltere'de yürütülen soruşturmanın sonuçlarını da değerlendirdi.
İngiltere’nin BM Temsilcisi Karen Pierce, Skripal soruşturmasında elde ettikleri delilleri içeren raporu okudu ve saldırıdan Rus istihbaratı ile hükümeti suçladı. Pierce’in ardından söz alan Nikki Haley ve Fransa temsilcisi de Salisbury’de meydana gelen olayla ilgili olarak Rusya’yı suçladı ve yeni yaptırımların devreye girebileceği tehdidinde bulundu.
Rusya ise rapora sert tepki gösterdi. Rusya'nın Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, BM Güvenlik Konseyi'nin İngiltere’de zehirlenen Sergey Skripal davası ile ilgili yalan açıklamalarda bulunduğunu savundu. "Yeni bir şeyler duymayı bekledim. Bunun yerine yalanlar duydum" diyen Nebenzya, "Bugün, bu karmaşık olaya ışık tutacak bazı ikna edici konuşmalar olacağını umuyorduk. Ne yazık ki beklentilerimiz doğru çıkmadı. Bugünkü konuşmalarda Rusya hakkında aynı yalanları duyduk. Bu kararsız, delili olmayan yalan kokteylini kabul edemem" dedi.
Londra’nın hazırladığı raporun Suriye’nin İdlib bölgesinde beklenen kimyasal provokasyonla ilgili olduğunu dile getiren Nebenzya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İngiliz hükümetinin amacı, adaletin yerini bulması değil, başka. Bu amacın ne olduğunu daha önce de söyledik. 4 Mart olayı, Rusya karşıtı histeri için rahat bir bahane oldu ve Suriye’nin Duma kentinde kimyasal silahla yapıldığı iddia edilen senaryo öncesinde ülkemizin Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü üyesi olarak otoritesini bozma amacıyla kullanıldı. Bugün de aynı tabloyu görüyoruz."
İngiltere temsilcisinin, Ruslar'ın paralel evrende yaşadığı yönündeki ifadeye dikkat çeken Nebenzya, “Belki birileri, bizim başka bir gezegende yaşamamızı isterdi ama henüz kolonileştirilen gezegen yok. Bu yüzden elimizde var olan ortak gezegende yaşamak zorundayız. Bu gezegende, isteseniz ya da istemeseniz işbirliği yapmak zorundayız. Önünüze getirdiğimiz 40’tan fazla soruya yanıt vermek zorundasınız. Büyük kısmı halen yanıt bekliyor,” dedi.
Diğer yandan Fransa, Almanya, ABD ve Kanada, Londra’nın raporuyla ilgili ortak bir bildiri yayınladı. Alman hükümetinden gelen açıklamaya göre bu dört ülke, Skripal soruşturmasında zanlıların Rus askeri istihbarat teşkilatı GRU çalışanları olduğu sonucuna katılıyor. Bu dört ülke, Rus ajanları “sınır dışı ederek faaliyetlerini önlediklerini” açıkladı. Ayrıca Sergey ve Yulia Skripal'e yönelik saldırının “büyük ihtimalle üst hükümet düzeyinde onaylandığı” iddia edildi.
