Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde, Suriye’ye Türkiye’nin Cilvegözü sınır kapısından 2014 yılından beri yapılan uluslararası insani yardım operasyonlarının bir yıl daha uzatılmasına yetki veren tasarı tartışıldı. "Ortadoğu'daki durum" başlığı altında gerçekleşen kritik toplantıda, Suriye'nin kuzeybatısındaki milyonlarca kişiye ulaşan insani yardım malzemelerinin gönderildiği tek sınır kapısı Cilvegözü'nün açık tutulma süresinin uzatılması konusunda konsey üyeleri, BM yetkililerini dinledi, kendi görüşlerini açıkladı.15 üyeli konseyde, sınır kapıları aracılığıyla Suriye’ye yapılan insani yardım konusunda Rusya ve Çin’in itirazları nedeniyle uzlaşı sağlanamadı.
Güvenlik Konseyi toplantısında, milyonlarca Suriyeliye başta BM yardım kuruluşları olmak üzere çeşitli uluslararası yardım kuruluşlarının sağladığı insani yardım için yetki veren Güvenlik Konseyi kararının 10 Temmuz tarihinde sona ereceği belirtildi. Türkiye’nin Cilvegözü sınır kapısından gönderilen insani yardım, özellikle Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib bölgesinde yaşayan beş milyon kişi için hayati önem taşıdığı kaydedildi.
Geçtiğimiz yıla kadar gıda, ilaç, tıbbı ve hijyen malzemesi gibi uluslararası insani yardımlar, ikisi Türkiye'den olmak üzere dört ayrı sınır kapısından yapılıyordu. Geçtiğimiz yıl Güvenlik Konseyi’nde yapılan toplantılarda güçlükle ikna edilen Rusya, insani yardımın yalnızca Türkiye’nin Cilvegözü sınır kapısından yapılmasını kabul etmişti.
“Milyonlarca Suriyeli açlığa terk edilir”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kritik Güvenlik Konseyi toplantısına Brüksel’den video konferans aracılığıyla katıldı. Sanal ortamda gerçekleşen Güvenlik Konseyi toplantısında ilk konuşmayı yapan Genel Sekreter Guterres, Suriye’ye tek bir sınır kapısından yapılan insani yardımın bu kapının da kapanması durumunda, milyonlarca Suriyelinin açlığa terk edileceğini ifade etti.
Guterres, Güvenlik Konseyi üyelerine, sınırdan sağlanan insani yardım operasyonlarına bir yıl izin verme konusunda fikir birliğine varma çağrısında bulundu. BM Genel Sekreteri Guterres, Türkiye üzerinden Suriye’nin Bab al-Hawa sınır kapısından sağlanan çeşitli insani yardım malzemelerinin durması halinde büyük bir insani dramın yaşanacağını belirterek, “Konsey'in yetkisini uzatmamak yıkıcı sonuçlara yol açacaktır” dedi.
“Türkiye ve bölgedeki diğer gruplarla diyalog içindeyiz”
Genel Sekreter Guterres, Suriye’deki durumun her zamankinden daha da vahim bir halde olduğunu kaydederek, “Suriye'de on yıldır süren savaş, 13 milyon 400 bin insanı yardıma muhtaç hale getirdi. Birçok Suriyelinin şu anda içinde bulunduğu koşullar savaşın başlamasından bu yana her zamankinden daha kötü. Suriye'nin kuzeybatısında ise ülkedeki en korkunç durum yaşanıyor. Bu bölgedeki insanların yüzde 70'inden fazlasının hayatta kalmak için insani yardıma ihtiyacı var. Bu bölgede yaklaşık üç milyon Suriyeli yerinden edilmiş durumda. Türkiye ve bölgedeki diğer gruplarla diyalog içindeyiz. İnsani yardım operasyonlarının sürdürülmesi konusunda umutluyum” dedi.
“Ciddi bir insani krizle karşı karşıya kalabiliriz”
BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Vekili ve Acil Yardım Koordinatörü (OCHA) Ramesh Rajasingham, Güvenlik Konseyi üyelerine Suriye’de insani yardım ihtiyaçlarıyla ilgili detaylı bilgi verdi.
Rajasingham, BM ve ortakların Suriyelilere yardım sağlamaya devam edeceklerini, bu bölgede sınırdan sağlanan insani yardımın aynı zamanda dünyadaki en yoğun yardım operasyonlarından biri olduğuna ve genişletilmemesi halindeyse ciddi sonuçlara yol açacağına dikkat çekti.
Rajasingham, sınır kapıları aracılığıyla sağlanan insani yardımın durması veya genişletilmemesi durumunda ciddi bir insani krizin yaşanacağını belirterek, "Yardıma ihtiyacı olan insanların yüzde 90'ı gerçekten felaket bir durumla karşı karşıya kalacaklar. BM’ye bağlı insani yardım, bu konuda birlikte çalıştığı ortakları Suriye'nin kuzeybatısındaki insanlara ulaşmak için mümkün olan tüm yolları kullanabilmeli. Genel Sekreter'in Güvenlik Konseyi'ne, BM ve insani yardım sağlayan diğer ortaklarının sınır ötesinde yardım yapması konusunda yetkilendirmeyi bir yıl daha uzatılması çağrısını bende yineliyorum" dedi.
Rajasingham, ülkede yaşanan ekonomik krizin Suriye'de günlük yaşam giderek daha da etkilediğini belirterek, "Fiyatlar rekor seviyelerde yükseliyor. Suriyelilerin mal ve hizmetleri satın alma gücü her geçen gün giderek azalıyor” dedi.
Rusya endişelerini dile getirdi
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vasiliy Nebenzya, konsey üyelerine sınır kapılarından yapılan insani yardımlar konusundaki yetkinin bir yıl daha uzatılmasıyla ilgili ülkesinin duyduğu endişeyi dile getirdi. Rusya’nın daha önceki yıllarda Suriye’ye komşu ülkelerin sınır kapılarından sağlanan insani yardıma karşı çıkmadığını, dört sınır kapısından gerçekleştirilen yetkilendirme kararını da onayladığını belirterek, geçen zaman zarfında bu koşullar Suriye’nin mücadele ettiği teröristlere bir desteğe dönüştüğünü öne sürdü. İnsani yardım mekanizmasının batı ülkelerinin bir oyunu olduğunu ifade etti.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Nebenzya, Güvenlik Konseyi toplantısında BM insani yardım yetkililerine ülkesinin endişe duyduğu konularda kendilerini aydınlatmaları için çeşitli sorular da sordu.
ABD’de lehte oy kullanın çağrısı yaptı
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield, Güvenlik Konseyi üyelerine hitaben yaptığı konulmada, sürecin 12 aylık uzatmanın mutlaka saklanılması gerektiğini belirterek, “Şimdi bu uzatma kararını almak zorundayız. Anne ve babaları 11 Temmuz'da çocuklarını doyurabilecekler mi diye merak etmemeliyiz. Güvenlik Konseyi'ndeki görevimiz barış ve güvenliği korumaktır. Milyonlarca insanı hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları yiyecek, su ve tıbbi yardımı sağlamalıyız” dedi.
Thomas - Greenfield, Güvenlik Konseyi üyelerini savaşın parçaladığı Suriye'ye sınır ötesi yardım operasyonunun bir yıl daha uzatılması lehinde oy kullanmaya çağırdı.
“Çok daha fazla sınır kapısı çok daha hayat kurtarır”
ABD BM Daimi Temsilcisi Thomas - Greenfield, yaklaşık üç buçuk saat süren toplantının ardından bir basın toplantısı düzenledi. Thomas Greenfield, Suriye’ye Türkiye’den sınır kapılarından sağlanan insani yardımın bir yıl daha uzatılmasının çok daha fazla hayat kurtaracağını, insani yardımın sevkiyatı için açılacak birden fazla sınır kapısının da çok daha fazla hayat kurtaracağını söyledi.
Thomas - Greenfield, "Konsey'e mesajım gayet basitti. Onlara, yetkiyi yenilemezsek insanların öleceğini söyledim. Konseyin misyonunu ve görevini yerine getirmek istiyorsak Suriye’nin Bab al-Hawa sınır kapısını açık tutmak zorundayız. Hedeflere ulaşmanın tek yolu bu. Umutlu olmaya devam ediyoruz. Bu insani yardımla ilgili ve Rus meslektaşlarımıza Konseyin tüm üyelerinin, insani toplumun ve Suriye halkının sesini dinlemelerinin zorunlu olduğunu söylemeye devam edeceğim. Başarılı olana kadar her gün bunun üzerinde çalışacağım” dedi.
Sinirlioğlu: “Savunmasız insan toplu cezalandırma ile karşı karşıya"
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, Güvenlik Konseyi üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, Suriye’ye sınır kapısı olan Cilvegözü'nün 12 ay daha açık tutulması çağrısında bulundu.
Sinirlioğlu, yardımların durmasının ciddi sonuçlara neden olabileceğini, Suriye’ye yapılan BM gıda yardımlar, zaruri tıbbi malzemeleri ve diğer hayat kurtaran yardımların dağıtımının durdurulmasının dört milyon insanın hayatını tehdit edeceğini söyledi.
Toplantıda konuşan Sinirlioğlu, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve diğer üst düzey yetkililerinin, Suriye'deki BM sınır ötesi insani yardım mekanizmasının uzatılmasındaki başarısızlığın çok zararlı olacağı yönündeki uyarılarına kulak verilmesi çağrısında bulundu. Sinirlioğlu, Suriye'nin kuzeybatısındaki milyonlarca savunmasız insan toplu cezalandırma ile karşı karşıya" diye konuştu.
