Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in Başkanı John Brennan, CIA’in Amerika ve dünyadaki güncel sorunlara yönelik stratejileri hakkında konferans verdi.
Brennan, IŞİD’in dünya genelinde artan terör saldırıları, CIA’in geçmişteki ağır eleştiri alan sorgulama teknikleri ve Türkiye ile ABD arasındaki terör ve istihbarat işbirliği gibi konularda önemli açıklamalarda bulundu.
Washington’daki düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nde düzenlenen programda CIA Başkanı John Brennan’a, Suriye’deki bazı gruplara bakışta Türkiye ve ABD arasındaki görüş farklılıkları hatırlatıldı ve bu farklılıkların Türk ve Amerikan istihbarat kurumları arasındaki işbirliğine olası etkisi soruldu.
Brennan, Suriye'ye dair her konuda Türkiye ile aynı görüşü paylaşmadıklarını ancak yakın ortak ve müttefik iki ülke olarak açık ve düzenli bir diyalog içerisinde olduklarını söyledi.
CIA Başkanı Brennan şöyle konuştu:
"Türkler birçok alanda bizim çok yakın bir ortağımız. Türkiye’nin, IŞİD’in çok sayıda üyesi ve yabancı savaşçılar için giriş-çıkış noktası olduğunu biliyoruz. Türk mevkidaşımla çok yakın bir ilişki halindeyim. Coğrafi konumu itibariyle Türkiye’nin başa çıkması gereken bir dizi konu var. Türkiye, Beşar Esat’ın Suriye’nin geleceğinde yerinin olmamasını sağlama çabaları kapsamında ılımlı muhalefet unsurlarından Özgür Suriye Ordusu’nun çok güçlü bir destekçisi. Aynı zamanda da, terör örgütü PKK tarafından Türk halkına karşı girişilen terör eylemleri hakkında çok meşru kaygıları bulunuyor. Suriye’nin kuzeyindeki Kürtler, koalisyonun IŞİD’in bu bölgede yok edilmesine dönük bazı çabalarında ortak oldu. Ortadoğu konusunda deneyime sahip biri olarak şunu söylemeliyim ki; Suriye bugüne kadar uğraştığım en karmaşık mesele, çünkü çok sayıda iç ve dış aktörler, çok sayıda hedefler var ve bunlar arasında sık sık gerilimler yaşanıyor. Bu bölgede her olan bitene dair Türkiye ile aynı görüşte miyiz, hayır değiliz. Türklerle aramızda anlaşmazlıklar olduğunda çok açık ve dürüst davranıyoruz, bize göre daha fazlasını yapmalılar. Onlar da elbette bizimle olan görüş ayrılıklarını ve Amerikan hükümetinin attığı bazı adımlara itirazlarını ifade ettiler ancak yakın ortaklar ve müttefikler böyledir, aralarında açık diyalog olur, Türklerle düzenli temas halindeyiz, birlikte yakın çalışıyoruz."
'Ben CIA Başkanı olduğum sürece...'
Programda CIA’in geçmişte yoğun eleştiri alan, Barack Obama’nın başkan seçilir seçilmez yürürlükten kaldırdığı ileri sorgulama teknikleri de gündeme geldi.
Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump, suda boğulma hissi veren ‘waterboarding’ adlı sorgulama yöntemine tekrar dönülmesi önerisiyle tartışma yaratmıştı. Ancak Brennan, CIA Başkanlığı koltuğunda oturduğu sürece, ABD Başkanı’ndan talimat gelse dahi bu teknikleri uygulamayacağını belirtti, yani böyle bir durum olursa istifa edeceğinin sinyalini verdi.
Brennan şunları kaydetti:
"Ajansın gözaltı ve sorgulama programının 11 Eylül saldırılarının ardından ülkenin güvenliğini koruma çabalarında faydalı olduğuna inanıyorum. Hatalar yapıldı mı? Elbette. Benim görüşüme göre bu ileri sorgulama tekniklerinin uygulanması ile kişilerden güvenilir bilgiler alınması arasında sebep-sonuç ilişkisi kuramazsınız. Bu tekniklerin uygulandığı kişilerden güvenilir bilgiler alındığı oldu ancak ajans bu program yüzünden çok bedel ödedi. Ben bu tekniklerin gerekli olmadığını düşünüyorum. Biliyorum, ‘waterboarding’ gibi yöntemlerin yeniden uygulanmaya başlaması gibi çağrılar oldu ama ben CIA Başkanı olduğum sürece bu yoldan tekrar gitmeyeceğiz. Bunların ne gerekli ne de hem ajansın geleceği hem de bu ülkenin dünyadaki itibarı ve konumu açısından tavsiye edilir olduğuna inanmıyorum (…) Eğer bir ABD Başkanı, ‘waterboarding’ ya da bir başka şeli uygulaması yönünde talimat verirse, bu yönelim ve talimatı rahat bir vicdanla yerine getirip getiremeyeceklerinin kararını CIA Başkanı ya da CIA içerisindeki diğerleri verecek. Ben şunu söyleyebilirim; Başkan ne söylerse söylesin bu talimatı veren CIA Başkanı ben olmayacağım, böyle bir durumda başka bir (CIA) başkan bulmak zorunda kalırlar.".
CIA Başkanı Brennan, Suudi Arabistan’daki son saldırıların IŞİD’in izlerini taşıdığını ve örgütün Suudi krallığına çok ciddi bir tehdit oluşturduğunu da kaydetti.
Brennan ayrıca, Avrupa ülkelerinin teröre karşı mücadelede doğru yolda olduğunu ancak istihbarat kurumları arasında daha yakın etkileşim sağlanarak bu alandaki çabaların hızlandırılması gerektiğini söyledi.
