Cumhurbaşkanlığı Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanı Ayşe Sözen Usluer, Türk-Amerikan ilişkilerinin darbe girişiminden çok etkilenmeyeceğini, Türkiye’nin iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerde karşılıklı çıkar yaklaşımını izleyeceğini söyledi.
Usluer, 15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminden sonra Türkiye’nin izleyeceği stratejiyi Amerika’nın Sesi’ne anlattı.
Amerika’yla Türkiye arasındaki ilişkiler, Cuma günkü darbe girişiminden sonra gerginliğini koruyor. Bunun nedeni, AKP’nin yapılan açıklamalar ve sosyal medya paylaşımları aracılığıyla darbe girişiminden Amerika’nın da sorumlu olduğu iddialarını gündeme taşıması. Usluer, cumhurbaşkanlığı makamının bu suçlamalarla ilgisi olmadığını söyledi.
Ayşe Sözen Usluer, darbe girişiminin ardında yabancı güçler olduğuna dair resmi bir iddia yapılmadığını belirtti ve Amerika’ya yönelik suçlamaların, bazı Amerikalı siyasetçilerin yaptıkları yorumlara tepki olarak ortaya çıktığını belirtti.
Usluer, Ankara’nın Washington’la işbirliği yapmaya devam edeceğini yineledi ve ”Darbe girişimi Türk-Amerikan ilişkilerini etkilemeyecek. Özellikle DAEŞ’le mücadelede yaptığımız işbirliği devam edecek” şeklinde konuştu.
Usluer, Türkiye’nin yaklaşımının iki tarafa da kazanç sağlayacak nitelikte olduğunu belirtti. ”Kazan-kazan” tabiri, başbakanken Recep Tayyip Erdoğan tarafından Türkiye’nin Suriye dahil komşularıyla olan ilişkilerini onarma odaklı dış politikayı tanımlaması amacıyla kullanılmıştı.
Uzmanlara göre Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Amerika’ya Fethullah Gülen’i Türkiye’ye iade etmesi çağrıda bulunması ve konuyu ikili ilişkilerin geleceğine bağlama ihtimali, ilişkilerin bozulmasına neden olabilir.
Fethullah Gülen ise darbe girişiminde parmağı olduğu suçlamalarını reddediyor ve darbenin, tutuklanmasını haklı çıkarmak için sahneye konan bir oyun olduğunu iddia ediyor.
Öte yandan uzmanlar, başarısız darbe girişimi ve sonrasında Türkiye çapında olağanüstü hal ilan edilmesinin Erdoğan’ın otoritesini daha da arttıracağı ve Erdoğan müttefiklerini etkileyeceğini öngörüyor.
Usluer, Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, Amerika’dan sonra Türkiye’nin de İran’la olan ilişkileri sağlamlaştıracağını, Rusya’yla olan ilişkilerini de geliştireceğini söyledi.
Türkiye’nin Batılı müttefiklerinin tersine İran, darbenin başarısız olmasını beklemeden hükümete destek verdi. Usluer, ”Bize kimlerin yardım ettiğini unutmayacağız” dedi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif, henüz darbe girişiminin başlangıcında Twitter üzerinden hükümete destek verdiğini açıkladı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise telefonla görüştüğü Cumhurbaşkanı Erdoğan’a darbe girişiminin Türkiye’nin iç ve dış dost ve düşmanlarını sınadığını söyledi.
Usluer ayrıca Türkiye’nin Rusya’yla daha sıkı ilişkiler kurmayı hedeflediğini belirtti.
Rusya’yla yedi aydır bozuk olan ilişkilerin düzeltilmesi süreci, Haziran sonunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kasım ayında bir Rus savaş uçağının düşürülmesinden ötürü Rusya’dan özür dilemesiyle başladı.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kasım’dan beri ilk kez telefon görüşmesi yaptı. Taraflar, yakın gelecekte yüzyüze görüşme kararı aldı. Rus turistlerin Türkiye’ye seyahat etmesine getirilen kısıtlama ise kaldırıldı.
Öte yandan Amerika Savunma Bakanı Ash Carter, başarısız darbe girişiminden sonra Türkiye’nin Amerika ile olan ittifakının hala güçlü olduğu garantisi verdi.
Bakan Carter, ”Türkiye, onyıllardır güçlü bir müttefikimiz. Soğuk Savaş’tan bugünün IŞİD’le mücadele kampanyasına kadar birlikte birçok badire atlattık. İttifakımız ve ilişkimiz çok güçlüdür” şeklinde konuştu.
Türkiye’de üç aylığına olağanüstü hal ilan edilmesi ise Türkiye’de temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasına ilişkin kaygıları arttırıyor. Olağanüstü hal durumunda cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan bakanlar kurulunun kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi olmasının temel hak ve özgürlükleri riske atmasından korkuluyor.
Erdoğan’ın giderek daha da otoriterleşeceği korkuları, binlerce memur, yargıç, öğretmen, polis ve askerin görevden el çektirilmesi ve gözaltına alınmasıyla daha da arttı.
Yetkililer, darbe girişimini atlatan Türkiye’de olağanüstü hal uygulamasının güvenlik ve istikrar sağlamak için gerekli olduğunda ısrarlı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ”Olağanüstü hal, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve özgürlüklere karşı değildir” şeklinde konuştu.
