Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Dairesi’nin, HDP’nin eski eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile Türkiye’nin itirazını kabul etmesinin ardından, Demirtaş’ın duruşmaya bizzat katılmak istediği açıklandı.
Demirtaş’ın avukatları tarafından yapılan yazılı açıklamada, AİHM Büyük Dairesine yapılan başvurunun gerekçeleri şöyle sıralandı;
“-Daire kararında 10. maddeye ilişkin iddiaların incelenmemesinin, hem başvurunun temel iddialarının cevapsız bırakılmasına hem de başvurucunun diğer taleplerinin de eksik incelenmesi sonucuna yol açtı.
-Daire kararında milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılması ile ilgili olarak yapılan değişikliğin denetlenmemesi kanunilik ilkesine aykırıdır.
-Daire kararında Demirtaş’ın tutuklanmasında makul suç şüphesi bulunduğuna ilişkin saptama, AİHM’in ifade özgürlüğü içtihadı ile çelişiyor.
-Daire kararında tutukluluğun devamına ilişkin kararların siyasi etki ile verildiği belirtilmekte birlikte, bu siyasi etkinin en azından dokunulmazlıkların kaldırılması sürecinin tartışmaya açıldığı 2015 yılından başlatılmaması 18. madde içtihadı açısından tutarsızlığa yol açıyor.”
Açıklamada, mahkemenin hem başvurucunun hem de hükümetin talebini kabul ederek yeniden inceleme kararı aldığı vurgulandı. Bazı basın yayın organlarında inceleme kararının sadece hükümetin talebi üzerine alındığı şeklinde yer alan bilginin eksik olduğunu vurgulayan avukatlar, Demirtaş’ın duruşmaya bizzat katılmak için başvurduğunu açıkladı. Açıklama şöyle ”Büyük Dairenin yeniden inceleme süreci bir temyiz süreci değildir. Büyük Daire tarafından verilecek karar, Daireye yeniden gönderilmemekte ve kesin nitelik taşımaktadır. Büyük Daire, taraflar tarafından sunulan tüm delilleri değerlendirecek ve yeni bir karar verecektir. Büyük Daire, Daire kararını tamamen veya kısmen doğru bulabileceği gibi, tarafların iddialarının bir veya daha fazlasını yeniden inceleyip yeni sonuçlara da ulaşabilir. Büyük Daire aşamasının duruşmalı yapılması ve Sayın Demirtaş’ın duruşma salonunda bizzat bulunması talebi de iletilmiştir.”
Açıklamada, Büyük Dairenin vereceği kararın, bireysel sonuçları ötesinde, Mahkemenin Avrupa Konseyi ülkelerinde hukuk devleti ilkelerinin zayıflaması ile bağlantılı hak ihlalleri içtihadı açısından da yol gösterici olacağına dikkat çekildi.
AİHM 20 Kasım 2018 tarihindeki celsede, Demirtaş’ın tutuklu yargılanmasının AİHM’in ilgili maddelerinin ihlali olduğu ve serbest bırakılması gerektiği kararını vermişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AİHM’in bu kararının ardından yaptığı “Karar bizi bağlamaz, karşı hamlemizi yapar işi bitiririz” sözleri tartışma yaratmıştı. Bu açıklamadan kısa süre sonra İstanbul 26’ncı Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 2013 Nevruz’undaki konuşmaları nedeniyle ‘terör örgütü propagandası’ yapmak suçundan Demirtaş’a verilen dört yıl sekiz aylık hapis cezası istinaf mahkemesinde onanmıştı. Onamanın ardından AİHM kararının hükmü kalmamıştı.
