Ürünlerini en çok Uzakdoğu ve Çin’den tedarik eden uluslararası perakendeciler, bu bahar rafların boş kalmasını önlemek için Kızıldeniz’e alternatif rotalar arıyor.
Yemen’deki Husi saldırıları nedeniyle gemilerin güvenlik sorunu yaşadığı Kızıldeniz’in alternatifleri arasında, hava hatta demiryolu taşımacılığı seçenekleri de var.
Avrupalı perakendecilere göre yakın dönemde satışı yapılacak ürünlerin stokları henüz güvence altına alınamadı. Mal tedariğini sıkıntıya sokan bir başka gelişme de Çin'deki fabrikaların Ay Yeni Yılı tatili için 10 Şubat'tan itibaren bir aya kadar kapanacak olması.
Maersk ve Hapag-Lloyd gibi büyük operatörler, Kızıldeniz’de gemilere yönelik saldırıların ardından gemilerini Asya'dan Avrupa'ya giden en kısa rota Süveyş Kanalı’ndan uzaklaştırıyor. Bunun yerine Güney Afrika’yı dolaşmak yakıt maliyetine 1 milyon dolar ve yolculuğa yaklaşık 10 gün ekliyor.
Covid salgınının ardından tedarik zincirleri yeni yeni düzene girmeye başlarken, bu sapmalar küresel ticarette bir başka uzun süreli kesinti korkusu yarattı. Reuters’ın, mobilyadan mekanik parçalara kadar her şeyi satan beş büyük perakendeciyle ve analistlerle yaptığı görüşmeler, şirketlerin uyum sağlamak için alışılmadık adımlar attığını ortaya koyuyor.
ABD merkezli BDI Mobilya, siparişleri önden yüklüyor ve Türkiye ve Vietnam’daki fabrikalara daha fazla güveniyor. Ayrıca nakliye komisyoncularından Panama ve Süveyş kanallarını atlayarak malları Büyük Okyanus üzerinden Kaliforniya'ya göndermelerini ve buradan da demiryoluyla ABD'nin doğu kıyısındaki depolarına nakletmelerini istiyor.
BDI Mobilya Operasyonlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı Hanna Hajjar, halihazırda gemilerde bulunan bazı medya dolapları, yatak odası ve ofis mobilyaları stoklarının düşük olduğunu söyledi.
“Son zamanlarda yaşanan bu gecikmeleri beklemiyorduk” diyen yetkili, aksaklıkların Vietnam'dan transit sürelerini 10-15 gün uzattığını da sözlerine ekledi.
Çin'den Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne mal taşıyan şirketler demiryolu ve havayolu gibi alternatifleri değerlendiriyor, ancak yüksek fiyatlar hangi ürünlere öncelik verecekleri konusunda stratejik davranmaları gerektiği anlamına geliyor.
Hajjar, BDI'nin Kaliforniya rotasını bir çözüm olarak gündeme aldığını çünkü fiyatların şu anda Süveyş veya Panama üzerinden nakliyenin normal maliyetinin iki katı olduğunu söylüyor.
Süveyş Kanalı’nın devre dışı kalmasından en çok etkilenen Asya’dan Avrupa’ya yapılan ticaret olsa da, ABD’nin doğu kıyısına yapılan sevkiyatların da yüzde 30'u kanal üzerinden gerçekleşiyor.
Zamana karşı yarış
Perakendeciler de zamana karşı bir yarış içinde: 10 Şubat'ta Çin'deki fabrikalar Ay Yeni Yılı tatili için iki hafta ila bir ay arasında kapanıyor. Bu nedenle şirketler genellikle önceden mümkün olduğunca çok ihracat yapmaya çalışıyor.
Ancak gemilerin rotası değiştirildiği için, tatilden önce kargo yüklemek üzere Çin'e dönebilen gemi sayısı azalacak. Bu da Nisan ya da Mayıs’ta Batı'daki raflarda yerini alması beklenen ürünlerde gecikmeler yaşanabileceği anlamına geliyor. Lojistik uzmanları şimdiden Çin'in Ningbo limanında konteyner sıkıntısı yaşandığını bildiriyor.
Envanter yazılım şirketi Fluent Commerce'in genel müdürü Rob Shaw, "Bir perakendecinin başına gelebilecek en kötü şey, mevsimsellik nedeniyle pazarlayamayacağı bir üründe önemli bir gecikme yaşamaktır" dedi.
Avrupalı Aldi Nord, ev eşyası, oyuncak ve dekorasyon gibi ürünleri planlanandan daha geç teslim alabileceğini ve bunun sonucunda belirli ürünlerin reklamını ertelediğini söyledi.
İngiliz Next, pandemi dönemindekilere kıyasla gecikmelerin yönetilebilir olduğunu söyledi. Ancak ürünlerinin çoğunu Asya'dan tedarik eden perakendeci, daha erken sipariş vererek ve daha fazla hava taşımacılığı kullanarak bu durumu hafifletebilir.
CEO Simon Wolfson Reuters'a verdiği demeçte, Covid salgınında edinilen, biraz daha erken sipariş verme ve hava taşımacılığını biraz daha fazla kullanma dersinin bu krizde de geçerli olduğuna dikkat çekti.
Demiryolu seçeneği
Seçeneklerden biri de Çin'in batısından Doğu Avrupa'ya uzanan bir demiryolu güzergahı.
Cardinal Global Logistics'in İngiltere genel müdürü Craig Poole, Kasım ayında 7 bin dolar civarında olan 12 metrelik konteyner başına maliyetin 9 ile 10 bin 500 dolar civarına yükseldiğini ve her geçen gün arttığını söyledi.
Çin’den İtalya'ya mekanik parçalar ihraç eden IC Trade, demiryolu seçeneğini araştırıyor ancak kurucu Marco Castelli "yer bulmak kolay değil" dedi. "Bir gemiyi telafi etmek için 100 trene ihtiyacınız var."
Polonyalı moda perakendecisi LPP, en acil koleksiyonları için demiryolu veya deniz-hava alternatiflerini değerlendirdiğini söyledi.
RBC analistleri, kesintilerin devam etmesinin Avrupalı perakendecilerin brüt kar marjlarına zarar verebileceğini belirtirken, yeni tedarik zinciri sorunlarının fiyatları yukarı çekeceği beklentisinin yeni bir küresel enflasyon dalgası korkularını artırdığını söyledi.
Bazı şirketler için bu son aksaklıklar, tedarik zincirlerini kalıcı olarak değiştirerek fabrikaları nihai tüketiciye daha yakın hale getirme ihtiyacını vurguluyor ki bu süreç genellikle “near-shoring” olarak adlandırılıyor.
BDI Mobilya, Vietnam ve Türkiye'den daha fazla tedarik sağlayarak Çin'e olan bağımlılığını önümüzdeki iki ila üç yıl içinde toplam siparişlerin yüzde 60'ından yüzde 40'ına düşürmeyi hedefliyor.
Forum