Aylardır Sarı Yelekliler eyleminin hedefinde güç kaybeden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız halkına yazdığı açık mektupla, ülke tarihinde ilk kez görülen bir yöntemle tüm yurttaşları, ülkenin reformu için yapılacak tartışmaya katan bir süreç başlattı. Macron mektubunda, "Gelin öfkeyi çözüme dönüştürelim" çağrısı yaparak, Fransızlar'ı hiçbir tabu olmaksızın, ülke sorunlarını birlikte tartışmaya davet etti. Ancak Macron'un, iktidara gediğinde kaldırdığı ve Sarı Yelekliler'in yeniden oluşturulmasını istediği varlık vergisini geri getirmeyeceğini söylemesi, sert eleştirilere yol açtı.
Macron mektubuyla, Sarı Yelekliler'in giderek şiddetin azaldığı ve katılımın arttığı eylemlerin gölgesinde, ülkenin ve hükümetin girdiği çıkmazı aşmak için Fransızlar'ın 3 ay boyunca sorunlarını tartışacakları bir "Büyük Ulusal Danışma" süreci başlattı. Macron, internet üzerinden, medya yoluyla ve Cumhurbaşkanlığı resmi sayfasından yayınladığı beş sayfalık mektupla, ülkede 2 aydır gündemi tıkayan ve iktidarı sarsan 'Sarı öfkeyi' durdurabilmek için ilk adımı attı. Macron, bu mektubun hemen ardından, Salı günü Normandiya bölgesindeki Grand-Bourgtheroulde kasabasında yapacağı toplantı ile ülke genelindeki tartışmaları fiilen de başlatacak.
Dört büyük konu
Cumhurbaşkanı mektubunda, vergi ve kamu harcamaları, devletin yeniden organizasyonu ve kamu hizmetleri, çevre ve yenilenebilir enerji politikalarıyla demokrasi ve yurttaşlık şeklinde 4 başlık altında yönelttiği 33 soruyla tartışmanın çerçevesini de çizdi. Toplantıların 15 Mart'a kadar süreceğini belirten Macron, belediyeler, internet ve bu büyük toplantılar aracılığıyla tüm Fransızlar'dan 3 ay sürecek bu tartışmaya katılmasını istedi. Tartışma boyunca halka daha yakın olan belediye başkanlarının önemli ve meşru bir rol üstleneceğini belirten Fransa Cumhurbaşkanı, "Benim için yasak bir konu yok. Her konu üzerinde belki hem fikir olmayacağız ama bu normal, demokrasi böyle zaten. Ama gelin, tartışmaktan, konuşmaktan ve fikir alış verişinde bulunmaktan korkmayan bir halk olduğumuzu gösterelim" dedi.
Varlık vergisi geri gelmeyecek
Danışma toplantılarının ardından halkın istekleri çerçevesinde reform önerileri getireceklerini belirten Macron, "Ancak ülkede yatırımın artması amacıyla yapılan bir takım reformlardan geri adım atılmayacak" diyerek, Sarı Yelekliler hareketinin sembolü haline gelen ve ön şart olarak sundukları varlık vergisini geri getirmeyeceğinin altını çizdi.
Macron'un 15 Ocak Salı günü şahsen başlatacağı toplantılarda, vergi başlığı altında, ülkenin yeni ve daha adil bir vergi sistemine kavuşturulması, ülke varlıklarının daha eşit dağılımı, bazı vergilerin indirimi ve kamu hizmetlerinin yeniden belirlenmesi konusu ele alınacak. Sarı Yelekliler'in ikinci büyük talebi, devlet kurumlarının yeniden yapılandırılması ve yerel yönetimlerin daha da güçlendirilmesi konusunda da memur sayısının azaltılması, yerel yönetimlere daha çok güç verilmesi, kurumların işlevlerinin yeniden gözden geçirilmesi konusundaki soruların yanıtları aranacak.
Fransızların geleceğini belirleyecek üçüncü önemli konunun, çevresel önlemler için yaşanacak geçiş süreç olduğunu belirten Macron, "Çevresel önlemler alabilmek için nasıl bir finansal plan izlenmeli? Kirliliğe yol açan eski ısıtıcılar, eski araçların yerine yenisini koyacak bir plan nasıl uygulanmalı? Bu nasıl finanse edilmeli? Daha çevreye duyarlı bir gelecek için ulaşım, gıda, beslenme, ısınma ihtiyaçları özellikle yerel seviyede nasıl değişmeli? Bu değişim sürecini hızlandırmak için ne tür çözümler öneriyorsunuz?" sorularını yöneltti.
Son olarak Macron "Demokrasi ve Yurttaşlık" başlığı altında Sarı Yelekliler'in haftalardır dile getirdikleri "Halk İnisiyatifi Referandumu (RIC)", halkın geniş kararlara daha çok katılımının nasıl sağlanabileceği, seçimlerde kullanılan beyaz oyların geçerli olup olmayacağı, daha adil ve oransal seçim sisteminin getirilmesi, milletvekili sayısının azaltılması, göçmen politikası ve laiklik gibi konuların tartışılmasını dilediğini söyledi.
Öfkenizi çözüme dönüştürmek istiyorum
Böylesine geniş bir tartışmanın ülke tarihinde ilk kez yaşandığına dikkat çeken Macron, "Bu tartışmanın bütün sonuçlarını dikkate almakta kararlıyım. Bu ne bir referandum, ne bir seçim. Bu sizin kişisel düşüncelerinizi açıklayacağınız bir süreç. Bunun Cumhuryetimiz için ileriye doğru büyük bir adım olduğunu düşünüyorum. Bu yolla öfkenizi çözüme dönüştürmek istiyorum. Dolayısıyla önerileriniz yeni bir Ulusal Sözleşme'nin yapılanmasına olanak sunacak. Tartışmanın bitiminden hemen 1 ay sonra size rapor vereceğim. Güvenle..." sözleriyle mektubunu bitirdi.
Süreci katılım sayısı belirleyecek
Siyasi anlamda büyük bir risk alarak sonu nereye varacağı belli olmayan bir tartışma süreci başlatan Macron'un başarısını halkın bu toplantılara katılım oranı ve ilgisi belirleyecek. Macron'un çağrısına Sarı Yelekliler'in ve yerel yöneticilerin önemli bir bölümü şüpheyle bakıyor. Cumhurbaşkanı’nın bir halk hareketi karşısında "zaman kazanmak için manevra yaptığından endişe eden" Sarı Yelekliler, hareketin en sembolik talebi olan Varlık Vergisi'ni kaldırmamasını da sert eleştiriyor.
Muhalefet ise Cumhurbaşkanı'nın sadece kendisini bu çıkmazdan kurtarmak için sorunu zamana yayarak, manevra yaptığını öne sürüyor.
Tartışmaları yürütmekle görevlendirilen belediye başkanlarıysa hükümetin kendilerini bu güne kadar görmezden geldiğini söylüyor. Özellikle muhalefete mensup belediye başkanları bugün içinde bulundukları durumdan çıkmak için hükümetin yerel yöneticileri kullandığını dile getiriyor.
Tartışmaları Hükümet adına 2 bakan, Sebastien Lecornu ve Emanuelle Wargon yönlendirecek. Hükümet içerisinde bir grup bakan iktidarın içinde bulunduğu durumdan çıkmasını umud ederken, bir grup da, bu tartışmaların başarısız olması durumunda iktidarın daha da zor bir sürece girmesinden kaygı duyuyor.
