2016 yılında Miami’de yakalandıktan sonra New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde yargılanan Rıza Sarraf’ın 2015 yılında açılan dava dosyasında, 2021 yılının ilk altı ayında gizli dosyalar dışında pek fazla hareket yaşanmadı. 2021 yılının Ağustos ayında ABD Başkanı Joe Biden, Damian Williams'ı New York Güney Bölgesi Başsavcılığı’na aday gösterdi. Williams yaklaşık on yıldır çalıştığı büroda, öncelikli olarak sermaye piyasası yolsuzluğu soruşturmalarında uzmandı.
Williams, ABD’nin en önemli başsavcılık görevine atanan ilk siyah Amerikalı oldu. Halkbank’ın da sanık olarak yargılandığı Rıza Sarraf davasında altıncı başsavcı olan Williams’ın atanma kararı 2021 yılının Ekim ayında Senato tarafından onaylandı.
Rıza Sarraf, uzun bir süredir ortada yoktu ancak çeşitli medya kuruluşlarında yayınlanan haberlerde, serbest kaldığı, iş hayatına atıldığı, adını değiştirdiği, Türkiye’den farklı kişilerden adına ABD’ye çeşitli miktarlarda para transferlerinin yapıldığı gibi iddialar yer almıştı.
Gizli belgeler yayınlanınca Sarraf’ın 2018 yılında kefaletle serbest bırakıldığı ortaya çıktı
Kasım ayının başında, New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'nde yargılanan Rıza Sarraf’ın 2018 yılında mahkemeye kefalet karşılığında tutuksuz yargılanmak için başvurduğu, hakimin de başvuruyu kabul ettiği ortaya çıktı.
New York Güney Bölgesi Hakimi Richard Berman’ın elektronik sistemde, 22 Ocak 2018, 17 Temmuz 2018 ve 5 Mayıs 2020’de gizlilik kaydıyla yayınladığı belgelerde, kefalet başvurusu kabul edilen Sarraf'ın şartlı olarak kefaletle serbest bırakıldığı görüldü. Mahkeme dosyasındaki kayıtlara göre, Sarraf'ın, kefaletle serbest bırakılması için 100 bin dolar karşılığında sağladığı 5 milyon dolarlık teminat mektubunu mahkemeye sunduğu ortaya çıktı.
Mahkemenin Sarraf’ın kefaletle serbest bırakılması için bazı sınırlamalar getirdiği, buna göre, soruşturma görevlileri ve FBI'ın, diledikleri zaman önceden haber vermeksizin ya da izin almadan Sarraf’ın konut olarak belirttiği ikametgahında arama yapabilecekleri belirtildi.
Sarraf'a sadece savcılığın kendisine sağladığı cep telefonuyla görüşme ve savcılığın sağladığı bilgisayarı kullanma şartı koşuldu. Sarraf’ın, sadece Florida ve New York’un belirlenen bölgelerinde izinsiz seyahat edebileceği, farklı yerlere seyahat etmesi gerekirse savcılıktan izin almasının gerekeceği de kaydedildi.
Gizlilik kaydı kaldırılan belgede, Sarraf'ın kefaletle serbest bırakılması için sekiz ayrı şart yer aldı. Birinci şart olarak Sarraf’ın ikametgahını savcılığa, FBI ve diğer mahkeme yetkililerine bildireceği, kalacağı evin yerininse gizli tutulacağı belirtiliyor. Sarraf’ın kalacağı ikametgahında GPS aracılığıyla (elektronik kelepçe) takip edileceği ve ev hapsinde olacağına hükmediliyor. Sarraf’ın mahkemenin belirlediği bölge sınırlarında avukat, savcılık, duruşma ve doktor gibi ihtiyaçları için evinden çıkmasına izin verileceği ifade ediliyor.
Sarraf’la ilgili kefalet şartlarının dikkat çeken kısımlarından biri de sekizinci madde. Bu maddede Sarraf'a koruma şartının getirildiği görülüyor. Sarraf’ın ciddi bir kişisel güvenlik sorunu olduğu, bu nedenle savcılığın da onaylayacağı bir özel güvenlik şirketi tarafından korunması ve güvenlik şirketinin hem savcılık hem de diğer mahkeme yetkileriyle sürekli temas içinde olması gerektiği kaydediliyor.
Koruma ve elektronik kelepçe tedbirleri kaldırıldı
Gizlilik kararı kaldırılan ikinci belgedeyse, Sarraf’ın koruma zorunluluğu ve elektronik kelepçeli ev hapsi şartının kaldırıldığı görüldü. Şartları değişen yeni kefaletle serbest kalma kararının ilk maddesinde, Sarraf’ın ev hapsi ve GPS aracılığıyla takibi ve evden dışarıya çıkmasıyla ilgili tüm kısıtlamalar kaldırıldı, sadece mahkeme yetkilileri ve FBI’ın dilediği zaman evine gidip arama yapabileceği hükmü getirildi. İkinci belgedeki kefaletle serbest kalma şartlarında, yüksek hayati risk taşıdığı gerekçesiyle daha önceden getirilen, savcılıkla sürekli işbirliği yapacak özel güvenlik tarafından korunma şartının da kaldırıldığı gözlendi. Sekizinci maddeye “ihtiyaç duyarsa koruma tutabilir” maddesi eklendi.
Sarraf davasında gizli dosyalardan bazıları açılacak
2021 yılının Kasım ayında New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi’nde devam eden Rıza Sarraf davasında, farklı zamanlarda gizlilik kaydıyla dava dosyasına konulan belgelerin bazılarının kamuya açılacağı belirtildi.
Hakim Richard Berman, 1 Kasım’da savunma ve savcılığa gönderdiği mektupta, son gelişmeler çerçevesinde dava dosyasındaki bazı gizli belgeler için gizlilik kararının kaldırılmasına itirazlarının olup olmadığını sormuştu. Berman’ın mektubuna taraflardan yanıt geldi.
New York Güney Bölgesi Başsavcısı Damian Williams, hakim Berman’a yazdığı cevap mektubunda savunma ve savcılığın, hakimin gerekli gördüğü şekilde son gelişmelerle ilgili dosyada üzerinde gizlilik kararı bulunan bazı belgelerin kamuya açılmasına bir itirazı olmadığını belirtti.
New York’ta aralarında Halkbank’ın da bulunduğu dokuz sanığın yargılandığı Rıza Sarraf davasında, davanın ilk başladığı 15 Aralık tarihinden itibaren gizlilik kararı konulan 50’ye yakın dosya bulunuyor. Gizlilik kararı bulunan dosyalardan hangilerindeki gizlilik kararının kaldırılacağına hakim Berman karar verecek.
