Kanada, Türkiye’ye insansız hava aracı parçaları ihracatını, bu parçaların nerede kullanıldığına dair daha fazla şeffaflık karşılığında yeniden başlatma kararı aldı.
Kanada, Türk yapımı insansız hava araçlarına takılan optik ekipmanların, Bakü'nün geri aldığı Dağlık Karabağ'daki etnik Ermeni güçleriyle savaşırken Azerbaycan tarafından kullanıldığı sonucuna vardıktan sonra; 2020 yılında Türkiye'ye insansız hava aracı teknolojisi satışını askıya almıştı.
Kanada hükümeti tarafından bugün yapılan açıklamaya göre mühimmat listesi dahil İhracat Kontrol Listesi ve Aracılık Kontrol Listesi'ndeki tüm gruplar için Türkiye'ye yönelik ihracat ve aracılık izni başvuruları, artık Kanada'nın risk değerlendirme çerçevesi kapsamında, vaka bazında incelenecek.
Açıklamaya göre, İhracat Kontrol Listesi veya Aracılık Kontrol Listesi'nde yer alan herhangi bir ürünün ihracatı veya aracılığı için Türk Silahlı Kuvvetleri veya başka bir Türk devlet kurumu, yan kuruluşu veya güvenlik hizmeti nihai son kullanıcı olarak tanımlandığında, ihracatçıların ithalatçıdan son kullanım güvencesi alması gerekecek.
Bu kapsamda Türk hükümetinden, söz konusu parçaların yeniden ihraç edilip edilmeyeceğini veya NATO üyesi olmayan bir ülkeye (Ukrayna hariç) transfer edilip edilmeyeceğini veya bir silah sistemine dahil edilip edilmeyeceğini açıkça belirten bir beyan talep edilecek.
Kanada, uluslararası insan hakları hukukunun ciddi ihlalleri ve kolaylaştırılması dahil, kontrollü herhangi bir Kanada malının veya teknolojisinin kötüye kullanıldığına dair güvenilir kanıtlar bulunması durumunda uygun önlemleri de alacağını vurguladı.
"Görüşmeler Temmuz’da başlamış, Ocak’ta anlaşmaya varılmıştı"
Türkiye ve Kanada’nın aylar süren görüşmelerin ardından Ocak ayı başında anlaşmaya vardığı ve Ankara'nın İsveç'in NATO üyeliği onay sürecini tamamlamasından ardından anlaşmanın yürürlüğe girmesinin planladığı haberleri geçen hafta basında yer almıştı.
20 aydır beklemede olan İsveç’in NATO’ya katılım protokolü, TBMM Genel Kurulu’nda oy çokluğuyla geçen hafta kabul edilmiş; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzalamasının ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Geçen hafta Ankara’da VOA Türkçe’ye bilgi veren Dışişleri Bakanlığı kaynakları, İsveç'e onay verilmesinin ardından, Kanada’nın uyguladığı askeri malzeme satışı ambargosunu kaldırmasının beklendiğini belirtmişti.
Kanada Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Charlotte MacLeod da geçen hafta Reuters'a yaptığı açıklamada, Ottawa'nın NATO müttefiki statüsü nedeniyle Türkiye ile sorunu çözmeyi amaçladığını söylemişti.
MacLeod, "Kanada ve Türkiye ikili, ekonomik ve ticari ilişkilerimiz konusunda samimi görüş alışverişinde bulunmaya devam ediyor" demişti.
Ottawa, Ankara'nın Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliklerine itiraz etmesi üzerine 2022'de bu anlaşmaların kaldırılmasına yönelik görüşmeleri durdurmuştu. Reuters’a göre geçen yıl Temmuz ayında yapılan NATO liderler zirvesinin ardından görüşmeler yeniden başlamıştı.
Forum