Türkiye ve Suriyeli Kürtler arasında ilişkilerin gerilmesi, Batı’nın Suriye’de IŞİD’e karşı koyabilecek yerel bir güç yaratma çalışmalarını zora sokuyor. Washington ve Ankara arasındaki ilişkilerde de sorunlar büyüyor.
Hafta sonunda IŞİD militanlarını stratejik önemdeki bir barajdan püskürten Amerikan destekli Suriyeli Kürt ve Arap grupları, Ankara tarafından, Fırat’ın batısına çekilmeleri yönünde uyarı aldı.
Çoğunluğunu YPG güçlerinin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri, Tişrin Barajı’nı ele geçirdikten sonra nehri geçti. Baraj iki yıldır IŞİD kontrolündeydi.
Taarruz, Halep’in kuzeyindeki kırsal bölge ile örgütün başkent olarak kabul ettiği Rakka arasındaki önemli ikmal hattını kesmiş oldu. Amerika operasyon nedeniyle militanları kutladı.
Başkan Obama’nın IŞİD’le mücadele koalisyonu özel temsilcisi Brett McGurk, Twitter’de, taarruzun IŞİD’e karşı girişilen daha geniş çapta operasyonların bir parçası olduğunu söyledi ve bu saldırının önemini, Irak ordusunun Ramadi’yi geri almasına eş tuttu.
Ankara Tepkili
Ancak Suriye Demokratik Güçleri’nin operasyonu, Türk yetkililerin eleştiri oklarına hedef oldu. Türkiye, YPG’nin zaferi fırsat bilerek kuzeye yönelerek Cerablus’u almasından ve böylece Türkiye’nin Suriye ile 900 kilometrelik sınırında yer alan 3 Kürt kantonunu birleştirmesinden rahatsız.
Belgrad’da bir basın toplantısında konuşan Başbakan Davutoğlu, Türkiye’ye düşman Kürt güçlerinin daha batıya yönelmesine iyi gözle bakmayacaklarını söyledi. Türkiye’nin Tişrin’deki gelişmeleri yakından izlediğini söyleyen Davutoğlu, düşman güçlerin Fırat’ın batısına geçmesine izin vermeyeceklerini belirtti.
Davutoğlu ayrıca, kendine ulaşan bilgilerin, Fırat’ın batısına geçen güçlerin Kürt değil, Arap olduğu yönünde olduğunu söyledi.
Ancak Suriye Demokratik Güçleri sözcüsü Serhat Abbas, bu ayrıma inanmıyor. Abbas, medyaya yaptığı açıklamada, Tişrin Barajı’nı ele geçirdikten sonra güçlerinin, Fırat’ın batısındaki Tişrin ve Sakaniye kasabalarını ele geçirdiğini belirtti.
Abbas, ortak güçlerin terör örgütüne karşı mücadeleyi sürdüreceğini de ekledi.
İsmini vermek istemeyen bir Türk yetkili, Davutoğlu’nun, Suriye Demokratik Güçleri’nin Fırat’ın batısına geçmesi konusunu Washington’la görüştüğünü söyledi. Amerika, Arap-Kürt grupları ilerlerken, IŞİD pozisyonlarına hava saldırıları düzenleyerek bu güçlere destek sağlıyor.
Yetkili, gelişmeleri serinkanlılıkla izleyeceklerini ve YPG’ye çekilme için zaman tanıdıklarını belirtti.
Son günlerde Amerika önderliğindeki koalisyon, Menbij ve Mara kentlerinde IŞİD’e yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdı. Bu saldırılarla IŞİD militanları, Suriye Demokratik Güçleri’nin savaştığı noktaların batısına itilmeye çalışılıyor. Koalisyon güçleri salı günü Menbij’i 5 kez vurdu. Pentagon hedefler arasında yol ve araçların olduğunu açıkladı.
Erdoğan Endişeli
YPG, Suriye Demokratik Güçleri’nin belkemiğini oluşturuyor. İttifak, Ekim ayında Amerika’nın desteğiyle oluşturulmuştu. Amerika’nın Sesi’yle görüşen örgüt liderleri, ittifak’ta 5 bin Asuri, Arap ve Türkmen’in yanı sıra 20 bin Kürt militanın yer aldığını belirtti.
Haziran ayında Suriyeli Kürt güçlerinin, Arap militanların desteğiyle sınırdaki Tel Abyad’ı ele geçirmesi üzerine Ankara, Amerika ve Batılı güçlere, Kürtler’in Suriye’nin kuzeyindeki ilerlemeleri ile ilgili kırmızı çizgilerini iletmişti. Bu çizgiler arasında, Suriyeli Kürtler’in Suriye’nin toprak bütünlüğüne tehdit olmaması ve özerk bir Kürt devleti kurmamaları da vardı.
Ancak o günden bu yana YPG’nin ilerleyişi her geçen gün Erdoğan’ı daha da fazla endişelendirdi. Erdoğan’ın Tel Abyad’ın ele geçirilmesinden sonra imzaladığı bir ulusal güvenlik belgesinde, Türkiye’nin ana politikalarından birisinin, sınırın Suriye tarafındaki Kürt ilerleyişi nedeniyle bölgede herhangi bir demografik değişiklik yaşanmaması olduğunu belirtiliyor.
Türk yetkililer, Amerika’nın dolaylı olarak Kürtler’in savaş sonrası Suriye’de Kürt özerkliği gibi amaçlarına yeşil ışık yakması ihtimalinden endişe duyuyor. Türkiye böyle bir durumun, Türkiye’deki Kürt bağımsızlığı taleplerini güçlendirmesinden korkuyor.
Ekim ayında Başbakan Davutoğlu, Türkiye’nin uyarısına rağmen Fırat’ın batısına geçen YPG militanlarının iki kez vurulduğunu açıklamıştı.
Kuzey Irak Kürt Bölgesi’nden yayın yapan medya kuruluşu Rudaw, Suriye Demokratik Güçleri’nin Fırat’ın batısına geçmesinin, Suriye’nin kuzeyine yapılacak bir Türk askeri müdahalesi riskini yenilediğini belirten bir başyazı yayınladı. Yazıda, bu durumun Türkiye’nin Rusya’yla yaşadığı gerilimi arttıracağı ve yeniden ölümcül bir olay yaşama riski oluşturacağı da belirtildi. Rusya son haftalarda Suriye Kürt güçleriyle ilişkileri yoğunlaştıracağı izlenimini veriyor.
