2024 Nobel Fizik Ödülü, yapay zeka teknolojisinin öncüleri ABD'li bilim insanı John Hopfield ve İngiliz-Kanadalı meslektaşı Geoffrey Hinton’a verildi.
Ödülü veren İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nin yaptığı açıklamada, “Bu yıl fizik alanında Nobel Ödülü kazanan iki bilim insanı, günümüzün güçlü makine öğreniminin temelini oluşturan yöntemleri geliştirmek için fizik araçlarını kullandılar. Yapay sinir ağlarına dayalı makine öğrenimi şu anda bilim, mühendislik ve günlük yaşamda devrim yaratıyor” denildi.
Princeton Üniversitesi’nden Profesör John Hopfield, verilerdeki görüntüleri ve diğer örüntü türlerini depolayabilen ve yeniden yapılandırabilen ilişkisel bir bellek icat etti.
Toronto Üniversitesi’nden Profesör Geoffrey Hinton ise verilerdeki özellikleri otonom olarak bulabilen ve böylece resimlerdeki belirli öğeleri tanımlama gibi görevleri yerine getirebilen bir yöntem geliştirdi.
Yapay zekanın öncülerinden Hinton, 2023 yılında Google'dan ayrılmış ve bunu, bilgisayarların kendisinin ve diğer uzmanların beklediğinden çok daha kısa sürede insanlardan daha akıllı hale gelebileceğini fark ettikten sonra, teknolojinin tehlikeleri hakkında özgürce konuşmak için yaptığını söylemişti.
Nobel Fizik Komitesi Başkanı Ellen Moons, “Makine öğreniminin olağanüstü faydaları olsa da hızlı gelişimi, geleceğimizle ilgili endişeleri de beraberinde getirdi” dedi.
Moons, “Bu yeni teknolojiyi insanlığın en yüksek yararı için güvenli ve etik bir şekilde kullanma sorumluluğu hep birlikte insanoğluna düşüyor” şeklinde konuştu.
Ödül, 11 milyon İsveç Kronu (yaklaşık 37 milyon 800 bin TL) tutarında para ödülünü de içeriyor ve bir dalda birden fazla kişinin ödül alması halinde kazananlar arasında paylaştırılıyor.
Dünya çapında fizikçiler için en prestijli ödül olarak kabul edilen Nobel Fizik Ödülü, dinamiti icat ederek bir servet kazanan İsveçli İşadamı Alfred Nobel'in vasiyeti üzerine bilim, edebiyat ve barış alanlarındaki başarılara verilen ödüllerle birlikte oluşturuldu. Daha sonra bu ödüllere ekonomi dalı da eklendi. Alfred Nobel 1896’da öldü ve adını taşıyan ödüller, birkaç yıllık kesinti dışında, 1901'den beri veriliyor.
Barış ve edebiyat için yapılan bazen tartışmalı seçimler dışında, ödüller arasında en büyük sıçrama genellikle fizik alanında görülüyor. Geçmişte bu ödülü kazananlar arasında Albert Einstein, Niels Bohr ve Enrico Fermi gibi isimler bulunuyor.
Geçen yılın Fizik Ödülü, atomlardaki değişikliklerin anlık görüntüsünü verebilen ve potansiyel olarak hastalıkların tespitini geliştiren ultra kısa ışık darbeleri yaratma çalışmaları nedeniyle Pierre Agostini, Ferenc Krausz ve Anne L'Huillier'e verilmişti.
Fizik, ABD'li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun'un mikroRNA'yı ve gen düzenlemesindeki rolünü keşfederek hücrelerin nasıl uzmanlaştığına ışık tutmalarından dolayı tıp ödülünü kazanmalarının ardından bu hafta verilen ikinci Nobel Ödülü oldu.
Forum