'Nükleer Anlaşmada Uzun Vadeli Çıkarlar Var'

Uzmanlar İran ve dünya güçleri arasında varılan nükleer anlaşmaya tamamen uyulması durumunda iki taraf için de uzun vadeli etkileri olabileceğine dikkati çekiyor.

Avrupa Birliği dış politika yetkilisi Federica Mogherini, İran’ın Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’yla yürüttüğü maraton görüşmelerin ardından varılan anlaşmayla ilgili olarak “Bugün tarihi bir gün” diye konuştu. Anlaşma uluslararası yaptırımların hafifletilmesi karşılığında İran’ın nükleer programında kısıtlamaya gitmesini öngörüyor.

Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, “Bu aşamaya gelmemiz uzun zaman aldı. Buraya gelmek için çok çabaladık” şeklinde konuştu.

İran açısından Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry’nin sözünü ettiği “bu aşama” ekonomik yaptırımların ağırlığından kurtulmak olacak.

New York Üniversitesi'nden Richard Gowan, “Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve Amerika’nın yaptırımlarının İran ekonomisi üzerinde ağır etkisi oldu. Bunların kalkması İran’ın bir numaralı hedefi haline geldi” diyor.

Skype üzerinden sorularımızı yanıtlayan silahsızlanma uzmanı Robert Einhorn’a göre İran açısından anlaşmanın yararları, yaptırımların kalkmasından da fazla olabilir: “Bu anlaşmanın ülkelerini uluslararası dışlanmışlıktan kurtarmasına sevinen çok sayıda İranlı var. Özellikle genç İranlılar, uluslararası toplumla kaynaşmak istiyor ve bu onlar açısından önemli bir adım.”

Anlaşma uyarınca İran uranyum zenginleştirme faaliyetlerini kısıtlayacak.

Uluslararası Atom Enerji Dairesi uzmanları, İran’ın anlaşmaya uyup uymadığını denetleyecek.

Uzman Tom Collina, anlaşmanın sürdürülebilir kalması için iki tarafın da kazanan taraf oldukları algısına sahip olması gerektiğini söylüyor: “Ödünler verildi, ama iki taraf da bu anlaşmada eve gururla götürebilecekleri kazanımlar sağladı.”

Collina mükemmel olmasa da, anlaşmanın bir denge sağladığını, görüşmecilerin ellerinden gelenin en iyisini yaptığını söylüyor.