İlk kez Güney Afrika’da tespit edilen ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Omicron adını verdiği Corona virüsü varyantının daha bulaşıcı olabileceği ihtimali, yeni varyantı dünyanın bir numaralı ortak gündemi haline getirdi. Bu gelişmelerin üzerine aralarında Türkiye’nin de olduğu bazı ülkeler, varyantın görüldüğü ülkelere seyahat yasağı uyguladı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da geçtiğimiz günlerde sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Türkiye’de Omicron varyantına rastlanmadığını belirtmişti. Ancak dün Tunus Sağlık Bakanlığı yetkilileri, ülkede görülen ilk Omicron varyantı vakasının Türkiye seyahatinden dönen bir kişide görüldüğünü açıkladı.
Peki, Omicron varyantı önceki varyantlardan daha mı tehlikeli? Mevcut aşılar bu varyanta karşı da koruyucu oluyor mu? Türkiye’nin aldığı tedbirler yeterli mi? Halk, Omicron varyantı hakkında ne kadar bilgiye sahip? Yeni varyanttan çekiniyor mu? VOA Türkçe, uzmanlara ve halka Omicron varyantını sordu.
“Omicron varyantını testlerle aramazsanız bulamazsınız”
İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, Sağlık Bakanlığı’nı verileri gerçekçi ve şeffaf bir şekilde paylaşmadığı yönünde eleştirdi. Prof. Küçükosmanoğlu, insanların Omicron varyantını taşıyıp taşımadığını net söyleyebilmek için çok daha fazla genomik test ve sekans analizlerinin yapılması gerektiğini vurguladı.
Prof. Dr. Küçükosmanoğlu, “Hatırlarsanız Türkiye’deki ilk COVID-19 vakası, haftalarca açıklanmamıştı. İran, İtalya ve Yunanistan gibi çevre ülkelerde vakalar ardı ardına açıklanırken Türkiye’deki vaka sayıları çok geç açıklandı ve hastalığın kontrolunun iyi yapıldığı mesajı verilmeye çalışıldı. Sağlık Bakanı’nın Türkiye’de Omicron varyantına rastlanmadığıyla ilgili bu kadar kesin konuşmasını da açıkçası yadırgadık. Bu doğru bilgi olmaktan çok uzak. Az test yaparsanız ve Omicron varyantını testlerle aramazsanız bulamazsınız, göremezsiniz. Böylelikle de sorun yokmuş gibi davranabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
“Bu tür mutasyonlar her zaman çok kötü değilse bile hastalıkla mücadelenin uzun soluklu olacağını gösteriyor”
Omicron varyantının insanlar üzerindeki etkisini tam olarak söyleyebilmek için henüz erken olduğunu ifade eden Prof. Küçükosmanoğlu “Daha bulaşıcı olduğu yönünde öngörüler var, ancak araştırmalar hali hazırda devam ediyor. Daha bulaşıcı ya da daha öldürücü olduğu konusunda bir şey söylemek için çok erken. Bu tür mutasyonlar, her zaman çok kötü bir durum değilse bile hastalıkla mücadelenin uzun soluklu olacağını gösteriyor. Ayrıca benzer başka bir mutasyonun daha hızlı bulaşıp, daha fazla öldürücü olabileceği konusundaki varsayımları da unutmamak gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Seyahat kısıtlaması sürdürülebilir değil”
Türkiye’nin Omicron varyantına karşı aldığı önlemler kapsamında beş ülkeye seyahat kısıtlaması getirmesinin çok sürdürülebilir olmadığını kaydeden Prof. Küçükosmanoğlu, bir plan yapılmadığı takdirde Türkiye’ye bu varyantın girmeyeceğinin ya da Avrupa’daki diğer ülkelere yayılmayacağını düşünmenin pek mümkün olmadığını söyledi.
“Üçüncü doz aşısını yaptırmayan insanlar bağışıklığını kaybediyor”
Prof. Dr. Küçükosmanoğlu, mevcut aşıların mutasyonlara karşı etkisine de değinerek “Aşıların bu varyanta karşı etkili olduğu gibi bir izlenim var. Aşıların ölümleri ve ağır hastalığı engellediği konusunda uzmanların açıklamaları var. Ayrıca uzmanlar kısa süre içerisinde bu mutasyona özgün olarak bir aşı da geliştirebileceğini söylediler. Bunlar tabii ki bizlere ümit veriyor” şeklinde konuştu.
Türkiye’deki aşılanmada da bir yavaşlama olduğuna dikkat çeken Prof. Küçükosmanoğlu, sözlerine şöyle devam etti: “Ülkemizde aşılamada bir yavaşlama hatta geriye giden bir durum söz konusu. Üçüncü dozu yaptırmayan insanlar, bağışıklığını kaybediyor ve yeni varyasyona karşı da korumasız duruma geliyor. O sebeple insanların özellikle 6 ay geçtikten sonra hiç beklemeden üçüncü doz aşılarını mutlaka yaptırmaları gerekiyor.”
“Alıştık artık, hepsi birbirinin türevi”
VOA Türkçe, İstanbul’da halka da Omicron varyantıyla ilgili düşüncelerini sordu. Görüş belirtenler arasında Omicron varyantından endişe duyanlar da var, bir oyun olduğunu düşünenler de.
Yeni varyantın da diğerlerinin türevi olduğunu düşündüğü için endişelenmediğini söyleyen Nihat Akbulut “Alıştık artık hepsi birbirinin türevi gibi geliyor bana. Değişkenlik göstermeleri de bence normal. Üç aşımı da üst üste oldum. O yüzden beni pek fazla etkilemiyor. Gereksiz yere ortalığı karıştırdılar diye düşünüyorum” diye konuştu.
“Hastalık bilinmediği için tehlikeli”
Omicron varyantının tehlikeli olduğunu düşünen Besime Solmaz “Tam olarak hiç birisinin ne olduğu belli değil. Üstünkörü verilen bilgilerden dolayı çok bilgiliyiz diyemeyiz. Ancak tehlikeli mi derseniz, evet tehlikeli. Çünkü bilinmiyor. Aşılar tam olarak koruyor ya da korumuyor da diyemeyiz ama en azından hiç bilinmeze yönelik bir müdahale. Bence herkes aşı olmalı” dedi.
Emekli Ali Çelik, “Psikolojimiz bozuldu. Şu ana kadar iki tane Çin aşısı iki tane de BioNTech oldum. Şimdi de Omicron diye bir şey çıktı, ne olacağı belirsiz. Biz bilmiyoruz bilim adamları da bilmiyor. Bindik bir alamete gidiyoruz kıyamete. Millet de kanıksadı artık günde 200-250 kişi ölüyor. Şu maskeyi zorunlu hale getirsinler bari. Hala hiçbir önlem yok” dedi.
Kamu kuruluşunda çalışan Perihan Keresteci, “Yeni virüsün çıkmasını bekliyorduk açıkçası. Alıştık artık virüslere. Sanırım bundan sonra maske ve dezenfektanlarla yaşayacağız gibi gözüküyor. Hemen hemen herkes bir şekilde hastalığa yakalanıyor. Ondan dolayı bir bağışıklık kazanmışızdır” dedi.
“Sıkıldık artık yeter”
Emekli memur Cemil Bilgiç, “Bir hastalık senelerce sürmez. Bu nasıl bir hastalık ben bunu çözemedim. Bir kanser vardı, bu kanseri de geçti. Bu bir oyun ama kimlerin oyunu bilemiyorum. Yaşlılarımızı kasti olarak öldürüyorlar mı ne yapıyorlar onu da çözemedim. Yani gerçekten sıkıldık” diye konuştu.
