ABD Maliye Bakanlığı İsrail’e 7 Ekim’deki saldırının ardından Hamas’ı ve Hamas’ın başka ülkelerdeki finansman ağlarını hedef alan yaptırımları sıkılaştırdı. Hamas’ın kripto para gelir kaynağına dikkat çeken uzmanlar, çok karmaşık para sistemlerinden geçseler bile bunu yakından izleyen takip eden grupların olduğunu vurguluyor.
ABD Maliye Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Brian Nelson, geçtiğimiz günlerde Suudi Arabistan ve Katar ziyareti sırasında bazıları Hamas’la iletişim kanalına sahip olan Körfez ülkelerinden daha güçlü işbirliği talep etti.
Müsteşar Nelson, ABD Maliye Bakanlığı’nın Türkiye’de bir şirket ve hissedarlarının da hedef alındığı yaptırımlarının açıklandığı gün CNBC’ye verdiği röportajda, “Şu anda harekete geçmemizin önemli sebeplerinden biri saldırının ardından para toplama faaliyetinde bir artış görüyor olmamız” ifadelerini kullanmıştı.
VOA Türkçe’ye Hamas’a yönelik yaptırımları değerlendiren Atlantik Konseyi uzmanlarından Brian O’Toole, “İsrail’dekiler de dahil pek çok kişi Hamas’ın bir miktar ılımlı hale geldiğini ve şiddete başvurmak yerine siyasi çözüm arayabileceğini düşündü. Odak da daha çok Rusya, İran ve Çin üzerindeydi. Bu yaptırımların sıkı takibinin yapılması gerekiyor çünkü paravan şirketleri değiştirmek çok kolay oluyor” diyor.
ABD Maliye Bakanlığı’nın geçtiğimiz Cuma günkü açıklamasında Türkiye’de bulunan Trend GYO adlı bir şirket ve şirketin yönetim kurulu başkanı ve bir üyesi dahil üç ana hissedarının da yaptırım listesine alındığı belirtilmişti.
Trend GYO ise bu hafta başında yaptığı açıklamada, yabancı sermaye ile kurulduğunu ve Türkiye’de Sermaye Piyasaları Kurulu tarafından düzenli denetime tabi olan kar odaklı bir kurum olduğunu belirtti.
Reuters’ın haberine göre şirketten yapılan açıklamada, şirketin herhangi bir kuruluşa mali destek sağlamadığı ve tabi olduğu kanunlar gereği böyle bir şey yapmasının imkansız olduğu kaydedildi.
2009-2017 yılları arasında ABD Maliye Bakanlığı’nda çalışan ve ona bağlı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi’nde üst düzey danışman olarak görev yapan O’Toole, “Bu şirket ve onun faaliyetleri ya da faaliyetin ne kadarının yasa dışı olduğu ya da olmadığı özelinde bir yorum yapamam. Ancak genelde (bu tür yaptırımlarda) değişken bir ölçek vardır. Faaliyetin yüzde 100’ü değil de yüzde 25 veya 30’u bile olsa, bu Hamas gibi bir örgüte önemli miktarda gelir sağlayabilir” sözleriyle yaptırımları ve göz önünde bulundurulan kriterleri değerlendirdi.
Cumhuriyetçi senatörden “Hamas’a kapsamlı yaptırım” tasarısı
Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz hafta başında Hamas’a ve Hamas’ın yurt dışındaki güvenli limanlarına yönelik daha kapsamlı yaptırımların getirilmesini öngören bir yasa tasarısı sunmuştu.
24 sayfalık tasarı metninde “Müttefik ülkelerde Hamas’a hizmet sağlanmasına ilişkin yaptırımlar ve raporlar” başlığını taşıyan bir bölüm yer alıyor ancak ülke ismi verilmiyor. Katar ABD’nin NATO üyesi olmayan müttefikleri arasında yer alıyor.
Cumhuriyetçi senatör, yasa tasarısının Demokrat Biden yönetiminden ABD, İsrail, AB ve İngiltere’nin terör örgütü listesinde bulunan Hamas’a evsahipliği yaptıkları gerekçesiyle bu ülkelerin teröre destek veren devletler kategorisine girip girmediğinin belirlenmesini istiyor.
VOA Türkçe’ye tasarının bu kısmını değerlendiren Brian O’Toole, “Senatör Cruz’un sunduğu yasa tasarısı konusunda yorum yapmak istemem ancak ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından uygulanan teröre destek veren devletler kategorisinde çıta epey yüksek. Terör örgütlerinin somut şekilde desteklendiği ve finanse edildiğinin gösterilmesi gerekiyor. Bununla birlikte en nihayetinde yaptırımlar siyasi bir araçtır. Eğer siyasi irade varsa, yaptırımlar kullanılabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Hamas’ın kripto para kaynakları da hedef alınıyor
ABD Maliye Bakanlığı’nın Cuma günü açıkladığı yaptırımlarda Hamas’ın kripto para kaynakları da hedef alındı.
Bu adım öncesinde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyeleri 19 Ekim’de Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Maliye Bakanlığı Terörizm ve Mali İstihbarat Müsteşarı Brian Nelson’a yazdıkları mektupta, Hamas ve İslami Cihat’ın İsrail’e yönelik saldırı öncesinde gelir elde etmek için krito para kullandığını belirtmişti.
Kongre üyeleri terörün finansmanıyla mücadele bazı boşlukların olduğunu söyleyerek bu alanda daha fazla adım atılması çağrısında bulunmuştu.
ABD Maliye Bakanlığı’nın eski yetkilisi Brian O’Toole, kripto para kullanımında paranın hareketinin ve varış noktasının gizlenebildiğini ve bu durumun da Hamas gibi örgütlerde endişe kaynağı olduğunu söyledi.
Yaptırımların delinmesinin engellenmesi konusunda kripto para ve normal para birimleriyle yapılan işlemlerde benzer önlemlerin ve çabaların olacağını söyleyen Brian O’Toole, “Aracıların ve tipolojilerin belirlenmesi, bunların kripto para karıştırıcısı mı yoksa paravan şirket mi olduğunun belirlenmesi önemli olacak. Çünkü kripto para alanı bazen paranın kaynağını tamamen saklama imkanı verse de, bunu izleyen gruplar var. Çok karmaşık sanal para sistemlerinden geçseler bile, blok zincirlerdeki bilgiyi, bu işlemlerin nerede başlayıp nerede bittiğini tespit etmekte iyi iş çıkarıyorlar” diyor.
26 Ekim’de ABD Kongresi’nde düzenlenen “yasa dışı finans ve terörizm ağlarıyla mücadele” konulu oturumda senatörlerin sorularını yanıtlayan Harvard Kennedy School’dan İsrail Para Aklama ve Terörün Finansmanının Yasaklanması İdaresi’nin eski başkanı Dr. Shlomit Wagman, Hamas’ın temel gelir kaynaklarını şu şekilde sıraladı:
“Nakit ve sınır ötesi ödemelerle iletilen devlet kaynaklı gelir, ticaret temelli finansman, emlak ve yatırım dahil çeşitli iş porföyleri, sosyal medya üzerinden düzenlenen kampanyalar ve kirpto para.”
Hamas’ın 2019’dan bu yana kripto para cinsinden para topladığını söyleyen Dr. Shlomit Wagman’e göre örgüt 2021 yılından itibaren daha gelişmiş teknikleri kullanmaya başladı.
Bu yıl Nisan ayında Hamas’ın destekçilerine, “bağışçılara yönelik düşmanca faaliyet” olduğu gerekçesiyle Bitcoin üzerinden para almayacağını duyurduğunu söyleyen Shlomit Wagman blok zincir şirketlerinin kripto cüzdanlarla ilgili bağımsız araştırma yürüttüğünü anlattı.
“Bu araştırmalarda kripto cüzdanların yaptırım listesine alınan başka cüzdanlarla bağlantıları ortaya çıkarılıyor ve bu bulguların çoğu kamuoyuna açıklanıyor” dedi.
ABD’li yetkili: “Beklentimiz mali kurumlar ve şirketlerin teröristlerin kaynaklara erişimini engellemek için adım atması”
Aynı oturumda konuşan Washington Enstitüsü uzmanlarından Matt Levitt de, Hamas gibi örgütlere yaptırımların uygulanması konusunda diplomasinin önemli olduğunu; ancak ABD’nin bunun da ötesine geçmeye hazır olması gerektiği görüşünü dile getirdi.
Geçtiğimiz günlerde İngiltere’nin başkenti Londra’da temaslarda bulunan ABD Maliye Bakanlığı yetkilisi Wally Adeyemo, yaptırımların uygulanmasında uluslararası işbirliğinin yanı sıra bankaların ve krito para birimi platformlarının rolünün de altını çizmişti.
Adeyemo 27 Ekim’de Londra’da yaptığı konuşmada, “Beklentimiz mali kurumlar ve dijital varlık şirketlerinin teröristlerin kaynaklara erişim sağlamasını engellemek için adım atmaları. Yasa dışı finansman akışını önlemek üzere harekete geçmezlerse, ABD ve ortakları geçecektir” demişti.
Forum