Ukrayna’yı işgal eden Rusya’ya karşı ABD, Avrupa Birliği ülkeleri, İngiltere, Avustralya ve daha birçok ülke, çeşitli yaptırımlar uygulamaya başladı. Rusya’nın bazı zengin ve siyasi arenada güç sahibi olan vatandaşlarının varlıkları incelemeye alındı; bazılarına da bireysel yaptırımlar getirildi.
Başta Batılı liderler olmak üzere Rusya’ya yaptırım kararı alan yetkililerin, bu kişileri hedef alması, ‘Rus oligarkları’ olarak bilinen isimlerle ilgili soruları yeniden gündeme taşıdı.
ABD Başkanı Joe Biden hafta başında yaptığı ‘Birliğin Durumu’ konuşmasında, Adalet Bakanlığı’nın, Rus oligarklarının suçlarının peşine düşmek için özel bir görev gücü kurduğunu açıklamış, "Yatlarınızı, lüks dairelerinizi, özel jetlerinizi bulmak ve ele geçirmek için Avrupalı müttefiklerimizle birleşiyoruz. Haksız kazançlarınızın peşine düşüyoruz" diye seslenmişti.
Bu sayede, Ukrayna’yı işgal kararı alan Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin liderliğindeki hükümetin mali gücünü azaltmak ve söz konusu oligarkların sağladığı siyasi desteğin de önünü kesmek amaçlanıyor.
‘Rus oligarklar’ kimler?
Siyasal bilimler alanında yapılan tanımlamalara göre oligarşi, belirli ayrıcalıklara sahip kişilerden oluşan küçük bir grubun siyasi gücü elinde tuttuğu bir yönetim şekli.
Rusya’da özellikle Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra şekillenen, özelleştirmenin ön plana çıkmaya başladığı siyasal yapı içinde, varlıkları ve siyasi nüfuzları artan bazı işadamları dikkat çekiyor. ‘Rus oligarkları’ olarak adlandırılan bu kişiler iş dünyasında ve ülke yönetiminde hem doğrudan hem de dolaylı olarak önemli rol oynuyorlar.
Ülkenin önde gelen milyarderlerinin oluşturduğu bu grubun içinde kimileri Putin’in yakından temasta olduğu kişiler.
ABD, Rusya'nın 2014 yılında Kırım'ı ilhak etmesi dahil birçok nedenden, geçmiş yıllarda da bu kişilerin çoğuna yaptırım uygulamıştı. Rusya, Ukrayna'yı işgal ettikten sonra ABD, AB ve İngiltere kısıtlamaları yoğunlaştırdı ve hedef listelerine yeni isimler ekledi.
Bazı oligarklar yaptırım listelerine alınmalarına tepki gösterirken, bazıları Putin’le siyasi ya da ekonomik bağları olmadığını kanıtlama, bazılarıysa ‘barıştan yana’ oldukları mesajı verme çabasında.
İngiltere, bazı Rus oligarkların yasal adım atacakları yönündeki açıklamalarının, yaptırımların önüne geçemeyeceği mesajını verirken, ABD de mevcut listeye yeni isimler eklemeyi sürdürüyor.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından, 28 Şubat'ta yaptırım listesine 26 kişiyi daha ekleyen Avrupa Birliği'nden yapılan açıklamada yeni listede "Ukrayna karşıtı propagandanın yayılmasına ve Ukrayna'nın işgaline karşı olumlu tutum sergilenmesine katkı sağlayan, petrol, bankacılık ve finans sektörlerinde aktif olan oligark ve işadamlarının yanı sıra hükümet yetkilileri ve üst düzey askeri personelin" yer aldığı belirtildi.
